tag:blogger.com,1999:blog-62432334747195141552024-02-07T20:29:31.819+01:00Esperantaj bitojBlogo pri Esperanto kaj ĝia historiodesesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.comBlogger150125tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-52449295908175144322019-12-01T09:13:00.004+01:002021-01-21T08:21:16.452+01:00Nova retejo<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/index.html" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="525" data-original-width="1600" height="104" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCStIVYiB5YIYoOaoc1j-yKGdyG2rDe173jGhA3DaeYtAs4NO8L5WYGON911XpGjYP2iFv317cvN-36S5sJQX0aNoOpbvshh6OnRgZa1Grau7_eB8DodztLJeYyi8ZsKJ9wlEm9JbnZnTR/s320/ebheader3e.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
Tiu ĉi blogo estas nun ĉe mia retejo <a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj" target="_blank">Bibliotekoj</a> kaj nur tiu ĉi paĝo plu ĝisdatiĝas ĉi tie.<br />
<br />
Lastaj blogeroj:<div><a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/beletrajoj03.html" target="_blank">Beletrajoj eltrovitaj 3: «Dikulo kaj maldikulo» (Anton P. Ĉeĥov)</a> (2021-01) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br /><div><a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/la-voco-de-zamenhof.html" target="_blank">La voĉo de Zamenhof</a> (2020-12) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br /><div><a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/kataluna-esperantisto-4.html" target="_blank">Kataluna Esperantisto 4</a> (2020-12) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span> </div><div><div><a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/sz_amsterdamo.html" target="_blank">Strato Zamenhof 7: Amsterdamo</a> (2020-12) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span></div><div><a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/ekzemplo-de-bitigado.html" target="_blank">Ekzemplo de bitigado</a> (2020-11) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><span style="color: #38761d;"><span style="caret-color: rgb(56, 118, 29);"><br /></span></span>
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/iloj-por-enbitiga-laborado.html" target="_blank">Iloj por enbitiga laborado</a> (2020-11) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/vocoj-de-kuracistoj.html" target="_blank">Voĉoj de kuracistoj</a> (2020-11) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/lingvo-sen-armeo.html" target="_blank">Lingvo sen armeo</a> (2020-05) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br />
<a class="linkcol" href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/una-lengua-sin-ejercito.html" target="_blank">Una lengua sin ejército</a> (2020-05) es<br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/kristnaska-batalhalto.html" target="_blank">Kristnaska batalhalto</a> (2020-05) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/kiom-da-esperantistoj.html" target="_blank">Kiom da esperantistoj? </a>(2020-04) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/la-biciklo-de-esperantisto.html" target="_blank">La biciklo de la esperantisto 14.491</a> (2020-02) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/ni-neniam-toleros-ke-la-progreso.html" target="_blank">Ni neniam toleros, ke la progreso preterpasu nin</a> (2020-01) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/beletrajoj02.html" target="_blank">Beletraĵoj eltrovitaj 2: «La sep mortpekoj» (Selma Lagerlöf)</a> (2020-01) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/felican-zamenhof-tagon-2019.html" target="_blank">Feliĉan Zamenhof-Tagon!</a> (2019-12) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/nia-voco-niaj-rajtoj-nia-estonteco.html" target="_blank">Nia voĉo. Niaj rajtoj. Nia estonteco</a> (2019-12) <span style="caret-color: rgb(56, 118, 29); color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/esperantaj-bitoj-10-jaroj.html" target="_blank">Esperantaj Bitoj, 10 jaroj</a> (2019-12) <span style="color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/jam-venos-tagoj-pli-helaj.html">«Jam venos tagoj pli helaj!»</a> (2019-11) <span style="color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/esperanto-lingvo-liberecana.html" target="_blank">Esperanto, lingvo liberecana</a> (1907) (2019-11) <span style="color: #38761d;">eo</span><br />
<a href="https://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/esperanto-lengua-libertaria.html" target="_blank">Esperanto, lengua libertaria</a> (1907) (2019-11) es<br />
<br />
<br />
<br /></div></div></div></div>desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-18716200683352362672019-05-16T00:11:00.001+02:002019-05-18T14:31:02.347+02:00Strato Zamenhof 6: Amiens<div style="text-align: center;">
<span style="text-align: center;">El la serio </span><a href="http://enesperantujo.blogspot.com/p/strato-zamenhof_1508.html" style="text-align: center;">Strato Zamenhof</a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj785mw7wvz_MQ_ypOpR0yq88nYOLsyPr86xEIQkwO8cpjJYvk73G3hpZ2QP6lv3OLwwXXKIPblFVQgBVLHG-cNiHquxh5GWck6E8h6GJtVvOJxQ0zZp8EPgFgfkCouNHK3JfXTjBhUTLgJ/s1600/strzam_amiens.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="551" data-original-width="861" height="204" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj785mw7wvz_MQ_ypOpR0yq88nYOLsyPr86xEIQkwO8cpjJYvk73G3hpZ2QP6lv3OLwwXXKIPblFVQgBVLHG-cNiHquxh5GWck6E8h6GJtVvOJxQ0zZp8EPgFgfkCouNHK3JfXTjBhUTLgJ/s320/strzam_amiens.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUHIPHiBqpH1ogU9V_U_IwIpuSAc2gWWbXHljdfJqSjwe1PoHT85LuaMFrK_tzWAVvlerTuDmdq2YzKva_t-alABA_-mGMqir3C65Q9JT9dS9Bvbf470YmyP8420dMWZ8glIcRi1_ETW36/s1600/Captura+de+pantalla+2019-05-15+16.57.27.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="904" data-original-width="1146" height="252" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUHIPHiBqpH1ogU9V_U_IwIpuSAc2gWWbXHljdfJqSjwe1PoHT85LuaMFrK_tzWAVvlerTuDmdq2YzKva_t-alABA_-mGMqir3C65Q9JT9dS9Bvbf470YmyP8420dMWZ8glIcRi1_ETW36/s320/Captura+de+pantalla+2019-05-15+16.57.27.png" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><a href="https://www.google.es/maps/place/Rue+Zamenhof,+80080+Amiens,+Francia/@49.9050554,2.2889329,17z/data=!4m5!3m4!1s0x47e784183a0151c9:0x288ba31ab8c49a1d!8m2!3d49.9050768!4d2.290884?hl=es" target="_blank">Vidu pli granda mapo</a></span></div>
<br />
Urbo <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Amiens" target="_blank">Amiens</a> (ofte esperantigita kiel Amieno) kuŝas apud rivero Somme en la nordo de Francio kaj havas nuntempe ĉirkaŭ cent tridek mil loĝantojn. Rue Zamenhof(1) estas strateto, inter stratoj Octave Tierce kaj Montesquieu.<br />
<br />
Rubriko «Tra la mondo esperantista» en la plej grava tiama esperantista gazeto <i>Lingvo Internacia</i> raportis en 1903 pri la starigo de E-grupo en Amiens.(2) La novaĵeto ankaŭ diskonigis la nomon de la honora prezidanto «S-ro Jules Verne, la ĉie konata verkisto de l'<i>Eksterordinariaj Vojaĝoj»</i>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9yXVb5942wgyWPLG6sBNIcVYtAvfqnb9kVQzhW59KMLP8JzQRQFdjXohrfm5fUU3sx7cUdbemFeUm9fzWYcI1Ospm7Imjr-D_oYmDcbId_yfOYbq3SUhZMcyoLK3k0cLBbPJtljVyENL8/s1600/Captura+de+pantalla+2019-05-15+17.40.29.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="115" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9yXVb5942wgyWPLG6sBNIcVYtAvfqnb9kVQzhW59KMLP8JzQRQFdjXohrfm5fUU3sx7cUdbemFeUm9fzWYcI1Ospm7Imjr-D_oYmDcbId_yfOYbq3SUhZMcyoLK3k0cLBbPJtljVyENL8/s400/Captura+de+pantalla+2019-05-15+17.40.29.png" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Lingvo Internacia</i>, n-ro 2 (86), februaro 1903, p. 40</span></div>
<br />
Jules Verne estas laŭdire unu el la kreintoj de la sciencfikcia genro kaj la dua verkisto plej tradukita (post Agatha Christie).(3) Ŝajne li ne scipovis la zamenhofan lingvon, sed sufiĉe konis ĝin kaj eĉ «promesis verki romanon kiu pritraktos la temon esperanto»,(4) kiam Charles Tassencourt kaj Joseph Dalfour proponis al li la honoran prezidantecon de la esperanto-grupo de Amiens.<br />
<br />
Pri la propagando por esperanto en Amiens daŭre raportis <i>Lingvo Internacia</i>:<br />
<blockquote class="tr_bq">
En Amiens la gazeto »Memorial d' Amiens« [...] aperis jam la bonegaj artikoloj de S-ro de Grandchamp, pri kiuj ni raportis en majo. — En tiu sama urbo estis la 6. de junio granda festeno Esperantista sub prezido honora de S-ro Jules Verne, kaj efektiva de S-ro Cart. Dum tiu festeno estas donita medalo oferita de Turing-Klubo al S-ro Delfour, kiu faris kurson de Esperanto en la Industria Societo.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Lingvo Internacia</i>, n-ro 6 (90), junio 1903, p. 132</span></div>
<br />
La libro ekverkita de Verne titoliĝis <i>Voyage d'études</i> kaj esperanto rolis kiel la nuran komunikilon inter francoj kaj afrikaj indiĝenoj. «Vilaĝestro “sidas ĉe la tablo de la guberniestro kaj povis aliĝi al la konversacio kiam ĝi fluis en la lingvo Esperanta”».(5)<br />
<br />
Tamen, Verne celis pentri optimisman bildon pri la koloniado en la franca Kongo, sed somere 1903 la franca gazetaro ekraportis pri kruelaĵojn en belga Kongo, denoncitajn ĉefe de la brita ĵurnalisto <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Edmund_Dene_Morel" target="_blank">Edmund Dene Morel</a> antaŭ la brita Parlamento.<br />
<br />
Verne mortis la 24-an marto 1905.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtFEWz22ebVCU-Xc565_kn2ExQ5akMC1lIEbyMmYq4tTsUxFTaO1o9Wq9QUX-wu4Gm4c0hfYzMhKcXLy1sQwQ4eOoVks15dF3uWyOIeVz5NQNnCn-bbtcTJg9jZ0euwmmxUC7yXUUXkMH6/s1600/Captura+de+pantalla+2019-05-15+17.49.14.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="77" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtFEWz22ebVCU-Xc565_kn2ExQ5akMC1lIEbyMmYq4tTsUxFTaO1o9Wq9QUX-wu4Gm4c0hfYzMhKcXLy1sQwQ4eOoVks15dF3uWyOIeVz5NQNnCn-bbtcTJg9jZ0euwmmxUC7yXUUXkMH6/s400/Captura+de+pantalla+2019-05-15+17.49.14.png" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Lingvo Internacia</i>, n-ro 7 (115), 1 aprilo 1905, p. 165</span></div>
<br />
István Ertl esperantigis kiel <a href="https://katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=7089" target="_blank"><i>Esplorvojaĝo</i></a>-n<i> </i>(1994) romanfragmenton de <i>Voyage d'études</i> kaj Abel Montagut eĉ <a href="http://www.shjv.org/publicaciones/libros-ediciones-paganel/25-tierranegra" target="_blank">«reverkis» hispane</a> la libron (2016).<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgF1ynm5CMU6-mmkwiaO24iaBa2AWLSRqag-HCLpOwBkw0b3bsHMpcSHNwnvBWHQ3ZcoaAgbIL6arlAB0x8Uz4MxPij8eHF4T4lolPSHR_bv4DnfIWCrew-iwFoYctHYuvwtK5gXu7663PT/s1600/tierranegra.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYB1fH2FAujN-o7HhBb2E5-FeYwqpS5zBhuO9Zl92KmyPuW0uJn8AH6pNxpT0bletSw3CFZBpSiKkogD2MhXdRKZ51ORQTMgs9YQtKujDiX3HSkq0OteAEUnRSUaFCmDruuJElbgV-D2SL/s1600/7089.jpg" imageanchor="1"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYB1fH2FAujN-o7HhBb2E5-FeYwqpS5zBhuO9Zl92KmyPuW0uJn8AH6pNxpT0bletSw3CFZBpSiKkogD2MhXdRKZ51ORQTMgs9YQtKujDiX3HSkq0OteAEUnRSUaFCmDruuJElbgV-D2SL/s200/7089.jpg" width="144" /></a><img border="0" data-original-height="395" data-original-width="280" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgF1ynm5CMU6-mmkwiaO24iaBa2AWLSRqag-HCLpOwBkw0b3bsHMpcSHNwnvBWHQ3ZcoaAgbIL6arlAB0x8Uz4MxPij8eHF4T4lolPSHR_bv4DnfIWCrew-iwFoYctHYuvwtK5gXu7663PT/s200/tierranegra.jpg" width="141" /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">La E-traduko de István Ertl kaj la verko de Abel Montagut</span></div>
<br />
La esperanto grupo de Amiens perdis sian tutmondkonatan honoran prezidanton, sed <a href="http://esperanto.nord.online.fr/eo/kluboj/ceteraj.htm#amiens" target="_blank">daŭrigis sian aktivadon</a> dum pli ol jarcento.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8piJmV_Biqa7nA9T794OqDGSGj3dW8v6l_0Kveu3kuyzNXao_sBsph7mRG2xBHmAL5sv-Z2nkpAjsFmLqb25P0vpU5-bTlRk41J4c_E1HX9fzE3Bh5mZyCEEFBfkUnQsrO_tH2hlWfBv8/s1600/amiens+kurso+1932.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="513" data-original-width="800" height="205" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8piJmV_Biqa7nA9T794OqDGSGj3dW8v6l_0Kveu3kuyzNXao_sBsph7mRG2xBHmAL5sv-Z2nkpAjsFmLqb25P0vpU5-bTlRk41J4c_E1HX9fzE3Bh5mZyCEEFBfkUnQsrO_tH2hlWfBv8/s320/amiens+kurso+1932.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Esperanto-kursanoj en Amiens, 1932</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<h3>
NOTOJ</h3>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
1. Foto de la stratŝildo el http://horizonte.free.fr/esperanto/zeo-oj/urboj/amiens.html. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
2. Prezenta prelego pri esperanto okazis la 11-an januaro 1903 en la Industria Societo de Amiens.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
3. <a href="http://www.unesco.org/xtrans/bsstatexp.aspx?crit1L=5&nTyp=min&topN=50&lg=2" target="_blank">«Index Traslationum»</a>, UNESCO.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
4. Cornelis Helling: «Jules Verne et l’espéranto», <i>Bulletin de la Societé Jules Verne</i>, n-ro 12 (1969), 69–71.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
5. Abel Montagut: «Jules Verne kaj Esperanto (la lasta romano)», <i>Beletra Almanako</i>, n-ro 5 (junio 2009), 78-95 (p. 80). Tiu ĉi interesega eseo de Abel Montagut aperis unue en tri artikoloj ĉe <i>Libera Folio</i>: <a href="http://www.liberafolio.org/arkivo/www.liberafolio.org/2008/vernesperanto2.html" target="_blank">«Hezito haltigis romanon de Verne pri Esperanto»</a>, <a href="http://www.liberafolio.org/arkivo/www.liberafolio.org/2008/vernesperanto2.html" target="_blank">«Kruelaĵoj en Kongolando malhelpis al Verne verki pri Esperanto»</a> kaj <a href="http://www.liberafolio.org/arkivo/www.liberafolio.org/2009/vernesperanto3/" target="_blank">«Verne patro kaj Verne filo: kien Esperanto malaperis?»</a></div>
<br />
<br />desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-32008895756114262842019-05-13T00:56:00.001+02:002019-06-26T09:15:22.305+02:00Preskaŭ samideanoj<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyPUYkgqR_IFPGoLus8YN2RMOLFB7R0LtGLYQSHawVEPlM9nVp9M9geiwRCE_z2jM6p-eFyF7oc24OJu6idgq6R6oLQWU94am8zRgooYygIvgVvbDVdf9XLn1s45RlWBrdO5snMG2Lph7V/s1600/fullsizeoutput_9360.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><br /><img border="0" data-original-height="1292" data-original-width="1600" height="160" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyPUYkgqR_IFPGoLus8YN2RMOLFB7R0LtGLYQSHawVEPlM9nVp9M9geiwRCE_z2jM6p-eFyF7oc24OJu6idgq6R6oLQWU94am8zRgooYygIvgVvbDVdf9XLn1s45RlWBrdO5snMG2Lph7V/s200/fullsizeoutput_9360.jpeg" width="200" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTggtO8x911WKM_mBOBngeSwOzzLaq8fs83LTtR07dHQ_Cs-PsT6ztEOhqJ1NxjyIYqtwQddJ4_f9tC7XVRN-B8Un7gXEl3enJ4Wa7iFQkigLYmmdTw31fpx99hhEKnwr1vzdBppdiN5UK/s1600/Captura+de+pantalla+2019-05-11+21.08.28.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTggtO8x911WKM_mBOBngeSwOzzLaq8fs83LTtR07dHQ_Cs-PsT6ztEOhqJ1NxjyIYqtwQddJ4_f9tC7XVRN-B8Un7gXEl3enJ4Wa7iFQkigLYmmdTw31fpx99hhEKnwr1vzdBppdiN5UK/s200/Captura+de+pantalla+2019-05-11+21.08.28.png" width="123" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Du malsamaj vidpunktoj el la Majaj Tagoj. Klaku por pligrandigi kaj legi</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
</div>
Tiuj ĉi supraj artikoloj aperis ambaŭ en esperantlingvaj gazetoj. Ambaŭ periodaĵoj estis eldonitaj en la respublika flanko dum la terura <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Hispana_Enlanda_Milito" target="_blank">hispana enlanda milito</a>. Samkiel la germana <i><a href="https://enesperantujo.blogspot.com/2013/03/la-esperanta-gazetaro-dum-la-1_8.html" target="_blank">Internacia Bulteno</a></i> dum la Unua Mondmilito, esperantistoj aperigis plurajn bultenojn por informi eksterlandanojn pere de la internacia lingvo.<br />
<br />
Komunisma esperantisto <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Luis_Hern%C3%A1ndez_Lahuerta" target="_blank">Luis Hernández Lahuerta</a>, kiu jam en 1934 aranĝis la 14-an SAT-kongreson en lia urbo Valencio, antaŭenpusis la ideon eldoni <i>Popola</i>-n <i>Fronto</i>-n. La unua numero publikiĝis la 1-an de novembro 1936 (la milito estis komencinta la 18-an de julio) sub la devizo «Informa bulteno internacia pri hispana lukto kontraŭ la faŝismo». <i>Popola Fronto</i> aperis kiel duonmonata gazeto (6 kaj, tre baldaŭ, 8-paĝa).<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgr0VjueGBe31Ly21Wbn65WBvuopk_mj2YN5UpHRJD7IpYgH8BwcSJ9Qi8m8L5jLT8t5dVMdocKXniqfPrs05Rdc_55AwcG5lERo_V9ivzLwM1F12doRuJsPKInGu5ZP31OQKnrm536klDV/s1600/IMG_5054.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="615" data-original-width="1600" height="123" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgr0VjueGBe31Ly21Wbn65WBvuopk_mj2YN5UpHRJD7IpYgH8BwcSJ9Qi8m8L5jLT8t5dVMdocKXniqfPrs05Rdc_55AwcG5lERo_V9ivzLwM1F12doRuJsPKInGu5ZP31OQKnrm536klDV/s320/IMG_5054.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Unua numero de <i>Popola Fronto</i> (Biblioteko Molera)</span></div>
<br />
En marto 1937, <i>Popola Fronto</i> informis pri mortpafado de esperantistoj en Kordobo (Córdoba). La artikolo, «Sango en nia stelo», mirfrapis la internacian esperantistaron kaj okazigis, ke «katolikaj esperantistoj turnis sin rekte al Franco, kiu sekve neis malsimpation al Esperanto».(1)<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSAXDcwUw_Q5sZhwZuRVFH6uof2ZDY9U38Trr-ZB35Ov8jyqb4NalMsMg9g4XyO59EK7dXQXyK1IPHQykC5rEJcNis8_cblCZXrrgY3nLTokwlsl8Z6YbMlyPQet9AAdtJUQR4G5hkLU8d/s1600/IMG_5053.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="605" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSAXDcwUw_Q5sZhwZuRVFH6uof2ZDY9U38Trr-ZB35Ov8jyqb4NalMsMg9g4XyO59EK7dXQXyK1IPHQykC5rEJcNis8_cblCZXrrgY3nLTokwlsl8Z6YbMlyPQet9AAdtJUQR4G5hkLU8d/s320/IMG_5053.jpg" width="120" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Klaku por pligrandigi kaj legi</span></div>
<br />
Ĉu pro lo resono de tiu aŭ aliaj artikoloj, ĉu pro la klopodoj de kunredaktoro Wilhelm Bosch, ĉu pro la okazigo de la <a href="https://www.nodo50.org/esperanto/artik59.htm" target="_blank">SAT-kongreso de 1937 en Roterdamo</a> (2) oni ekeldonis en Hago (Den Haag) nederlandan tradukon de <i>Popola Fronto</i>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWqFjsmBKwnU3IoIMtvEguU6lH5PdhOpi6Q4dXE5aP2pKJd3mUrS6AO4NlcyU6Ajdwp9gDGim66tRCVc0Envdm3RzY1htG4r5TTP-wlTXebPw39D9UZpwSUrb6XWKo-hPiGmq0Q5F2vp1Y/s1600/Nuevo+doc+2019-05-11+10.14.15_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1111" data-original-width="1600" height="222" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWqFjsmBKwnU3IoIMtvEguU6lH5PdhOpi6Q4dXE5aP2pKJd3mUrS6AO4NlcyU6Ajdwp9gDGim66tRCVc0Envdm3RzY1htG4r5TTP-wlTXebPw39D9UZpwSUrb6XWKo-hPiGmq0Q5F2vp1Y/s320/Nuevo+doc+2019-05-11+10.14.15_1.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Entute 13 numeroj de la nederlanda traduko de <i>Popola Fronto</i> aperis inter 1937 kaj 1938 (Biblioteko Molera)</span></div>
<br />
De la 1-a majo 1938, <i>Popola Fronto</i> iĝis monata periodaĵo kaj travivis malfacilaĵojn, sed ĝi postvivis ĝis januaro 1939. «Jam venos tagoj pli helaj!» titoliĝas la ĉefartikolo de la 44-a kaj lasta numero de <i>Popola Fronto</i>.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Okazis io neevitebla: Barcelono falis! La malamiko deziras, ke ĉi tiu grava domaĝo estu la renverso de niaj frontoj k la forfalo de nia arriergardo, por rapidi atingi nian definitivan pereon. Tion ĝi ne atingos, ĉar per niaj propraj manoj, ni povas tion evitadi. Kaj ni sukcesos en la tasko.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Popola Fronto</i>, 44 (januaro 1939), p. 1</span> </div>
<br />
Tamen, la 28-an de marto Madrido falis al la naciistoj. Valencio ankaŭ kapitulaciis la sekvan tagon kaj la 1-an de aprilo 1939 Franco anoncis sian venkon. Luis Hernández, ĉefredaktisto kaj animo de <i>Popola Fronto</i>, estis enkarcerigita dum kvar jaroj (poste, en 1947, li partoprenis la starigon de Hispana Esperanto Federacio kaj de 1949 iĝis la unua redaktoro de ĝia bulteno).<br />
<br />
Revene al la du pli supraj artikoloj. Tiu de <i>Popola Fronto</i> priskribas «La okazaĵoj en Katalunio» kiel ribelo de «agentoj de Hitler en Barcelono» kaj «malamikoj de la Respubliko, celantaj malfaciligi la popolan venkon».<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi96XlA3Y1w3mFvwlEBrzHYhGSYKkWiDZyBrN_2wJwkaDAonphIaB_SZVrPvGEvFe3tz8cQ_fCze-ZlbCeMLUxmTYoPAYb7cCD7jdN1cnuONjIREP8kbo_LVDBvwSIZiijNSQYJcIYhVu4V/s1600/c72f6fec-2ae4-4aa2-a6ba-3dfea999949b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1012" data-original-width="1548" height="209" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi96XlA3Y1w3mFvwlEBrzHYhGSYKkWiDZyBrN_2wJwkaDAonphIaB_SZVrPvGEvFe3tz8cQ_fCze-ZlbCeMLUxmTYoPAYb7cCD7jdN1cnuONjIREP8kbo_LVDBvwSIZiijNSQYJcIYhVu4V/s320/c72f6fec-2ae4-4aa2-a6ba-3dfea999949b.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Gazetkapo de <i>Informa Bulteno</i>, eldonita de CNT-FAI</span></div>
<br />
Tamen, <i>Popola Fronto</i> ne estis la nura esperantlingva periodaĵo dum la enlanda milito. En la sama respublika flanko, anarkiistoj el la plej grava laborista sindikato <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Confederaci%C3%B3n_Nacional_del_Trabajo" target="_blank">CNT</a> eldonis ilian <i>Informa</i>-n <i>Bulteno</i>-n, kaj kompreneble <i>Informa Bulteno</i> havis tute kontraŭan vidpunkton. «La situacio en Katalunio» komencas jene:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Tuta Katalunio nune travivas frenezan teroron. La kataluna komunista partio PSUC, profitante de la cirkonstanciojn, ordone direktadas de la veluraj kancelarioj atakon kontraŭ la revoluciaj konkeroj k kontraŭ la homoj, kiuj ilin surbarikade akiris.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Informa Bulteno</i>, 2-a jaro, n-ro 4 (1937-08-25)</span></div>
<br />
La artikolon subskribis Kyralina. Kyralina, nomo de la ĉefrolulino de romano de <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Panait_Istrati" target="_blank">Panait Istrati</a>, estis kromnomo de <a href="https://elpais.com/diario/1990/01/06/agenda/631580404_850215.html" target="_blank">Lola Iturbe</a> (Oviedo, 1902-Gijón, 1999). Dum la milito, Iturbe raportis el la fronto kaj, post la <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Majaj_Tagoj_de_Barcelono" target="_blank">Majaj Tagoj</a>, ene de la Jura Oficejo de CNT, ŝi sukcesis liberigi plurajn anarkiistojn kaj POUM-anojn, kiuj estis enkarcerigitaj en <i>ĉekoj</i> (3) de la «katalunaj komunistoj de la etburĝa organizo PSUC».<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgO9CbnGQnglgLOTIp4UsSacR1NkLo8lrxhVRjR9QcgrJtGxpqnFy7pOk4UkBEV-e_YBDqtS3WTdEhMuSoGV8SsibVnP_vzLZHkrHzE5EAWGYe9cPRsvSm9_rQ1wrY8JyOWV5zwvsyJtjuZ/s1600/barricadas-anarquistas.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="484" data-original-width="736" height="210" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgO9CbnGQnglgLOTIp4UsSacR1NkLo8lrxhVRjR9QcgrJtGxpqnFy7pOk4UkBEV-e_YBDqtS3WTdEhMuSoGV8SsibVnP_vzLZHkrHzE5EAWGYe9cPRsvSm9_rQ1wrY8JyOWV5zwvsyJtjuZ/s320/barricadas-anarquistas.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Barikadoj dum la Majaj Tagoj</span></div>
<br />
La kontraŭstaroj inter, unuflanke, partianoj de CNT kaj <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/POUM" target="_blank">POUM</a> (4) kaj, aliflanke, miloj de policanoj de la Respubliko (Guardia de Asalto), partianoj de PSUC, ERC kaj Estat Català inter aliaj iĝis de la 3-a ĝis la 7-a de majo eta civilmilito ene de la civilmilito. Oficiale, oni parolis pri kvarcent mortoj, CNT-anoj kiel Federica Montseny kaj Juan García Oliver inter aliaj forlasis la registaron. POUM estis kontraŭleĝigita kaj Andreu Nin, ĝia fondinto kaj ĉefgvidanto, malaperis porĉiam.(5)<br />
<br />
Ĉiuj numeroj de <i>Popola Fronto</i> kaj <i>Informa Bulteno</i> estos baldaŭ legeblaj kaj elŝuteblaj pere de tiu ĉi blogo kaj de retejo de <a href="http://www.bibliotekomolera.org/gazetoteko.html" target="_blank">Biblioteko Molera</a>.<br />
<br />
<br />
<h3>
NOTOJ</h3>
(1) Vd. Ulrich Lins: «Esperantistoj en la Hispana Intercivitana Milito», en <i>Ilustrita historio de la laborista Esperanto-movado. Al la laboristoj en ĉiuj landoj unu lingvon!</i>, Dortmund, 1993, 75-83. Rete legebla en <a href="http://www.delbarrio.eu/civilmilito.htm">http://www.delbarrio.eu/civilmilito.htm</a>.<br />
(2) Vd. Vinko Markov: «La hispana intercivitana milito kaj la Roterdama SAT-Kongreso de 1937», <i>La Sago</i>, n-ro 31 (decembro 2006). Rete legebla en <a href="https://www.nodo50.org/esperanto/artik59.htm">https://www.nodo50.org/esperanto/artik59.htm</a>.<br />
(3). <i>Ĉeko</i>, hispane «checa» aŭ «cheka» estis la nomo de nelaŭleĝaj karceroj kaj torturejoj.<br />
(4). Ankaŭ POUM eldonis sian esperantlingvan bultenon.<br />
(5) Laŭ la historiisto Paul Preston, Nin estis murdita la 22-an de junio 1937 laŭ ordo de la soveta NKVD<a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/NKVD" target="_blank">https://eo.wikipedia.org/wiki/NKVD</a>. Legeblas en esperanto la vidpunkto de Nin pri la «<a href="http://www.enxarxa.com/esperanto/NIN%20Signifo%20kaj%20graveco%20de%20la%20majaj%20tagoj.pdf" target="_blank">signifo kaj graveco de la Majaj Tagoj</a>».<br />
<br />desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-38111981674134779172019-02-28T16:42:00.000+01:002019-02-28T17:03:47.884+01:00Beletraĵoj eltrovitaj (1): «La maskfesto de la Ruĝa Morto» (Edgar A. Poe)En tiu ĉi nova rubriko aperos kelkaj malnovaj literaturaĵoj, kaj originalaj kaj tradukitaj, kiuj estas malfacile troveblaj rete. Ili iam prisemas movadajn, disvastigajn aŭ alispecajn periodaĵojn.<br />
<br />
Tiu ĉi unua ero aperis en <i>Esperanto Internacia</i>,(1) en 1937, sed temas pri represaĵo el <i>Literaturo</i>. Tiun trimonatan revuon, eldonis Brita Literatura kaj Debata Societo en Londono. Aperis 28 kajeroj el januaro-marto 1919 ĝis oktobro-decembro 1924 kun entute 752 paĝoj.(2) Ĝin ĉefredaktis Bernard Long, kaj inter liaj kunlaborantoj estis Charles Edmonds, F. Rickett Shelton kaj <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Montagu_Christie_Butler" target="_blank">Montagu Christie Butler</a>.<br />
<br />
La indan elangligon de «The Masque of the Red Death» subskribis Afomo. Tiu kromnomo sendube korespondas al A. Frank Milward. En 1924, eldonejo Hirt el Leipzig publikigis <i>Ses noveloj el Rakontoj de mistero kaj imago</i>, kunigo de jenaj noveloj de la usona verkisto tradukitaj de Milward: «Liĝeja» (Ligeia»), «La ovala portreto» («The Oval Portrait»), «La barelo da amontilado» (»The Cask of amontillado»), «Kelkaj vortoj kun mumio» («Some Words with a Mummy»), «La homo, kiu troviĝis eluzita» («The Man That Was Used Up») kaj «La silento, fabelo» («Silence. A Fable»).<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCosIkQ9o4ieczw7Rskzg6wZRqcTWY85E4drTfA_nyDh5Rr8m0jdhkPv_wYpAroCX3ZiKTMTx8GbRwl17WBZNnI5pIrNj1QO_ymbkBb5YfBKimdtD3LqXpLl9y9CZwbn9LoS7qhUKB-n0D/s1600/md14392480076.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="443" data-original-width="300" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCosIkQ9o4ieczw7Rskzg6wZRqcTWY85E4drTfA_nyDh5Rr8m0jdhkPv_wYpAroCX3ZiKTMTx8GbRwl17WBZNnI5pIrNj1QO_ymbkBb5YfBKimdtD3LqXpLl9y9CZwbn9LoS7qhUKB-n0D/s320/md14392480076.jpg" width="216" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Edgar A. Poe: <i>Ses noveloj el Rakontoj de mistero kaj imago</i></span></div>
<br />
Milward ankaŭ tradukis <i>La dormanto vekiĝas (The Sleeper awakes)</i> de H. G. Wells, malutopia romano pri homo kiu dormas ducent tri jaroj kaj li vekiĝas kiel la plej riĉa homo en la mondo pro lia bankaj interezoj. Tamen, la urbo en kiu li vekiĝas estas tute ŝanĝita Londono.<br />
<br />
Revenante al Poe, la unuan libron de la usona verkisto en Esperanto eldonis Presa Esperantisto Societo en Parizo en la jaro 1907. Temas pri 23-paĝa teksto <a href="https://eo.wikisource.org/wiki/La_Puto_kaj_la_Pendolo" target="_blank">«La puto kaj la pendolo: rakonto el la Hispana Inkvizicio»</a> («The Pit and the Pendulum»), esperantigita de Alex Pride.<br />
<br />
Gazeto <i>Esperanto</i> ankaŭ publikigis <a href="http://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/POE_Hop_Rano.pdf" target="_blank">«Hop-Rano»</a> («Hop Frog») en 1927,(3) sed mencio de la tradukinto malestas.<br />
<br />
En majo 1930, movada gazeto <i>Flandra Esperantisto</i> ankaŭ aperigis novelon <a href="http://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/POE,%20Edgar%20A%20-%20La%20Ovala%20Portreto" target="_blank">«La ovala portreto»</a>, («The Oval Portrait»),(4) sed ĉi-okaze tradukita de Edgard Verheyden.<br />
<br />
En marto 1962, <i>Heroldo de Esperanto</i> publikigis «La elbabila koro»-n, (The Tell-tale Heart»)(5) laŭ traduko de John Islay Francis.<br />
<br />
Ankaŭ kelkaj poemoj de Edgar Allan Poe estas esperantigitaj. Laŭ Edmund Grimley Evans, ekzistas almenaŭ kvar tradukoj en Esperanto (6) de lia plej konata poemo, <i><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/La_Korvo" target="_blank">La korvo</a>.</i> Elstaras inter ili la versio de Kálmán Kalocsay.(7) Jam menciita Edmund Grimley Evans esperantigis <i>La falo de la domo Ushe</i>r en 2002.(8)<br />
<br />
<br />
<h3>
La Maskfesto de la Ruĝa Morto</h3>
<i>de Edgar Allan Poe</i><br />
<i>El la angla lingvo tradukis Afomo</i><br />
<br />
La Ruĝa Morto jam de longe dezertigis la landon. Nenia pesto iam antaŭe estis tiel mortiga, aŭ tiel abomeninda. Sango estis ĝia Avataro kaj ĝia sigelo––la ruĝo kaj teruro de sango. Estis akraj doloroj, kaj subita kapturniĝo, kaj poste abunda sangado el la poroj, kun mortiĝo. La skarlataj makuloj sur la korpo kaj precipe sur la vizaĝo de la viktimo, estis la pestinterdikto, kiu lin forbaris de la helpo kaj simpatio de liaj kunhomoj. Kaj la tuta atako, progreso, kaj finiĝo de la malsano estis la okazaĵoj de duonhoro.<br />
<br />
Sed la Princo Prospero estis feliĉa kaj sentima kaj sagaca. Kiam lia regno estis duone senhomigita, li vokis al si milon da sanaj kaj gajaj amikoj el inter la gekavaliroj de sia kortego, kaj kun tiuj ĉi foriris en la profundan apartecon de unu el siaj kastelecaj abatejoj. Tiu ĉi estis vasta kaj grandioza konstruaĵo, kreaĵo de la ekscentra sed majesta gusto de la princo mem. Fortika kaj alta muro ĝin enzonis. La muro havis pordojn el fero. Enirinte, la korteganoj alportis fornojn kaj masivajn martelojn, kaj kunforĝis la riglilojn. Ili decidis lasi nenian rimedon por eniro aŭ eliro pro subitaj impulsoj de malespero aŭ de frenezo interne. La abatejo estis abunde provizita per nutraĵoj. Per tiuj antaŭzorgoj ili povus spiti la kontaĝion. La ekstera mondo prizorgu sin mem. Dume, malsaĝe estas bedaŭri, aŭ pripensi. La princo estis provizinta ĉiujn rimedojn por plezuro. Estis histrionoj, improvizistoj, baletistinoj, muzikistoj; estis Beleco, estis vino. Ĉio ĉi kaj sendanĝereco estis interne. Ekstere estis la “Ruĝa Morto.”<br />
<br />
Estis ĉirkaŭ la fino de la kvina aŭ sesa monato de sia apartiĝo, kaj dum la pesto plej ege furiozis ekstere, ke la Princo Prospero regalis siajn mil amikojn per maskbalo plej nekutime grandioza.<br />
<br />
Ĝi estis volupta spektaklo, tiu maskfesto. Sed unue mi rakontu pri la ĉambroj en kiuj ĝi okazis. Estis sep––imperiestra ĉambraro. En multaj palacoj, tamen, tiaj ĉambraroj formas longan kaj rektan perspektivon, kaj la faldeblaj pordoj glitas malantaŭen preskaŭ ĝis la muroj je ĉiu flanko, tiel ke la vido tra la tuta etendo apenaŭ estas obstrukcata. Tie ĉi aferoj estis tre malsimilaj, kiel oni eble atendus pro la princa amo al strangeco. La ĉambroj estis tiel malrekte aranĝitaj ke la vido ampleksis malmulton krom uno samtempe. Troviĝis akuta kurbo je ĉiu dudeko aŭ trideko da metroj, kaj je ĉiu kurbo nova efekto. Dekstre kaj maldekstre, meze de ĉiu muro, alta kaj mallarĝa ogiva fenestro elrigardis sur fermitan koridoron kiu sekvis la serpentadon de la ĉambraro. Tiuj ĉi fenestroj estis la kolorita vitro, kies koloro variis laŭ la ĝenerala nuanco de la dekoracio de la ĉambro en kiun ĝi malfermiĝis. La ĉambro ĉe la orienta fino, ekzemple, estis tapetita blue––kaj brilege bluaj estis ĝiaj fenestroj. La dua ĉambro estis purpura en ornamo kaj tapeto, kaj tie ĉi la vitroj estis purpuraj. La tria estis tratute verda, kaj tiaj estis la fenestroj. La kvara estis meblita kaj lumigita oranĝkolore––la kvina blanke––la sesa viole. La sepa ĉambro estis cirkaŭ-vualita per nigraj veluraj tapetaĵoj kiuj kovris la plafonon kaj murojn, falante en pezaj faldoj sur tapiŝon el la sama ŝtofo kaj koloro. Sed, nur en ĉi tiu ĉambro, la koloro de la fenestroj ne respondis je la dekoracio. La vitro ĉi tie estis skarlata––malpale sangkolora. Nu, nenie en la sep ĉambroj troviĝis lampo aŭ kandelabro, inter la amaso da oraj ornamaĵoj kiuj kuŝis dise metitaj aŭ pendis de la plafono. Nenia lumo elvenis el lampo aŭ kandelo en la tuta ĉambraro. Sed en la koridoroj kiuj laŭiris la ĉambraron staris, kontraŭ ĉiu fenestro, peza tripiedo, portanta brulantan fajrkorbon, kiu sendis siajn radiojn tra la kolora vitro kaj tiel brilege iluminis la ĉambron. Kaj per tio produktiĝis multego da brilkoloraj kaj fantaziaj aperaĵoj. Sed en la okcidenta aŭ nigra ĉambro la efekto de la fajrlumo, kiu fluis sur la malhelajn tapetaĵojn tra la sangnuanca vitro, estis ekstreme terura, kaj kaŭzis tiel sovaĝan aspekton en la vizaĝoj de la enirintoj, ke malmultaj el la kunvenintoj estis sufiĉe kuraĝaj iam meti la piedojn internen.<br />
<br />
En ĉi tiu ĉambro, ankaŭ, staris apud la okcidenta muro giganta horloĝo el ebono. Ĝia pendolo svingiĝis tien kaj reen kun obtuza, peza, monotona sono; kaj kiam la minutmontrilo finis la ĉirakŭiron de la ciferplato, kaj la horo estis sonorigota, venis el la latunaj pulmoj de la horloĝo sono kiu estis klara kaj laŭta kaj profunda kaj treege muzika, sed tiel stranga en noto kaj emfazo ke, je ĉiu forpaso de horo, la muzikistoj de la orkestro estis devigataj paŭzi, momente, en sia ludado, por aŭskulti la sonon; kaj sekve la valsantoj devige ĉesis turniĝadi; kaj okazis mallonga konfuziĝo tra la tuta gaja aro; kaj, dum la horloĝa sonorado ankaŭ daŭris, oni rimarkis ke la plej frivolaj paliĝis, kaj la pli aĝaj kaj seriozaj pasigis la manojn trans la frunton kvazaŭ en konfuza revo aŭ meditado. Sed kiam la eĥoj plene ĉesis, facila ridado tuj trafluis la ĉeestantaron; la muzikistoj rigardis unu la alian kaj ridetis kvazaŭ je sia propra timo kaj malsaĝeco, kaj flustre, ĵuris, reciproke, ke la proksina sonorado de la horlogo kaŭzu en ili nenian similan emocion; kaj tiam, post forpaso de sesdek minutoj (kiuj ampleksas tri mil kaj ses cent sekundojn el la Tempo kiu forflugas), venis ankoraŭ plua sonorado de la horloĝo, kaj tiam okazis la sama konfuziĝo kaj tremado kaj meditado kiel antaŭe.<br />
<br />
Se, malgraŭ tiuj aferoj, ĝi estis gaja kaj belega festo. La gustoj de la duko estis strangaj. Li posedis bonan okulon por koloroj kaj efektoj. Li ignoris la nure laŭmodajn dekoraciojn. Liaj planoj estis kuraĝaj kaj fajrecaj, kaj liaj konceptoj ardis per barbara brilo. Estas personoj kiuj kredus lin freneza. Liaj sekvantoj sentis ke ne. Estis necese lin aŭdi kaj vidi kaj tuŝi por <i>certiĝi</i> ke ne.<br />
<br />
Li estis direktinta, grandparte, la moveblajn beligaĵojn de la sep ĉambroj, je la okazo de tiu ĉi granda festo; kaj estis lia gvidanta gusto kiu karakterumis la festulojn. Estu certa ke ili aspektis groteskaj. Estis multe da parado kaj brilo kaj pikanteco kaj fantazio––multe da tio, kio poste vidiĝis en <i>Hernani</i>. Estis arabeskaj figuroj kun netaŭgaj membroj kaj ornamaĵoj. Estis deliraj imagaĵoj, kiajn faras frenezulo. Estis multe da belo, multe da vanto, multe da strango, iom da teruro, kaj ne malmulte da tio kio povus estigi naŭzon. Tien kaj reen en la sep ĉambroj paŝis, efektive, arego da sonĝoj. Kaj tiuj ĉi––la sonĝoj––intertordiĝis, kaptante koloron de la ĉambroj, kaj igante la sovaĝan muzikon de la orkestro ŝajni kvazaŭ la eĥo de iliaj paŝoj. Kaj, poste, jen sonoras la ebona horloĝo kiu staras en la halo de la veluro. Kaj tiam, momente, ĉio ĉesas, kaj ĉio silentas krom la voĉo de la horloĝo. La sonĝoj rigidiĝas kie ili staras. Sed la eĥoj de la sonorigado formortas––ili dauris nur unu momento––kaj facila, duonsubigita rido flote sekvas ilin dum ili forpasas. Kaj nun denove la muziko sonas, kaj la sonĝoj vivas, kaj tordiĝas tien kaj reen pli gaje ol iam, prenante koloron el la multnuancaj fenestroj tra kiuj fluas la radioj el la tripiedoj. Sed en la ĉambron kiu kuŝas plej okcidente el la sep neniu maskulo nun kuraĝas iri; ĉar la nokto forvelkas; kaj fluas pli ruĝa lumo tra la sangkoloraj vitroj; kaj la nigreco de la malpalaj drapiraĵoj konsternas; kaj al tiu kies piedo surpaŝas la nigran tapiŝon, venas el la apuda ebona horloĝo obtuza sonoro pli solene emfaza ol iu ajn kiu atingas la orelojn de <i>tiuj</i> kiuj partoprenas la pli forajn gajaĵon de la aliaj ĉambroj.<br />
<br />
Sed tiuj aliaj ĉambroj estis densi plenigitaj, kaj en ili febre batis la koro de vivo. Kaj la festado kirliĝe daŭris, ĝis fine eksonoris meznokto ĉe la horloĝo. Kaj tiam la muziko ĉesis, kiel mi rakontis; kaj la turniĝado de la valsantoj trankviliĝis; kaj estis ĝena ĉesiĝo de ĉio kiel antaŭe. Sed nun dek du batoj estis sonorigotaj de la horloĝo; kaj sekve okazis, eble, ke pli da penso eniĝis, kun pli da tempo, en la meditojn de la pensemaj inter la festantoj. Kaj sekve ankaŭ okazis, eble, ke antaŭ ol la lastaj eĥoj de la lasta sonoro tutplene silentiĝis, multaj personoj en la amaso trovis tempon por percepti la ĉeeston de maskita figuro kiu ĝis tiam ne kaptis la atenton de iu ajn. Kaj kiam la famo pri tiu ĉi nova ĉeesto flustre ĉirkaŭvastiĝis, leviĝis el la tuta festantaro zumo aŭ murmuro, esprimanta malaprobon kaj surprizon––tiam, fine, teruron, abomenon kaj naŭzon.<br />
<br />
En kunveno de fantaziaĵoj tia kian mi skizis, oni povus facile supozi ke neniu ordinara aperaĵo estigus tielan sensacion. Vere la vestaĵa liberegeco de la nokto estis preskaŭ senlima; sed la koncernata figuro superkonkuris ĉiujn, kaj transiris la limojn eĉ de la sendifina konvenemo de la princo. Estas kordoj en la koro de la plej malprudenta kiuj ne povas esti tuŝitaj sen emocio. Eĉ ĉe la plenperdiĝintaj, por kiuj la vivo kaj la morto estas egale ŝercoj, ekzistas aferoj pri kiuj oni ne povas ŝerci. Fakte, la tuta amaso nun ŝajnis senti profunde, ke en la kostumo kaj mieno de la fremdulo estas nek spirito nek deco. La fuguro estis alta kaj malgrasega, kaj vualita de kapo ĝis piedoj en la vestaĵoj de la tombo. La masko kiu kaŝis la vizaĝon estis tiel preskaŭe similigita al la vizaĝo de rigidiĝinta kadavro ke la plej detala ekzameno nur malfacile eltrovus la trompon. Kaj tamen ĉio ĉi eble estus tolerita, se ne aprobita, de la frenezaj festantoj ĉirkaŭe. Sed la maskulo permesis al si alpreni la tipon de la Ruĝa Morto. Lia vestaĵo estis ŝmirita per <i>sango–</i>–kaj lia larĝa frunto, kun la tuta trajtaro de la vizaĝo, estis aspergita per la skarlata abomenaĵo.<br />
<br />
Kiam la okuloj de Princo Prospero ekvidis tiun fantoman figuron (kiu, per malrapida kaj gravmiena movo, kvazaŭ por pli plene subteni sian rolon, paŝis tien kaj reen inter la valsantoj) oni rimarkis ke li konvulsiiĝis en la unua momento per forta tremego de teruro aŭ de malŝato; sed tuj poste, lia frunto ruĝigis pro kolerego.<br />
<br />
“Kiu kuraĝas,” ––li raŭke demandis al la korteganoj kiuj staris apude–– “kiu kuraĝas insulti nin per tiu ĉi blasfema moko? Kaptu kaj senmaskigu lin––por ke ni sciu kiun ni devos pendigi, je sunleviĝo, de la kreneloj!”<br />
<br />
En la orienta aŭ blua ĉambro staris la Princo Prospero dum li eldiris tiujn vortojn. Ili sonoris tra la sep ĉambroj laŭte kaj klare, ĉar la princo estis kuraĝa kaj fortika viro, kaj la muziko jam mutiĝis je la svingo de lia mano.<br />
<br />
En la blua ĉambro staris la princo, kun grupo de palaj korteganoj ĉe lia flanko. Unue, dum li parolis, estis ioma ekkuro de la grupo al la entrudulo, kiu en tiu momento ankaŭ estis tutproksima, kaj nun per malrapidaj kaj majestaj paŝoj venis pli apude al la parolinto. Sed pro ia nedirebla timo, per kiu la frenezaj pretendoj de la maskulo inspiris la tutan amason, troviĝis neniu kiu etendis manon por lin ekkapti; tiel ke, sen malhelpo, li preterpasis je malpli ol metro la princon mem; kaj, dum la vasta kunvenintaro, kvazaŭ unuimpulse, retiriĝis de la mezo de la ĉambro ĝis la muroj, li marŝis seninterrompe, sed per la sama gravmiena kaj malrapida paŝado kiu lin distingis de la komenco, tra la blua ĉambro en la purpuran––tra la purpura en la verdan––tra la verda en la oranĝan––tra tiu ĉi denove en la blankan––kaj eĉ de tie en la violan, antaŭ ol decida movo fariĝis por lin haltigi. Tiam, tamen, la Princo Prospero freneziĝante pro kolerego kaj la honto de sia momenta malkuraĝo, rapide trakuregis la ses ĉambrojn, dum neniu lin sekvis pro morta teruro kiu ĉiun kaptos. Li alte portis eltiritan ponardon, kaj jam proksimiĝis, en rapida impetueco, je tri aŭ kvar futoj de la foriranta figuro, kiam ĉi tiu, atinginte la finon de la velura ĉambro, sin turnis subite kaj alfrontis sian persekutanton. Aŭdiĝis akra krio kaj la ponardo falis brilante sur la nigran tapiŝon, sur kiun, tuj poste, falis mortsternite la Princo Prospero. Tiam, vokante al si la sovaĝan kuraĝon de malespero, aro da festantoj tuj sin ĵetis en la nigran ĉambron, kaj, kaptinte la maskulon, kies alta figuro staris rekta kaj senmova en la ombro de la ebona horloĝo, ekspiregis pro nedirebla teruro je la eltrovo, ke la tombvestaĵoj kaj kadavreca masko, kiujn ili tuŝis per tiel kruda fortego, enhavas nenian palpeblan formon.<br />
<br />
Kaj nun konfesiĝis la ĉeesto de la Ruĝa Morto. Li estis veninta kiel ŝtelisto en la nokto. Kaj unu post unu falis la festantoj, en la sang-rositaj haloj de sia festado, kaj mortis ĉiu en la malespera pozo de sia falo. Kaj la vivo de la ebona horloĝo eliris kun tiu de la lasta gajulo. Kaj la flamoj de la tripiedoj mortis. Kaj Mallumo kaj Putrado kaj la Ruĝa Morto tenis senliman regadon super ĉio.<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
<i>Represita, kun permeso, el “Literaturo,” Julio, 1923</i></div>
<br />
<br />
<h3>
Notoj</h3>
(1) <i>Esperanto Internacia</i>, 5, n-ro 7-8 (julio-augusto 1941), 60-62.<br />
(2) Vd. Rondo Takács: <i><a href="http://www.bibliotekomolera.org/bibliografio.html" target="_blank">Bibliografio de periodaĵoj en aŭ pri Esperanto</a></i>, 731 [9070].<br />
(3) <a href="http://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/POE_Hop_Rano.pdf" target="_blank">«Hop-Rano»</a>, <i>Esperanto</i>, n-ro 326-327 (oktobro-novembro 1927), 183-185.<br />
(4) <a href="http://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/POE,%20Edgar%20A%20-%20La%20Ovala%20Portreto" target="_blank">«La ovala portreto»</a> (trad. Edgard Verheyden), <i>Flandra Esperantisto</i>, 1, n-ro 11 (majo 1930), 163-165.<br />
(5) «La elbabila koro» (trad. John Islay Francis), <i>Heroldo de Esperanto</i> (1962-3-1)<br />
(6) «La falo de la domo Usher», Antaŭparolo (trad. Edmund Grimley Evans), Kaliningrado, Sezonoj, 2002.<br />
(7) K. Kalocsay (eld.): «La korvo» (trad. K. Kalocsay), <i>Tutmonda sonoro</i>, Budapest, Hungara Esperanto-Asocio, 1981.<br />
(8) Ekzistas ankaŭ alia traduko: <i>La falo de Uŝero-domo</i> (trad. Edwin Grobe), Tempe (Arizona), Arizona Stelo, 2000, 16 p.<br />
<h3>
</h3>
<h3>
<br />Ligiloj al tradukoj de Poe en Esperanto</h3>
<a href="https://eo.wikisource.org/wiki/La_Puto_kaj_la_Pendolo" target="_blank">«La puto kaj la pendolo: rakonto el la Hispana Inkvizicio»</a>, trad. Alex Pride, 1907.<br />
<a href="http://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/POE_Hop_Rano.pdf" target="_blank">«Hop-Rano»</a>, 1927.<br />
<a href="http://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/POE,%20Edgar%20A%20-%20La%20Ovala%20Portreto" target="_blank">«La ovala portreto»</a>, trad. Edgard Verheyden, 1930,<br />
<a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/La_Korvo" target="_blank">«La korvo»</a>, trad. Kálmán Kalocsay, 1981.<br />
<a href="http://esperanto-ondo.ru/Tl-ang07.htm" target="_blank">«La falo de la domo Usher»</a>, trad. Edmund Grimley Evans, 2002.<br />
<br />desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-9763614730110959952019-02-24T19:34:00.002+01:002019-04-04T10:24:28.745+02:00Humaneco aŭ neŭtraleco: la esperanta gazetaro dum la dua mondmilitoLa 1an de septembro 1939 hitlera armeo trapasis la landlimon por okupacii Pollandon. Tuj francoj kaj angloj deklaris militon kontraŭ Germanio. La dua mondmilito, la plej grava hombuĉado de la homarhistorio, estis komencinta.<br />
<br />
La esperantista movado ankoraŭ suferis pri la terura vangofrapo, kiu la Granda Milito signifis por ideoj tielaj kiel internacia frateco aŭ intergenta kompreno. Kaj ne nur tio, en la momento de la militeksplodo, la esperantistaro jam de tri jaroj travivis <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Skismo_en_la_Esperanto-movado" target="_blank">skismon</a>. En marto 1936, <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Louis_Bastien" target="_blank">Louis Bastien</a>, tiama prezidanto, de UEA decidis transloki la centran oficejon el Ĝenevo al Anglio. Eksa direktoro de UEA <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Hans_Jakob" target="_blank">Hans Jakob</a> kaj aro da svisaj esperantistoj kontraŭstaris la decidon kaj alvokis la statutojn. Finfine, en aŭgusto, dum la <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/UK_1936" target="_blank">UK en Vieno</a> kaj post longaj diskutoj, Bastien invitis landajn asociojn aliĝi al tuj starigota Internacia Esperanto-Ligo (IEL).<br />
<br />
Do, en septembro 1939, la movado estis disiĝita inter IEL, kun sidejo apud Londono, kaj UEA, tiam nomita Ĝeneva UEA, kun sidejo en palaco Wilson.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPINtBbmSGL-5iF-A_XQIiGnLCNRizFEezvpCPxKBa7jvlmL81ZM63-iWSd0naXxBbHL_yQAbWaAvC7KPSBZkxY7XnK_uB30Bzyq0CW3doHxwEUwmcxr6xOUvA5al92oGTJa15VnCvb3Ue/s1600/Palais+Wilson.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1084" data-original-width="1600" height="216" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPINtBbmSGL-5iF-A_XQIiGnLCNRizFEezvpCPxKBa7jvlmL81ZM63-iWSd0naXxBbHL_yQAbWaAvC7KPSBZkxY7XnK_uB30Bzyq0CW3doHxwEUwmcxr6xOUvA5al92oGTJa15VnCvb3Ue/s320/Palais+Wilson.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Palaco Wilson, sidejo de UEA kaj de pluraj aliaj societoj</span></div>
<br />
En la numero de <i>Esperanto</i> publikigita ĵus antaŭ la milito, la Berna Kongreso plenigas la unuan paĝon. La redakcio, krom plendi pri «la disiĝo de la movado neŭtrala» kaj kritiki la organizanton IEL kaj la mankon de «interna valoro» de tiu UK, skizas la premilitan situacion kompare al tiu antaŭ la unua mondmilito.<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
Tiu ĉi kongreso, organizita de IEL estas las 31-a en la serio de la universalaj kongresoj de Esperanto. Ĝi vole nevole instigas reveni al la unua kongreso en Berno, la naŭa en la vico, okakinta en 1913. Sed kia diferenco... inter 1913 kaj 1939! Se en 1913 oni povis esperi, je dank'al al kreskanta kompreno pri la terureco de l'milito kaj al la sistemo de reciprokaj garantioj, la paco povos esti konservota, tiam en 1939, oni ne plu estas tiom certa. En 1913 ni vidis dum la Berna Kongreso la impresigan manifestadon de amikeco inter respektinda franca pioniro de nia movado, Generalo Sebert kaj germana samideano Ludwig Schiff.<br />
Forestis en la 31a kongreso esperantistoj el ĉefaj landoj: Ruslando pro kompleta izoliĝo, Germanujo pro la malpermeso de nia movado, Ĉehoslovakio pro nuligo de sendependeco kaj Polujo pro militminaco. Tiel okazis, ke la Berna kongreso 1939 reunuigis 500 ĝis 600 samideanojn. La enskribitaj kongresanoj estis 765. Alia atentinda detalo estas la malkresko de la registaroj kiuj sin reprezentigis. 1913 estis 30, 1939 nur ses.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 479 (8/9), aŭgusto-septembro. 1939, 29 (1)</span></div>
<br />
La kongreso finiĝis la 5-an de aŭgusto 1939. Malpli ol unu monato poste, Eŭropo estis en la faŭkoj de la milito kaj oni devis atendi ok jarojn ĝis la sekva UK. Ĝi ankaŭ okazis en Berno kaj, tiam kaj tie, finfine IEL kaj UEA denove kunfandiĝis.<br />
<br />
<br />
<h3>
<i>Esperanto Internacia</i></h3>
En 1939, IEL eldonis du gazetojn <i>Esperanto Internacia</i> kaj la pli tutcela tiam ĉiujsemajna gazeto <i>Heroldo de Esperanto</i>. Ambaŭ ĉefredaktis <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Teodor_Jung" target="_blank">Teo Jung</a> el Nederlando. La lasta numero antaŭ la milito raportis pri la Berna UK.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSYJztjl4cHrUOUt0cHfYubGA45zPPQiqPGSFg_RqabB3g4kvBaCJOdGXjXxesvGKbljU8E476lQY_sE9ZB1PGf0x07QrSr1x8OnOxnME3D40SJNH7opIpHiiX1asIYoyQi_bpp6CVGuJC/s1600/Esperanto+Internacia+3-9%252C+1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1060" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSYJztjl4cHrUOUt0cHfYubGA45zPPQiqPGSFg_RqabB3g4kvBaCJOdGXjXxesvGKbljU8E476lQY_sE9ZB1PGf0x07QrSr1x8OnOxnME3D40SJNH7opIpHiiX1asIYoyQi_bpp6CVGuJC/s320/Esperanto+Internacia+3-9%252C+1.jpg" width="211" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto Internacia</i>, 3, n-ro 9 (septiembre 1939)</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
«IEL daŭrigas sian laboron!», elkrias la unua dummilita numero de <i>Esperanto Internacia</i>. Jam de la unua momento, Internacia Esperanto-Ligo celis daŭrigi «sian funkciadon kiel eble plej normale».<br />
<blockquote class="tr_bq">
La esperantistaro ne forlasos sian idealon sed fidele konservos kaj defendos ĝin dum la malluma tempo, ĝis la suno de la paco releviĝos.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto Internacia</i>, 3, n-ro 10 (oktobro-novembro 1939), 290 </span></div>
<br />
Tiurilate, IEL pli malpli sukcesis. Kompreneble, abundis la malfacilaĵoj kaj milito lasis plurajn spurojn sur la paĝoj de <i>Esperanto Internacia</i>, sed la engaĝiĝo de la gazeto kun la problemoj okazigitaj de la milito ne estis tiom klara kiel tiu de revuo <i>Esperanto</i>, tiel kiel oni tuj vidos.<br />
<br />
Raportoj pri progreso de Esperanto en amerikaj landoj, informoj de kursoj kaj kongresoj, recenzoj de libroj, beletraj verkoj aŭ <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2019/02/kiam-clark-gable-kantis-en.html" target="_blank">hollywoodaj filmoj</a> plenigis paĝojn kiel dum paca tempo. Kaj kio pri la milito? Dum la ĉefredaktado de Teo Jung, kelkaj vortoj liaj pri eblaj solvoj de estontaj militoj («Nia celo kaj nia vojo»),(1) ia «alvoko al pacaj batalantoj»,(2) rumoroj pri la bonfarto de familio Zamenhof aŭ aliaj polaj samideanoj kaj malmulte pli.<br />
<div>
<br /></div>
Post la germana invado, Jung ne povis daŭrigi sian redaktistan laboron. <i>Heroldo </i>haltis ĝis la fino de la milito kaj de majo 1940 <i>Esperanto Internacia</i> estis redaktita kaj eldonita en la domo de Heronsgate, sidejo de IEL.<br />
<br />
Tiu unua «angla» numero de <i>EI</i> raportas maleston de informoj pri Teo Jung:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Post 20 jaroj de laboro por nia movado, <i>Heroldo de Esperanto</i> malaperis – ni esperu, ke tio estas nur portempa perdo. Ĝia redaktoro Teo Jung donis preskaŭ sian tutan vivon al laboro por nia movado, kaj la kompato de ĉiu samideano iros al li, al lia edzino, kaj al lia fileto. Ni ĉiuj esperas, ke ili estas sanaj kaj vivaj, sed ĝis nun ni ne ricevis informon pri li post la invado de Nederlando.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto Internacia</i>, 4, n-ro 5-6 (majo-junio 1940), 98 </span></div>
<br />
Tiuj zorgoj kunvivis kun naivaj ideoj pri miloj da lernantoj, kiuj «propravole venos al ni» post la «reenkaĝigo de la monstro», kaj enaj plendoj pri perdo de membroj pro la okupacio de Ĉeĥoslovakujo, Polujo, Finnlando, Danujo, Norvegujo, Nederlando kaj Belgujo.(3) En tiu sama numero oni informas, ke «Adam Zamenhof estas en malliberejo en Varsovio. Lia edzino, lia filo, kaj liaj fratinoj Lidja kaj Sofja estas liberaj kaj loĝas en Varsovio». <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Cecil_Charles_Goldsmith" target="_blank">Cecil Goldsmith</a> raportis pri <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Julio_Mangada_Rosen%C3%B6rn" target="_blank">Julio Mangada</a>,(4) rifuĝinto en Alĝerio post alia sanga milito, la hispana enlanda.<br />
<br />
Finfine, kelkaj raportoj pri la milito ekaperis. Hannes Koivu en «Finna Esperantisto pri la tragedio de sia popolo» priskribas la vintra milito, t. e., la okupado de Finnlando fare de la sovetanoj (tiam ene de la <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Pakto_Ribbentrop-Molotov" target="_blank">Pakto Ribbentrop-Molotov</a>).(5) FABA plendis pri la «densa mallumo» kiu regis sian landon en «La spirito de Ĉehoslovakujo».(6)<br />
<br />
En la septembra-oktobra numero, E. Houzé rakontas sian travivaĵon «En Dunkirk, sub la bomboj»:<br />
<blockquote class="tr_bq">
La aviadiloj foriris [...] Tiam angla ŝipeto survoje al Dunkirk por preni britajn soldatojn nin renkontis, kaj savis sesdekon el ni. Tremante kaj dentoklakante pro la malvarmo kaj timante novan atakon, ni pasigis grandan parton de la nokto sur la ferdeko, dum niaj ĉemizoj sekiĝis sur la haŭto.<br />
Matene la suno alportis brilon kaj varmon. En Dover ni ricevis varman akcepton; en Londono vestaĵojn kaj bonajn litojn. Post kelkaj tagoj de enketoj kaj kontrolado la polico redonis nian liberecon. Pere de la telefonadresaro mi kontatiĝis kun IEL kaj sekve kun niaj Londonaj samiadeanoj.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto Internacia</i>, 4, n-ro 9-10 (septembro-oktobro 1940), 125-127</span></div>
<br />
Aliaj artikoloj pri la vivo en ariergardo («La funkciado de lernejo dum milito») (7) trovis ĝian lokon apud sciencfikciaj elangligoj («Mia alveno sur Marso»).(8)<br />
<br />
Tiama estrarano de IEL <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ivo_Lapenna" target="_blank">Ivo Lapenna</a> sin demandis pri «La ŝancoj de Esperanto» en artikolo originale verkita por <i>La Suda Stelo</i>, jugoslava gazeto kiu aperis ĝis marto 1941.<br />
<br />
Dum la jaro 1942, <i>Esperanto Internacia</i> iel sukcesis publikigi ses duoblajn 16-paĝajn numerojn.(9)<br />
<br />
Aperis felietone sciencfikcia verko «Sola sur la tero» de D-ro W. Arthur Gibson enkadrigita tuj post la mondmilito.<br />
<br />
For de la fikcio, elstaras artikolo de fama verkisto <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Herbert_Wells" target="_blank">H. G. Wells</a> pri la Sankey Deklaracio pri la rajtoj de l'Homo.(10) Tiu deklaracio enhavas 11 rajtojn, kiuj tiam estis tute neataj:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
1. La Rajto Vivi<br />
2. Protekto de Neplenaĝuloj<br />
3. Devo al la Komunumo<br />
4. La Rajto al Scio<br />
5. Libereco de Pensado kaj Religio<br />
6. La Rajto Labori<br />
7. La Rajto al Personaj Posedaĵoj<br />
8. Libereco de Movado<br />
9. Persona Libereco<br />
10. Protekto kontraŭ Perforto<br />
11. La Rajto pri Leĝfarado</blockquote>
<br />
Tamen, la semo de <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/John_Sankey,_1st_Viscount_Sankey" target="_blank">Sankey</a> fruktodonis post la fino de la milito kaj la <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Universala_Deklaracio_de_Homaj_Rajtoj" target="_blank">Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj</a> estis aprobita de la Ĝenerala Asembleo de Uniĝintaj Nacioj en Novjorko en 1948.<br />
<br />
La utilo de esperantista reto estas substrekita en «Praktika esperantismo». En tiu letero, <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Walter_Lippmann" target="_blank">Walter Lippmann</a> rakontas kiel sia filo sukcesis enmigri al Anglio kaj li al Usono danke ĉefe al <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2019/02/kiam-clark-gable-kantis-en.html" target="_blank">Joseph R. Scherer</a> kaj ankaŭ danke al «gastigemon kaj helpemon fare de la samideanoj Delfí Dalmau, Sebastiano kaj Josep Alberich-Jofre, F. Montserrat, D-ro Torres-Carreras en Barcelono kaj de la samideanoj Carlos Henrique kaj Saldanha Carreira en Lisboa».(11)<br />
<br />
La 25an junio 1940 Francio kapitulaciis, sed raporto pri la bonfarto de prezidanto de IEL malestis ĝis la lasta numero de 1942.<br />
<blockquote class="tr_bq">
De nia Prezidanto, Generalo Louis Bastien, ni ricevis leteron, la unuan post la cedo de Francujo. Li raportas, ke li estas pli sana nun, post severa malsano en 1939 kaj la perdo de sia edzino. Sendube ĉiu membro deziras al li plenan resaniĝon kaj la liberigon de lia lando, tiel ke ni ree havu la eblecon renkonti lin, kaj li la okazon denove labori por la Movado kaj la Ligo.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto Internacia</i>, 6, n-ro 1-12 (novembro-decembro 1942), 85</span></div>
<br />
La 1943- kaj 1944- jarkolektoj malmulte tuŝas la militan realon. Elstaras «Monda helplingvo», traduko de artikolo kiu aperis en scienca gazeto <i>Nature</i> (12). Eldonartikolo «Ni pretiĝu» (13) pripensas la estonton de la movado post la milito. Abundas beletraĵoj, ĉefe tradukoj de verkoj jam publikigitaj antaŭe en aliaj gazetoj, eĉ tekstoj de Zamenhof («Letero pri la deveno de Esperanto»).(14) Ankaŭ verkoj originalaj aperis. Inter ili elstaras «Pri mia knabina animo» de <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2009/12/la-liberigo-de-la-jugisto-ferenc.html" target="_blank">Ferenc Szilágyi</a>, la bonstila verkisto kaj kunlaboranto de <i><a href="http://bibliotekoj.org/literaturamondo/" target="_blank">Literatura Mondo</a></i>, kiu tiam jam loĝis en Svedio.(15). «La vivo kaj Johano Smith» (16) kaj «Unu nokton» (17) temas pri la milito.<br />
<br />
Rilate al la monda konflikto malmulte pli. «Ĉina milittempa literaturo kaj arto» (18) kaj «Milito influas al ĉina familia sistemo»(19), ambaŭ represitaj el <i>Heroldo de Ĉinio</i>, flankentuŝas la aferon. «El diversaj fontoj» informas «pri kelkaj bonekonataj samideanoj pri kiuj ni ne aŭdis de la komenco de la milito», inter ili Lapenna, Archdeacon, Cseh kaj Jung.(20). El lingva vidpunkto, «Militaj rangoj» klarigas kiel esperantigi specifaj vortoj.(21). Eta rakonto «Normandujo» priskribas vojaĝon por tiu franca regiono en printempo 1939. La aŭtoro, Fred Parker, vizitis milittombejon de la Granda Milito. La teksto aperis post la elŝipigo en Normandio, komenco de la militfino en la Okcidenta Fronto.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Jen estis serĝento John Smith, East Yorkshire regimento, mortis pro vundoj, decembro 16an, 1918. Jen Flegistino Margaret Brown, mortis pro pneŭmonio, januaro 29an, 1919. Kaj jen Sub-kaporalo Herman Schmidt, 27a Bavaria regimento, mortigita en batalo, novembro 8an, 1918 [...] Tie ili ripozas, amikoj kaj malamikoj, laŭ niaj normoj, sed en la rigardo de Dio, ĉiuj homoj. Tie ili ripozas, spite la bombojn kiuj denove falas ĉirkaŭe. </blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto Internacia</i>, 8, 7-8 (julio-aŭgusto 1944), 56-57 </span></div>
<br />
La aliancanoj eniris Parizon en aŭgusto 1944. La lasta numero de <i>Esperanto Internacia</i> por la jaro 1944 enhavas finfine vortojn de Louis Bastien, prezidanto de Internacia Esperanto-Ligo. Li finas tiele sian alvokon:<br />
<blockquote class="tr_bq">
En multaj landoj ekzistas tombo de la «nekonata soldato», antaŭ kiu piaj manoj ĉiumatene revigligas eternan flamon. Ni ankaŭ, Esperantistoj, post tiu ĉi kvinjara duondormo, ni revigligu nian flamon: ĝi baldaŭ elŝprucos pli viva, pli arda ol iam ajn antaŭen. Esperantistoj, jen nia horo!</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto Internacia</i>, 8, n-ro 11-12 (novembro-decembro 1944)</span></div>
<br />
Sed ne ĉiuj duondormis; milionoj da homoj suferis, bataladis kaj <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2015/01/nomon-eternan-al-ili_27.html" target="_blank">pereis</a> dum tiuj teruraj kvin jaroj.<br />
<br />
Jam en la jaro 1945, Pierre Petit raportas el Francio pri «50-monata esperantista propagando sub germana okupado» (22). Similaj raportoj estis publikigitaj dum la jaro: «La Ĉe Instituto dum la mondmilito»,(23) «Norvega Esperantista Ligo dum la milito»,(24) «Esperanto el dummilita Bulgarujo»,(25), «El Germanujo»,(26) «Informoj el Pollando»,(27), «En Danujo dum la milito»,(28), «Flandra Ligo Esperantista dum la milito».(29)<br />
<br />
Malgraŭ <i>Esperanto Internacia</i> daŭre fokusiĝis en la problemo de monda lingvo, aperis kelkaj proponoj por forigi militon (eble laŭ ekzemplo de la «<a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2013/03/la-esperanta-gazetaro-dum-la-1_17.html" target="_blank">Alvoko al la diplomatoj</a>» de Zamenhof). Peter Clissold postulis federaciojn kiel la plej bonan solvon.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ni do memorigu nin precize pri la funkcioj de Federacia registaro. Ĝi estas centra registaro elektita de la popoloj de diversaj ŝtatoj por plenumi apartajn devojn–kaj nur tiujn devojn.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto Internacia</i>, 9, n-ro 3-4 (marto-aprilo 1945), 31-32</span></div>
<br />
La 6an de aŭgusto 1945, usona militaviadilo <i>Enola Gay</i> ĵetis atombombon super Hiroŝima. Japano subskribis kapitulacion la 2an de septembro. Kiel klamas la unua eldonartikolo de <i>Esperanto Internacia</i> en januaro venis «Novaj tempoj...»<br />
<br />
<br />
<h3>
<i>Esperanto</i></h3>
<i>Esperanto Internacia</i> supervivis malgraŭ la logikaj problemoj, kiuj la milito okazigis. Ĝi ŝangis la aperritmon el monate al dumonate kaj dum kelkaj periodoj malgrandigis la literojn por ŝpari paperon (tiam malfacile havebla). Entute, malgrandaj problemoj konsiderante la tiama stato de Eŭropo.<br />
<br />
Kontraŭe, gazeto <i>Esperanto</i>, oficiala organo de UEA, travivis multe pli da malfacilaĵoj. Tamen, la agado de UEA spegulita en <i>Esperanto</i> havis tutan alian sintenon. La ŝlosilo de tiu diferenco oni trovas jam en artikolo de Hans Jakob publikigita en junio 1938. La artikolo «Humaneco aŭ neŭtraleco» indas <a href="https://www.dropbox.com/s/2tino6tdu7hrv9b/Humaneco%20a%C5%AD%20neutraleco.pdf?dl=0" target="_blank">legi entute</a>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBRieJo2ljoNdt38PZzkxZZ4Z-wVOyHIoL7kXEyH3kSEJZ70TMk5tS_Bwv6jkY8Dz_8iG1xw_r27KaZ6tzjnly4sDTz3prYhmSLXX1bHK7-3qWoWeBY8PIvkyqz5gpoKrQlECiGUbcy2oS/s1600/Captura+de+pantalla+2019-02-22+17.23.38.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1344" data-original-width="992" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBRieJo2ljoNdt38PZzkxZZ4Z-wVOyHIoL7kXEyH3kSEJZ70TMk5tS_Bwv6jkY8Dz_8iG1xw_r27KaZ6tzjnly4sDTz3prYhmSLXX1bHK7-3qWoWeBY8PIvkyqz5gpoKrQlECiGUbcy2oS/s400/Captura+de+pantalla+2019-02-22+17.23.38.png" width="295" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 465 (15/30 junio 1938), 41 (1) </span></div>
<br />
Jacob respondas leteron de «bone konata aŭstria samideano (ni aldonu: en sekura pozicio, de aria deveno, sekve nenion riskante)». Laŭ tiu samideano, neniu estis malliberigita pro Esperanto kaj petis neebligi «malsaĝajn paŝojn», kiuj «nepre malhelpus nian movadon».<br />
<br />
La respondo de Jacob substrekas, ke «nenialoke oni diris, ke nur pro Esperanto iu estas aŭ estis arestita. Sendube la registaro en la koncerna lando konsideras nin [...] sendanĝerulojn kaj lingvo-maniulojn». Jacob postulas ne «fermi la okulojn antaŭ evidenta malfeliĉo» de homoj kiuj «estas devigataj forlasi sian hejmon kaj serĉi rifuĝon en fremdlando». Kaj skizas la gvidliniojn de onta agado de UEA:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Nia agado helpi al ekzilitaj samideanoj, restas en la limo de la leĝoj aŭ dekretoj de la koncernaj ŝtatoj. Neniel ni volis imiti la rano en la fabelo de Lafontaine, rilate je la tutpotenca registaro de certa regno. Sed neniu malhelpos nin, fari tion en liberaj landoj, kion diktas la sento de humaneco.</blockquote>
<br />
En tiu sama paĝo aperas rubriko Esperantista Interhelpo. UEA alvokis esperantistojn en «landoj akceptantaj ne-politikajn rifuĝintojn aŭ ekzilitojn» kaj celis helpi al ili laŭpove, starigi novan situacion en aliaj landoj. La esprimo <i>ne-politikaj</i> estis substrekita.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyFW6X-MyhG7vldCwHVbY5bETHkAhdHS6fMK9JILaqjpzBJS7cuCeIXO2n_5iEovf6hjBqxu9M8I8pkCnzNEMDIz9AJv3YYKUnqMHmzWl3GdlmGT7GtjTNj_yZffkCIiM0wYPpUXFDuDJf/s1600/Captura+de+pantalla+2019-02-22+19.25.35.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="782" data-original-width="688" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyFW6X-MyhG7vldCwHVbY5bETHkAhdHS6fMK9JILaqjpzBJS7cuCeIXO2n_5iEovf6hjBqxu9M8I8pkCnzNEMDIz9AJv3YYKUnqMHmzWl3GdlmGT7GtjTNj_yZffkCIiM0wYPpUXFDuDJf/s320/Captura+de+pantalla+2019-02-22+19.25.35.png" width="281" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 465 (15/30 junio 1938), 41 </span></div>
<br />
Iom post iom kelkaj petoj estis aranĝitaj<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhI2iJK-FYLsiQmlAckYa7CAV0ntFLItXYkM-vjjt4zJlcSL4vNv8dTQ3h7UqQRabI8g4CgdZ8goYurgaqyouoyIBzOUcWdu76_bbNtZRoWO1wPGxTzzEOjXCAp7m_hM97CZOHKF8nAPOZ/s1600/Captura+de+pantalla+2019-02-24+10.55.20.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="752" data-original-width="522" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhI2iJK-FYLsiQmlAckYa7CAV0ntFLItXYkM-vjjt4zJlcSL4vNv8dTQ3h7UqQRabI8g4CgdZ8goYurgaqyouoyIBzOUcWdu76_bbNtZRoWO1wPGxTzzEOjXCAp7m_hM97CZOHKF8nAPOZ/s200/Captura+de+pantalla+2019-02-24+10.55.20.png" width="138" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 468 (15-30 septembro 1938), 60</span></div>
<br />
kaj aperis novaj petoj kun klarigoj tiel, ke:<br />
<blockquote class="tr_bq">
«politike ne ŝarĝita kaj ne suspektita» (2)<br />
«perdis oficon pro rasa kaŭzo» (4)<br />
«ŝtatano germana, de juda deveno kun edzino ne-juda» (5)<br />
«politike senriproĉo, disponas je regulaj paperoj» (6)<br />
«perdis la postenon, ĉar la patro estis judo» (7)<br />
«Devas forlasi Germanujon pro mal-arieco» (10)</blockquote>
<br />
Dum la jaro 1938, la laŭstatuta neŭtraleco de UEA kaj kiel interpreti ĝin estis la kerno de pluraj artikoloj de Hans Jakob, plurfoje ankaŭ subskribitaj per plumnomo Georges Agricola. Kaj, kiel ĉiuj atendis, milito alvenis. Malsame ol <i>Esperanto Internacia</i>, gazeto <i>Esperanto</i> fokusiĝis en la konflikto. En la unua numero publikigita post la invado de Pollando, Jacob ne hezitas klarigi la ĉefajn celojn de UEA.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Dudekvin jarojn post la unua grandstila servado al la ne-esperantista publiko, UEA ree disponigis sian aparaton al ĝenerala uzado. Kun stranga sento, la nuna oficejestro vidas ree alflui la centojn da korespondaĵoj kun enhavo ĉiam malgaja, kun tiaj korŝiraj petegoj, kiuj solaj jam sufiĉas malŝati la militon.</blockquote>
<br />
Kaj memoras pri la <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2013/03/la-esperanta-gazetaro-dum-la-1_17.html" target="_blank">agado dum la unua mondmilito</a>:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Kiam en jaro 1914, la animo de UEA, Hector Hodler, havis la genian ideon, meti al dispono de la ne-esperantista publiko la servopretan aparaton de UEA, neniu el la tiamaj kunlaborantoj antaŭvidis kioman amplekson prenos tiu ĉi servado. Kaj ni memoras, kiam la poŝto alportis per ĉaro, la unuan kolosan kvanton da leteroj, Hodler kun radianta vizaĝo diris: «Neniam ni estis tiom utilaj». </blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;">«Universala Esperanto asocio dum la milito», </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 480 (oktobro-decembro 1939), 33-35 </span></div>
<br />
Jacob detale priskribas la helpoj al malsamaj kategorioj de viktimoj (rifuĝintoj judoj, polaj, civiluloj internigitaj) per sendo de korespondaĵoj kaj monperado, kaj, ve!, li ankaŭ plendas: «Kiom da bono estus plenumebla, se ne estus okazinta la disiĝo de la movado en 1936!»<br />
<br />
En alia artikolo («La Eŭropa Federacio estas la sola solvo de niaj mizeroj»),(30) Richard Levin postulas federacion de eŭropaj nacioj laŭ la modelo de Svislando.<br />
<br />
Alia branĉo de la helpa agado estis la helpo al familio Zamenhof. Dum la tuta milito, aperis kontraŭdiraj «novaĵoj» pri la sorto de la gefiloj kaj aliaj familianoj de L. L. Zamenhof. La klopodoj sukcesis kolekti monon kaj bondezirojn por la Zamenhofaro.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTogVxYqRHHMQClJjCBvw4PW-8Qm_Yj0CKQYJbGtZP2Rkiy1czveYBtnZTnfDSYto-Nnnv_WakOwyUSqlojoT74-kiCGEtM3Cyo7vALzxvxY4xeh-ckp5WaJJB5X-UvsPjB4mK-ss-FAog/s1600/Captura+de+pantalla+2019-02-22+19.59.14.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="662" data-original-width="994" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTogVxYqRHHMQClJjCBvw4PW-8Qm_Yj0CKQYJbGtZP2Rkiy1czveYBtnZTnfDSYto-Nnnv_WakOwyUSqlojoT74-kiCGEtM3Cyo7vALzxvxY4xeh-ckp5WaJJB5X-UvsPjB4mK-ss-FAog/s320/Captura+de+pantalla+2019-02-22+19.59.14.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 480 (oktobro-decembro 1939), 36</span></div>
<br />
Dum la jaro 1940, la redakcio de <i>Esperanto</i> sukcesis aperigi ses gazetojn kun entute 56 paĝojn. En «Nia Vojo», unua eldonartikolo de la jaro, la redaktisto alvokas la esencon de la esperantismo.<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
Forgesita estas la idea deveno de nia movado. Iuj eĉ insistis, ke oni devus, se ne forigi la nomon de la lingvo, minimume silenti pri la kreinto. Nur por plaĉi al novaj estroj, cetere neniam konvinkigeblaj. Tiu ĉi misvojo kondukis al la plendinda stato de nia afero. Ĉio cetera estas nur akcesora. La kerno de la interna ideo de Esperanto estas la respekto de l'vivrajto del' aliulo. Kaj defendi tiun ĉi rajton, eĉ per nia malforta voĉo estas nia devo.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 481 (januaro 1940), 1</span></div>
<br />
La februara eldonartikolo estas dediĉita al Finnlando, kiu suferis la sovjetan atakon malgraŭ ĝi ne estis ligita al protekto de neniu grandpotenco.(31)<br />
<br />
Hans Jacob, kiel jam faris antaŭ la eksplodo de la milito, subskribis la plej engaĝiĝintaj artikoloj sub kromnomo Georges Agricola. En 1940, tiu subskribo aperas en artikoloj «La Norda Tragedio» pri la milito en Skandinavio (32), «En okcidento multe da novo»(33) aŭ Transilvanio.(33)<br />
<br />
La kvina numero de la jaro 1940 havas daton majo-julio kaj estas okpaĝa. La eldonartikolon ĉi foje subskribas H. Kürsteiner, prezidanto de UEA. Raporto pri la helpo al la familio Zamenhof titoliĝas «La helpo ekfunkcias» kaj eĉ evidentas kunlaborado kun IEL pri tiu ĉi afero. IEL informis letere, ke Adam Zamenhof estis en varsovia malliberejo.(35) Ankaŭ en tiu numero ekaperas listo de Esperantistaj Rifuĝintoj.<br />
<br />
<a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Eduard_Stettler" target="_blank">Eduard Stettler</a>, eksa prezidanto de UEA kaj ĉefrolulo dum la skisma afero, forpasis en oktobro 1941. Pri li amplekse informas la lasta numero aperinta en 1940, kun dato aŭgusto-decembro.<br />
<br />
Rubriko Esperantista Interhelpo de tiu sama numero 486 disvastigas parton de letero, kiu sendis «internigito en suda franca koncentrejo Argèles-sur-Mer».(36) Li parolas pri la situacio de miloj de rifuĝintoj el la hispana enlanda milito finiĝinta monatojn antaŭ la eksplodo de la mondmilito.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiewCcA9QKOA7kdFBggzWsPHl-6wX_Qdv_Df7UfPHEEzgzpHZv6_6vh45cC9viWPcBq9iJmTWpRWeVVfSUKQCJ9IWCW_LXewiHXogtFfYflUi5N4la7_xtId8KzjAW8VRlSFJxYsM-e3TTP/s1600/argeles.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="1238" height="248" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiewCcA9QKOA7kdFBggzWsPHl-6wX_Qdv_Df7UfPHEEzgzpHZv6_6vh45cC9viWPcBq9iJmTWpRWeVVfSUKQCJ9IWCW_LXewiHXogtFfYflUi5N4la7_xtId8KzjAW8VRlSFJxYsM-e3TTP/s320/argeles.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Franca koncentrejo por rifuĝintoj el la hispana enlanda milito en Argèles-sur-Mer</span></div>
<br />
Post malvenko de Katalunio, duonmiliono da rifuĝintoj, soldatoj kaj civiluloj trapasis la francan landlimon. Iliaj problemoj multobliĝis post la germana invado de Francio per kiu la koncentrejoj por rifuĝintoj de la hispana milito restis sub la <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Re%C4%9Dimo_de_Vichy" target="_blank">reĝimo de Vichy</a>.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ni povis komenci la plej urĝan laboron. Nia liberigo kaj elmigrado. La unuaj grave vunditaj kaj kelkaj aliaj estis liberigitaj. Unuaj klopodoj flanke de kelkaj registaroj: La registaro de Meksiko planis jam definitivan liberigon. Sed la eksplodo de la milito en Eŭropo interrompis la tiaspecajn klopodojn. Ĉiuj nia interrilatoj kaj eblecoj ricevi helpon estis detruitaj. Nia vivo denove plimalboniĝis.</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
Post la Franca malvenko duoble pli grava estiĝis nia problemo. Plejgrandparte okupita Francio eĉ ne havos sufiĉe da nutraĵoj por siaj samlandanoj. En tiu ĉi decida situacio okazis la Panamerika konferenco dum kiu Meksika prezidanto Cárdenas faris sian konatan proponon. Sed ekzistas multege da malfacilaĵoj por ricevi la necesajn ŝipojn. La Eŭropa milito fariĝis mondmilito kaj oni tute ne povos diri kiam nia liberigo efektiviĝos. Alvenas la dua vintro en la koncentrejo, niaj vestaĵoj jam ne estas pli ol ĉifonoj, nia manĝajo estas tute nesufiĉa (350 gramo de pano kaj dufoje po tage legomsupo estas ĉio) eĉ ne pajlon ni havas por dormi: kuŝante rus la marborda sablo, kovrita kun flikita kovritaĉo ankoraŭ ekzistante de Hispanio. Resume ni plu estas homoj.</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
Urĝe ni bezonas helpon.</blockquote>
<br />
La subskribo jenas:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Antaŭdankon kaj saluton al ĉiuj amikoj.<br />
La esperantistoj diverslandaj de la Franca koncentrejo Argèles-sur-Mer</blockquote>
<br />
La animo malantaŭ tiu letero estis sendube tiu de <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2014/05/homoj-en-ruinoj.html" target="_blank">Jaume Grau Casas</a>. Lia taglibro estis antaŭnelonge <a href="https://retejo.esperanto.cat/935?lang=eo" target="_blank">eldonita en Esperanto</a>.<br />
<br />
Responde al la situacio de la kataluna esperantisto, Hans Jakob aranĝis specialan projekton de Esperantista Interhelpo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEis1IXGcHxDImQY3GymUriOBsE3pIR8_pfgRBUMTJohy2DcWXXFNuZg44TGR7h_Hqt2u8G7yCkzY1mxajW2HLOz1lIISmbLKmsMQbV3vWIBICkpqwizTr8neYZzW4u2_s9xLUtMeUEV7A3C/s1600/Nuevo+doc+2019-02-24+09.47.20_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="899" data-original-width="1600" height="179" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEis1IXGcHxDImQY3GymUriOBsE3pIR8_pfgRBUMTJohy2DcWXXFNuZg44TGR7h_Hqt2u8G7yCkzY1mxajW2HLOz1lIISmbLKmsMQbV3vWIBICkpqwizTr8neYZzW4u2_s9xLUtMeUEV7A3C/s320/Nuevo+doc+2019-02-24+09.47.20_1.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 490 (julio-septembro 1941), 30</span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
En 1941 aperis kvar numeroj de <i>Esperanto</i> (januaro-februaro; marto-aprilo; majo-junio; kaj julio-septembro). Rubriko Tra la Gazetaro raportis pri artikoloj aperintaj en la malmultaj supervivantaj E-periodaĵoj en la mondo. En rubriko Esperantista Interhelpo oni trovas nomojn de esperantistaj internigitoj, civilinternigitoj kaj rifuĝintoj.<br />
<br />
Hispana kolonelo Fernando Redondo kaj Francisko Azorín atingis Meksikon. Ankaŭ <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/E%C5%ADgeno_Lanti" target="_blank">Eŭgeno Lanti</a>, iniciatinto de SAT, alvenis al Meksiko. Tamen, «Grau Casas, el Barcelona, kompilinto de la <i>Kataluna Antologio</i>» estis tiam en «Camp Hôpital Recebedon».(37)<br />
<br />
Bedaŭrinde, kutima rubriko Niaj Mortintoj estas pli ampleksa ol dum pacaj jaroj. Inter la forpasintaj esperantistoj estas pluraj viktimoj de la mondmilito. Ekzemple, en la januara-februaro numero:<br />
<blockquote class="tr_bq">
F-ino J. Van Dam, Rotterdam, okaze de la bombardado, la 14an de Majo 1940.<br />
S-ro P. G. van Pelt, samideano el Schiedam, Nederlando, plenuminta soldatan devon sur batalkampo, 10-an de Majo 1940.<br />
S-ro J. W. F. Schoon, Rotterdam, kune kun sia edzino fariĝis viktimoj de la bombardado, 14.5.1940.<br />
S-ro Dirk Soek, de Hilbersum, Nederlando, en batalo ĉirkaŭ Dordrecht, 10-an de Majo 1940.</blockquote>
<br />
Dum 1941 estis <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Hans_Hermann_K%C3%BCrsteiner" target="_blank">H. Kürsteiner</a>, kiu subskribis la eldonartikolojn. En ili, la prezidanto de UEA pritraktas la estonton de ŝtataj interrilatoj aŭ tiu de Esperanto, kaj kompreneble la fantomo de la skismo neniam malestas.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ankaŭ la Esperanto-movado bezonas novan ordon, pli racian aranĝon. La restarigo de la movado en multaj landoj postulas rimedojn kaj homojn energiajn kaj sincerajn, kiuj mankos terurige. La ekonomia stato postmilita estos tia, ke la lukson, eĉ sensencaĵon de du paralelaj organismoj la Esperantistoj ne povos pagi. </blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 488 (marto-aprilo 1941), 13 </span></div>
<br />
Rubriko La helpo al la Familio Zamenhof daŭre raportis pri kolektado de mono kaj ĝia uzo. En n-ro 489 (majo-julio) aperas letero de Lidia Zamenhof, pri kies forpaso erare informis kelkaj E-periodaĵoj.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNAVxkgjjgc8hkJv2lsNVREQWN_MPE_ZBew8QbZT1iYZwM0ZPP9mFGsSSE7yuaxPSJ7gprdt0iZlM6GSNpCNeYzQlKvVcgnPZLEjXLuyth8I35LnyBC4_sjRG9asghlbwW4sMUhZU757aH/s1600/Nuevo+doc+2019-02-24+09.32.08_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1152" data-original-width="1600" height="230" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNAVxkgjjgc8hkJv2lsNVREQWN_MPE_ZBew8QbZT1iYZwM0ZPP9mFGsSSE7yuaxPSJ7gprdt0iZlM6GSNpCNeYzQlKvVcgnPZLEjXLuyth8I35LnyBC4_sjRG9asghlbwW4sMUhZU757aH/s320/Nuevo+doc+2019-02-24+09.32.08_1.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 489 (majo-julio 1941), 22</span></div>
<br />
La manskribaĵo jenas: «Kara Sinjoro Jakob. Mi tre ĝojas povi komuniki al vi, ke mi jam ricevis du pakaĵetojn el Porto. Ankaŭ hieraŭ ricevis pakaĵon el Göteborg. Mi kore dankas al Vi pro Via peno. Kun koraj salutoj, Lidia Zamenhof».(38)<br />
<br />
Ankaŭ verketo «<a href="http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno-plus?aid=e0f&datum=1941&page=26&size=45" target="_blank">Renkonto</a>» havis spacon en la nur 36-paĝa jarkolekto de <i>Esperanto</i> en 1941.<br />
<br />
En n-ro 492 (majo-junio 1942) Hans Jakob informas pri translokiĝo de la sidejo de UEA.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Hodiaŭ mi informas la Esperantistaron, atingeblan nur de nia gazeto pri du gravaj ŝanĝoj. Unua pri la Centra Oficejo mem. Siatempe, dank'al iniciato de l'subskribinto, la Centra Oficejo transiris de l'Insula Turo al Wilsona Palaco, la antaŭa sidejo de la Ligo de Nacioj, konstruiginta propran palacon pli pompan ol la estintan. Kaj nun UEA transiras (kune kun kelkdeko de aliaj internaciaj organizaĵoj ankaoraŭ ekzistantaj), al nova ejo en «Hotel Bellevue».</blockquote>
<br />
Jacob ankaŭ klarigas sian tiaman situacion («laŭjure mi demetos la oficadon de salajrata Direktoro jam de fino 1940») kaj konkludas per optimisma ideo.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Malhela aspektas la estonto. Sed nur ŝajne! Kion ni travivas hodiaŭ, estas ja nur la logika konsekvenco de l'agoj kaj de l'ne-agoj post 1919. Nova pli bona mondo ekestos el nunaj ruinoj, la interŝtata anarkio cedos lokon al federacio de interne suverenaj ŝtatoj, evitonta la erarojn de la estinta Ligo de Nacioj. Kaj tiam ree brilos nia stelo kaj gaje flirtos la verda standardo super la Centro l'Unueca Esperanto-Asocio en Ĝenevo.<br />
Post tenebras lux! estas la promesplena devizo geneva, ĝi estu ankau la nia.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 492 (aprilo-junio 1942), 9</span></div>
<br />
Artikolo «Esperanto dum la tutmonda milito»(39) celas la sanstaton de la movado tra la mondo. Aliaj raportoj ankaŭ informas pri la problemo de E-organizaĵoj kaj periodaĵoj.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuXOEpvsqjEpH9VoRoWuG8beIoWcMmjkQFL12piTbUSPqv3FZQeazwtLZfWYwrPJXbCvvuIvjr60wvCkmg0-Y2T4ZJXYswkwskMYp6PpOhaaGbIzS8GTLLpgC3hJufgcBNVymYHiELDnVy/s1600/Nuevo+doc+2019-02-24+10.18.32_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="712" data-original-width="1600" height="142" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuXOEpvsqjEpH9VoRoWuG8beIoWcMmjkQFL12piTbUSPqv3FZQeazwtLZfWYwrPJXbCvvuIvjr60wvCkmg0-Y2T4ZJXYswkwskMYp6PpOhaaGbIzS8GTLLpgC3hJufgcBNVymYHiELDnVy/s320/Nuevo+doc+2019-02-24+10.18.32_1.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Esperanto</i>, n-ro 492 (aprilo-junio 1942), 12</span></div>
<br />
Pli politikaj artikoloj denove estis subskribitaj de Jakob per kromnomo Georges Agricola:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ni staras antaŭ la giganta provo, transformi Eŭropon, gvidatan de celkonscia, disciplinita kaj obeema popolo. Eŭropo kun parto de Azio formus blokon kolosan, se la plano sukcesus. Kaj vole-nevole trudiĝas la penso „kontraŭ kiu“? La respondon jam forprenis la militdeklaro germana al Usono. De la fino de l'milito dependas la estonta situacio kaj ankaŭ la provo germanecigi Eŭropon.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;">«La germanizacio de Eŭropo», <i>Esperanto</i>, n-ro 492 (aprilo-junio 1942), 13 </span></div>
<br />
Julio Mangada atingis Meksikon. «La periodaĵo RENOVIGO aperanta en Meksik-urbo, surhavis interne la krajonan noton de la redaktoro: “Mangada alvenis”».(40) Kontraŭe, helpo al Grau Casas daŭrigis pere de sendado de nutraĵoj, sed oni ankoraŭ ne sukcesis liberigi lin. «Informoj aperos en sekvanta numero de ESPERANTO»(41)<br />
<br />
Tamen, la sekvanta numero (493) ne vidis la lumon ĝis 1946, post la fino de la plej sangavida milito de la historio. Grau Casas restis en diverspecaj francaj koncentrejoj ĝis la 7an de septembro 1944.<br />
<br />
<br />
<h3>
Aldonitaj dosieroj</h3>
<a href="http://bibliotekoj.org/esperantajbitoj/Esperantista%20Interhelpo.pdf" target="_blank">Gazeteltondaĵa albumo</a> <i>Internacia Interhelpo</i>, kunigo de la informoj aperintaj en gazeto <i>Esperanto</i> sub tiu rubriko.</div>
<div>
<br />
<br /></div>
<h3>
Notoj</h3>
<span style="font-size: x-small;">(1) <i>Esperanto Internacia</i>, 4, n-ro 4 (aprilo 1940), 74.</span><br />
<div>
<span style="font-size: x-small;">(2) E. Malmgren: «Milito. Alvoko al la pacaj batalantoj», <i>Esperanto Internacia</i>, 3, n-ro 11 (decembro 1939), 315.</span></div>
<span style="font-size: x-small;">(3) <i>Esperanto Internacia</i>, 4, n-ro 5-6 (majo-junio 1940), 97.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(4) <i>Esperanto Internacia</i>, 4, n-ro 5-6 (majo-junio 1940), 100. Finfine, Mangada «post 2-jaraj. klopodoj sukcesis en novembro [1941] enŝipigi al Kubo», <i>EI</i>, 6, n-ro 3-4 (marto-aprilo 1942), 31.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(5) <i>Esperanto Internacia</i>, 4, n-ro 5-6 (majo-junio 1940), 101-102.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(6) <i>Esperanto Internacia</i>, 4, n-ro 7-8 (julio-aŭgusto 1940), 112-130.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(7) <i>Esperanto Internacia</i>, 4, n-ro 11-12 (novembro-decembro 1940), 151.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(8) <i>Esperanto Internacia</i>, 4, n-ro 11-12 (novembro-decembro 1940), 152-154.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(9) N-ro 9-10 (septembro-oktobro) 1942 estis 20-paĝa. La 1942-jarkolekto ampleksas 100 paĝojn.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(10) <i>Esperanto Internacia</i>, 6, n-ro 5-6 (majo-junio 1942), 33-36.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(11) <i>Esperanto Internacia</i>, 6, n-ro 3-4 (marto-aprilo 1942), 28.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(12) <i>Esperanto Internacia</i>, 7, 3-4 (marto-aprilo 1943), 17-20.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(13) <i>Esperanto Internacia</i>, 7, 7-8 (julio-aŭgusto 1943), 49.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(14) <i>Esperanto Internacia</i>, 8, 5-6 (majo-junio 1944), 48-50.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(15) <i>Esperanto Internacia</i>, 8, 9-10 (septembro-oktobro 1944), 77-78.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(16) <i>Esperanto Internacia</i>, 7, 5-6 (majo-junio 1943), 39-42.</span><br />
<div>
<span style="font-size: x-small;">(17) <i>Esperanto Internacia</i>, 8, 7-8 (julio-aŭgusto 1944), 58-61.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(18) <i>Esperanto Internacia</i>, 7 1-2 (januaro-februaro 1943), 4-5.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(19) <i>Esperanto Internacia</i>, 7, 7-8 (julio-aŭgusto 1943), 69-70.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(20) <i>Esperanto Internacia</i>, 8, 5-6 (majo-junio 1944), 38.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(21) <i>Esperanto Internacia</i>, 8, 5-6 (majo-junio 1944), 47.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(22) <i>Esperanto Internacia</i>, 9, 1-2 (januaro-februaro 1945), 3-5.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(23) <i>Esperanto Internacia</i>, 9, 7-8 (julio-aŭgusto 1945), 57-59.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(24) <i>Esperanto Internacia</i>, 9, 9-10 (septembro-oktobro 1945), 78.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(25) <i>Esperanto Internacia</i>, 9, 9-10 (septembro-oktobro 1945), 79.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(26) <i>Esperanto Internacia</i>, 9, 9-10 (septembro-oktobro 1945), 79.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(27) <i>Esperanto Internacia</i>, 9, 11-12 (novembro-decembro 1945), 86.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(28) <i>Esperanto Internacia</i>, 9, 11-12 (novembro-decembro 1945), 87.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(29) <i>Esperanto Internacia</i>, 9, 11-12 (novembro-decembro 1945), 88-89.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(30) <i style="text-align: right;">Esperanto</i><span style="text-align: right;">, n-ro 480 (oktobro-decembro 1939), 33.</span></span><br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="text-align: right;">(31) </span><i style="text-align: right;">Esperanto</i><span style="text-align: right;">, n-ro 481 (februaro 1940), 9.</span></span><br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="text-align: right;">(32) </span><i style="text-align: right;">Esperanto</i><span style="text-align: right;">,</span><span style="text-align: right;">n-ro </span>484 (aprilo 1940), 29.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(33) <i style="text-align: right;">Esperanto</i><span style="text-align: right;">, n-ro </span>485 (majo-julio 1940), 35-36.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(34) <i style="text-align: right;">Esperanto</i><span style="text-align: right;">, n-ro </span>486 (aŭgusto-decembro 1940), 46.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(35) <i style="text-align: right;">Esperanto</i><span style="text-align: right;">, n-ro </span>485 (majo-julio 1940), 34.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(36) <i>Esperanto</i>, n-ro 486 (aŭgusto-decembro 1940), 55</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(37) <i>Esperanto</i>, n-ro 488 (marto-aprilo 1941), 19</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(38) Traduko el Isaj Drawer: <i>Lidja Zamenhof. Vivo kaj agado</i>, Antverpeno-La Laguno, 1980, p. 104.</span></div>
<span style="font-size: x-small;">(39) <i>Esperanto</i>, n-ro 491 (januaro-marto 1942), 5</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(40) <i>Esperanto</i>, n-ro 492 (aprilo-junio 1942), 14.</span><br />
<span style="font-size: x-small;">(41) <i>Esperanto</i>, n-ro 492 (aprilo-junio 1942), 14.</span><br />
<span style="font-size: x-small;"><br /></span>
desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-28973215023549510792019-02-18T00:50:00.001+01:002019-02-18T01:00:22.332+01:00Kiam Clark Gable kantis en esperantlingva lando<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcVC0WGLM9Xb3llE7ZsMZTiuobL9mUgsBcH7LGEa5syFYSaaVYFQR5vgufRrQ9TO7vmEdG15OisjJMoY640p_7K_8mWddeJaRo1t45nruGIYDa2pD-VG7s-RWFii3Zlw0KpApKFxutZ6o7/s1600/Unknown-3.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="273" data-original-width="184" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcVC0WGLM9Xb3llE7ZsMZTiuobL9mUgsBcH7LGEa5syFYSaaVYFQR5vgufRrQ9TO7vmEdG15OisjJMoY640p_7K_8mWddeJaRo1t45nruGIYDa2pD-VG7s-RWFii3Zlw0KpApKFxutZ6o7/s200/Unknown-3.jpeg" width="134" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Filmafiŝo de <i>Roma</i></span></div>
<br />
Filmo <i>Roma</i> <i></i> el meksika filmreĝisoro <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Alfonso_Cuar%C3%B3n" target="_blank">Alfonso Cuarón</a> estas <a href="https://oscar.go.com/nominees" target="_blank">nomumita kiel kandidaton al 10 premioj Oscar</a>, inter ili al plej bona filmo kaj al plej bona reĝisoro. Malgraŭ la filmo nenio rilatas al Esperanto, filmentrepreno de Cuarón nomiĝas «Esperanto filmoj», kaj eble unu el la unuaj skribaĵoj de <i>Roma</i> surprizigos la spektontojn.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEcKq-1WjcPTbf6l5KHe4E6DRrnbFI_Kx8C6Vganw9eWMY-73rBgr97q0THopYlCtOWi8q00onTAoFEhc_LUKCklqhfYiM8z36r35zvqi6lTFu0W1ZwsBri-eB-YCujs2F46PVfklvl1GW/s1600/2018-12-28-2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="179" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEcKq-1WjcPTbf6l5KHe4E6DRrnbFI_Kx8C6Vganw9eWMY-73rBgr97q0THopYlCtOWi8q00onTAoFEhc_LUKCklqhfYiM8z36r35zvqi6lTFu0W1ZwsBri-eB-YCujs2F46PVfklvl1GW/s320/2018-12-28-2.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Filmero de <i>Roma</i></span></div>
<br />
Ankaŭ antaŭnelonge, du infanoj babilis esperante en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=oqQ-tHVb49w" target="_blank">unu sceno</a> de la filmo <i><a href="https://www.imdb.com/title/tt3553976/" target="_blank">Captain Fantastic</a></i> [Mirinda kapitano] (2016).<br />
<br />
Tamen, la internacia lingvo Esperanto malmulte rolis en gravaj komercaj filmoj. Eble la plej konata ekzemplo estas <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=AXHwyNTdNmI">Incubus</a> </i>(1966). En tiu sciencfikcia filmo de latina titolo, ĉiuj aktoroj parolas Esperanton; aŭ ion similan, ĉar la elparolado estas ege malbona kaj foje preskaŭ nekomprenebla.<br />
<br />
La esperantistaro ankaŭ fieras pri esperantlingvaj afiŝoj en <i>The Great Dictator</i> [<a href="https://web.archive.org/web/20110718044124/http://aleph.com.br/kce/historio-08-diktatoro.htm" target="_blank">La granda diktatoro</a>] (1940) de Charles Chaplin.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgs_bJxiFepPKn-V71I3FlRGlqD5W7MgtBF8glEy5N-IkFV6lrsm0BK5GrZB1nBjLG02M0Bo-sJoJUsqwNeTbexWj6jf9r4YkCIRfAqITEneJCZfouZ_L_jWucggXtM0qTvr9oElWBzizdq/s1600/Unknown.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="186" data-original-width="270" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgs_bJxiFepPKn-V71I3FlRGlqD5W7MgtBF8glEy5N-IkFV6lrsm0BK5GrZB1nBjLG02M0Bo-sJoJUsqwNeTbexWj6jf9r4YkCIRfAqITEneJCZfouZ_L_jWucggXtM0qTvr9oElWBzizdq/s1600/Unknown.jpeg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Filmero de <i>The Great Dictator</i></span></div>
<br />
Sed, unu jaro antaŭe, alia filmo faciligis la vojon.<br />
<br />
<h3>
<i>Idiota Militamuzo</i></h3>
Malpli konata inter nuntempaj esperantistoj estas <i><a href="https://www.imdb.com/title/tt0031473/?ref_=fn_al_tt_1" target="_blank">Idiot's Delight</a> </i>(1939). La filmon reĝisoris <a href="https://www.imdb.com/name/nm0113284/" target="_blank">Clarence Brown</a> por Metro Goldwin Mayer kaj en ĝi ĉefrolis <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Clark_Gable" target="_blank">Clark Gable</a> kaj <a href="https://www.imdb.com/name/nm0790454/" target="_blank">Norma Shearer</a>. En la sama jaro de <i>Gone with the wind</i> [Forigita per la vento], Clark Gable kantas kaj dancas en tiu malbonaŭgura komedio.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8fesWwlDVHOentHqt94KeYgqRZXtHXiNFjmUk_8GFrD9k4s4Fd4gj8acAfzk8EMV6xiX3PfRXhabLIok4CZLJ-y1NO_4oko7LD_1uVs6UnZKcyui7prghTu0kSMT5NZPmvH6Bgv84HFX6/s1600/Unknown-1.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="273" data-original-width="185" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8fesWwlDVHOentHqt94KeYgqRZXtHXiNFjmUk_8GFrD9k4s4Fd4gj8acAfzk8EMV6xiX3PfRXhabLIok4CZLJ-y1NO_4oko7LD_1uVs6UnZKcyui7prghTu0kSMT5NZPmvH6Bgv84HFX6/s1600/Unknown-1.jpeg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Filmafiŝo de <i>Idiot's Delight</i></span></div>
<br />
En januaro 1939, <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Joseph_R._Scherer" target="_blank">Joseph R. Scherer</a> (1901-1967), prezidanto de la tiama usona E-asocio <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Esperanto-Asocio_de_Norda_Ameriko" target="_blank">EANA</a>, verkis longan artikolon <a href="https://www.dropbox.com/s/iv5vs1lsjxs39fr/SCHERER%20-%20Esperanto%20en%20grava%20filmo.pdf?dl=0" target="_blank">«Esperanto en grava filmo. Kial M. G. M. uzis Esperanton?»</a> por gazeto <i><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Esperanto_Internacia_(revuo)" target="_blank">Esperanto Internacia</a></i>. La artikolo ankaŭ enhavis la klarigon «konfidenca letero al ĉiuj esperantistoj». Scherer estis dungita de MGM por instrui la geaktorojn kaj pro tio li ne rajtis libere skribi pri la filmo antaŭ ĝia apero sur usonaj ekranoj. Tamen, en tiu «konfidenca letero», Scherer klarigis la kialon de la uzado de Esperanto kaj defendis ĝin. La filmo, li rakontas, montras la rezulton de fanatika armado kaj la filmfarejo «volis eviti ofendon al iu eŭropa lando». Malgraŭ la identigo de Esperanto kiel lingvo de militema lando, Scherer taksis multe pli grava afero konvinkigi la publikon «ke Esperanto estas fakte bela, muzika kaj povas esti parolata same facile kaj nature kiel iu ajn alia bela lingvo».<br />
<br />
Kaj Scherer aldonas:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Filmo tute en Esperanto ne helpus al la filmfarejo, ĉar venus tro malmultaj homoj; kaj tia filmo ankaŭ ne helpus al la Esperanto-movado (tiom kiom «Idiot's Delight» helpos), ankaŭ ĉar venus tro malmultaj homoj.</blockquote>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWGH9N_W_Xa-noVwI8hngzLOxPfiX8R2EFOOZlWAuYyky-mQyGCq91Rzd2YRLbGnZAXxbNu50_LgUnvfBFqxUOUanio6kbicEmpD8C-0MdWIFFzbYH6af_onopMYuZ2rLujkh3p-LWywCx/s1600/Nuevo+doc+2019-02-17+17.05.07_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1074" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWGH9N_W_Xa-noVwI8hngzLOxPfiX8R2EFOOZlWAuYyky-mQyGCq91Rzd2YRLbGnZAXxbNu50_LgUnvfBFqxUOUanio6kbicEmpD8C-0MdWIFFzbYH6af_onopMYuZ2rLujkh3p-LWywCx/s200/Nuevo+doc+2019-02-17+17.05.07_1.jpg" width="133" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhu44BhTustcbpopXJ2Rnqq7NGVkQLUV1OU7DajE4nAa2bd-1bMcB_mMRV2dixM_ms2d2s6ul7sIip3JHU8RwHeomJNWSz8vpT8wzZOhP6Qd9g11UZZJoAX-mkqh5n721btXarjbBrJUApR/s1600/Nuevo+doc+2019-02-17+17.01.21_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1013" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhu44BhTustcbpopXJ2Rnqq7NGVkQLUV1OU7DajE4nAa2bd-1bMcB_mMRV2dixM_ms2d2s6ul7sIip3JHU8RwHeomJNWSz8vpT8wzZOhP6Qd9g11UZZJoAX-mkqh5n721btXarjbBrJUApR/s200/Nuevo+doc+2019-02-17+17.01.21_1.jpg" width="126" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Gable kaj Shearer sur kovrilo de <i>Esperanto Internacia</i> kaj foto dediĉita de Clarence Brown</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
Dum la sama jaro 1939, Scherer poste verkis aliajn artikolojn por varbi por la filmo kaj ankaŭ intervjuojn al la reĝisoro kaj tekstojn pri la kinosteluloj (Gable kaj Shearer). Post la surekranigo de la filmo, <i>Esperanto Internacia</i> eĉ publikigis la dialogojn en la internacia lingvo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0OqebW_7KJGdMCJdRA6d8N5L5y0MbDIpqKjkmpQh6f7mg0qYnvEf7ooH4D2Fo_9Ua_qHbZ9dtjADMcDQyw73mhX2MNsDy3nuTzdL356Ec-Pth7_mO8KXdR7DxcXdc-G0Z_M0wFvb2RPUf/s1600/Nuevo+doc+2019-02-17+17.19.17_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="980" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0OqebW_7KJGdMCJdRA6d8N5L5y0MbDIpqKjkmpQh6f7mg0qYnvEf7ooH4D2Fo_9Ua_qHbZ9dtjADMcDQyw73mhX2MNsDy3nuTzdL356Ec-Pth7_mO8KXdR7DxcXdc-G0Z_M0wFvb2RPUf/s200/Nuevo+doc+2019-02-17+17.19.17_1.jpg" width="122" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_0Ac8h_o9bP8P4wbGoyHx1mHdEz1QbVV9sdFyNyg_qUcIPyj4HOWjFVscQevZEiZeCYRM5vAh9Dk2oQiVKajc78B0qM55sgMK10Pjo0Z98COEr3dpWi2zrB8NW6mswgg6ZqifBRpd-s8t/s1600/Captura+de+pantalla+2019-02-17+22.42.02.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="795" data-original-width="1118" height="141" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_0Ac8h_o9bP8P4wbGoyHx1mHdEz1QbVV9sdFyNyg_qUcIPyj4HOWjFVscQevZEiZeCYRM5vAh9Dk2oQiVKajc78B0qM55sgMK10Pjo0Z98COEr3dpWi2zrB8NW6mswgg6ZqifBRpd-s8t/s200/Captura+de+pantalla+2019-02-17+22.42.02.png" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Manskribita saluto de Shearer al la esperantistoj kaj afiŝoj por la filmo</span></div>
<br />
<br />
La varbado de Scherer –kiu poste ekiradis en <i>Esperanto Internacia</i> rubrikon de recenzoj pri Hollywoodaj filmoj– por Esperanto inter la usonaj filmfarejoj estis fruktodona. En filmo <a href="https://www.youtube.com/watch?v=mlha035AiOs" target="_blank"><i>Road to Singapore</i></a> (Vojo al Singapuro) «tuta insulo kantas en la muzika lingvo kiu estas parolata de 4 miliono Esperantistoj en 100 landoj». Diskoniganta letero prie ankaŭ aperis en <i>Esperanto Internacia</i> subskribita de Bing, Bob kaj Dorothy (t. e. <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bing_Crosby" target="_blank">Bing Crosby</a>, <a href="https://www.imdb.com/name/nm0483787/" target="_blank">Dorothy Lamour</a> kaj <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bob_Hope" target="_blank">Bob Hope</a>).<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1pmm93_IgPLCFVniJYHrJfa3Qz4HbHEnQbzRvz9t976HeC12ROIql9jipK4FcyzVXkg7kHWdSGfJcQOlg8syNNF-4Xpus1wWa5RnVgMMl6UoOILoFGEMjYZ1gzZalaVXmtstEbTsex4UI/s1600/Captura+de+pantalla+2019-02-17+22.46.55.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1426" data-original-width="994" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1pmm93_IgPLCFVniJYHrJfa3Qz4HbHEnQbzRvz9t976HeC12ROIql9jipK4FcyzVXkg7kHWdSGfJcQOlg8syNNF-4Xpus1wWa5RnVgMMl6UoOILoFGEMjYZ1gzZalaVXmtstEbTsex4UI/s320/Captura+de+pantalla+2019-02-17+22.46.55.png" width="223" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYipqeikOPUXwwuYHeKgjzJx_OuHnErtxFgnkx9rLgNUKfO3006TkX9yzPpuNNOoV7iC-Y9I9FH8MS1A_ijDDCkKp7b52DCf4qag7eYRfOm-4_ZVhgslLmyueBCpNh5sAWkKQy4tiezx1s/s1600/Unknown-2.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="279" data-original-width="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYipqeikOPUXwwuYHeKgjzJx_OuHnErtxFgnkx9rLgNUKfO3006TkX9yzPpuNNOoV7iC-Y9I9FH8MS1A_ijDDCkKp7b52DCf4qag7eYRfOm-4_ZVhgslLmyueBCpNh5sAWkKQy4tiezx1s/s1600/Unknown-2.jpeg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Letero pri la kanto en esperanto en <i>Road to Singapore </i>(1940) kaj filmafiŝo</span></div>
<br />
<br />
<h3>
Aldonitaj dosieroj*</h3>
Joseph R. SCHERER: <a href="https://www.dropbox.com/s/iv5vs1lsjxs39fr/SCHERER%20-%20Esperanto%20en%20grava%20filmo.pdf?dl=0" target="_blank">«Esperanto en grava filmo. Kial M.G.M. uzis Esperanton?»</a>, <i>Esperanto Internacia</i>, 3, n-ro 2 (februaro 1939), 40-42.<br />
Joseph R. SCHERER: <a href="https://www.dropbox.com/s/5lcoe6tclskbsgl/SCHERER%20-%202000%20leteroj.pdf?dl=0" target="_blank">«2000 leteroj kaj poŝtkartoj alvenis ĉe Reĝisoro Brown. Okuloj kredas pli rapide ol oreloj»</a>, <i>Esperanto Internacia</i>, 3, n-ro 4 (aprilo 1939), 98-100.<br />
E. D. DURRANT: <a href="https://www.dropbox.com/s/a57ev6wrluhqdyn/DURRANT%20-%20La%20Esperanto%20en%20%C2%ABidiot%27s%20Delight%C2%BB%20estas%20bonega.png?dl=0" target="_blank">«La Esperanto en “Idiot's Delight” estas bonega»</a>, <i>Esperanto Internacia</i>, 3, n-ro 4 (aprilo 1939), 105.<br />
Joseph R. SCHERER: <a href="https://www.dropbox.com/s/sxk39x2fts6bb5a/SCHERER%20-%20Kiel%20venigi%20la%20filmon%20al%20via%20.pdf?dl=0" target="_blank">«Kiel venigi la filmon al via urbo? Esperanto fariĝu lingva filmstelo...»</a>, <i>Esperanto Internacia</i>, 3, n-ro 5 (majo 1939), 132-134.<br />
Joseph R. SCHERER: <a href="https://www.dropbox.com/s/kiiikdzxn7317nv/SCHERER%20-%20Esperanto-dialogo%20en%20la%20MGM%20filmo%20%C2%ABIdiota%20Amuzo%C2%BB.pdf?dl=0" target="_blank">«Esperanto-dialogo en la M.G.M. filmo “Idiota Amuzo”»</a>, <i>Esperanto Internacia</i>, 3, n-ro 6 (junio 1939), 164-165.<br />
Joseph R. SCHERER: <a href="https://www.dropbox.com/s/n3zk5fgxhhkyejp/SCHERER%20-%20Laborado%20kaj%20babilado%20kun%20Norma%20Shearer.pdf?dl=0" target="_blank">«Laborado kaj babilado kun Norma Shearer»</a>, <i>Esperanto Internacia</i>, 3, n-ro 7 (julio 1939), 196-199.<br />
Joseph R. SCHERER: <a href="https://www.dropbox.com/s/zfymz3oti5k6sr1/SCHERER%20-%20Esperantaj%20afi%C5%9Doj.pdf?dl=0" target="_blank">«Esperanto en grava filmo. Esperanto afiŝoj»</a>, <i>Esperanto Internacia</i>, 3, n-ro 8 (aŭgusto 1939), 230-232.<br />
Joseph R. SCHERER: <a href="https://www.dropbox.com/s/vb356gzztvhy3ly/SCHERER%20-%20Nova%20sensacia%20sukceso%20en%20Hollywood.pdf?dl=0" target="_blank">«Nova sensacia sukceso en Hollywood»</a>, <i>Esperanto Internacia</i>, 4, n-ro 1 (januaro 1940), 4-5.<br />
<div>
<br /></div>
<br />
* Ĉiuj PDF-dosieroj estis fotitaj el la originala gazeto <i>Esperanto Internacia</i> en <a href="http://bibliotekomolera.org/" target="_blank">Biblioteko Molera</a>.desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-11477294207462930542018-12-20T18:38:00.001+01:002018-12-20T18:38:58.637+01:00La Suno Hispana (1)La enbitiga laboro daŭre kreskadas en Biblioteko Molera. Post la <a href="http://bibliotekomolera.org/ke3.html" target="_blank">tria epoko</a> de <i>Kataluna Esperantisto</i>, nun la unua serio de <i>La Suno Hispana</i> (1903-1910) estas <a href="http://bibliotekomolera.org/lsh.html" target="_blank">enretigita</a>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKl6Wb41kyxL84Fw-cM-EX8BuYy_B8nlBCCmlaGPKtM_j4DJmC9FJn_s8C1WgSsa9V9rJwdIJJBZTba4dNKdSSYA0GgZr43sAvB9dLaQOshUH46RMlrPHNBAQwd9N3bI-8x0e6LcyyxVMP/s1600/lsh01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1267" data-original-width="905" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKl6Wb41kyxL84Fw-cM-EX8BuYy_B8nlBCCmlaGPKtM_j4DJmC9FJn_s8C1WgSsa9V9rJwdIJJBZTba4dNKdSSYA0GgZr43sAvB9dLaQOshUH46RMlrPHNBAQwd9N3bI-8x0e6LcyyxVMP/s320/lsh01.jpg" width="227" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Unua numero de <i>La Suno Hispana</i> (oktobro 1903)</span></div>
<br />
<i>La Suno Hispana </i>naskiĝis kiel oficiala organo de Hispana Societo por la Propagando de la Lingvo Internacia Esperanto, grupo fondita «dank' al la ago senĉesa de nia senlaciĝa apostolo» <a href="https://www.youtube.com/watch?v=xCVS9GzjHZM" target="_blank">Ricardo Codorníu</a> kaj prezidita de <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2011/02/esperanto-la-malaguena-el-curioso-libro.html" target="_blank">Rodríguez Huertas</a>. Tiam ekzistis en Hispanio nur tri E-grupoj, en Logroño Murcia kaj Valencia,(1) sed la afero rapide ŝanĝis kaj la E-grupoj multobliĝis.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixxMrZFYsmJNDiHitwajBhJGjLx5-OmzkSX3jUSTWfU2VzEfGs2CUJ4zZT_wBS_fqwaNsZwQ_8XfOzbbR1_IDBnpTgsHz-6xd53nrimWVXluT_IkM4R7OVz9aiQIvMrlSYkGgZPDTUQeVG/s1600/gruposesperantistas.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1161" data-original-width="801" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixxMrZFYsmJNDiHitwajBhJGjLx5-OmzkSX3jUSTWfU2VzEfGs2CUJ4zZT_wBS_fqwaNsZwQ_8XfOzbbR1_IDBnpTgsHz-6xd53nrimWVXluT_IkM4R7OVz9aiQIvMrlSYkGgZPDTUQeVG/s320/gruposesperantistas.jpg" width="220" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Listo de esperantistaj grupoj en Hispanio (<i>LSH</i>, decembro 1907)</span></div>
<div>
<span style="font-size: x-small;"><br /></span></div>
La ĉefredaktoro kaj ĉefa instiganto de <i>LSH</i> estis <a href="http://www.delbarrio.eu/ingladauni.htm" target="_blank">Vicente Inglada</a> (1879-1949), militisto, profesoro de astronomio, direktoro de seismologia observatorio en Toledo, membro de la scienciaj akademioj de Barcelona, Madrid kaj Córdoba. Li lernis la internacian lingvon en kurso de <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ram%C3%B3n_Andreu" target="_blank">Ramón Andreu</a> en Madrid en la jaro 1899 kaj baldaŭ verkis etan gramatikon kaj vortareton.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDBWn1U86_qV0Gu9b9qhVO-xjrfGC6qmBK7G3X6o9TUs-FBIblSNGb2PY4BXqJ1SP76ueBXJRL3UT-AhcPRasocycPeHWu4HanCbWEoBWuYdmOabfEYqe2f-r3rjwNIGbuSjxZcBjNCIXx/s1600/inglada-1912-d.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="293" data-original-width="419" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDBWn1U86_qV0Gu9b9qhVO-xjrfGC6qmBK7G3X6o9TUs-FBIblSNGb2PY4BXqJ1SP76ueBXJRL3UT-AhcPRasocycPeHWu4HanCbWEoBWuYdmOabfEYqe2f-r3rjwNIGbuSjxZcBjNCIXx/s320/inglada-1912-d.jpeg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Poŝtkarto de Vicente Inglada</span></div>
<br />
<i>La Suno Hispana</i> estis ĉefe movada gazeto.<br />
<blockquote class="tr_bq">
La modesta gazeto kiu aperas hodiaŭ kiel organo oficiala de la «Hispana Societo por la propagando de Esperanto», estas tute nedependanta de iaj ajn ideoj politikaj, religiaj, socialaj, kc.: ĝi nur celas disvastigi la belan lingvon internacian Esperanton, kiu tiel favoran akcepton ricevis en ĉiuj civilizitaj nacioj kaj tiel rapide progresis dum la lastaj jaroj.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<i>LSH</i>, n-ro 1 (oktobro 1903), p. 3</div>
<br />
Dum la unua periodo, <i>LSH</i> publikiĝis de oktobro 1903 ĝis junio 1910. Aperis entute 78 kajeroj, kies plejmulto estis 16-paĝaj. Tiuj paĝoj ebligas pli bone kompreni la antaŭeniron kaj sorto-batojn de la esperanta movado.<br />
<br />
Malgraŭ lernado de Esperanto estas multe pli facila ol tiu de aliaj lingvoj, ĝi ankaŭ postulas tempon kaj penadon. Estas konata ĉi rilate la <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2010/11/la-homo-kiu-en-nur-du-horoj-jam-povas.html" target="_blank">anekdoto pri Tolstoj</a>, kiu ŝajne kapablis legi Esperanton post nur du horoj. Similan okazintaĵon raportas <i>LSH</i> en decembro 1905 sub titolo «Nova esperantisto». Vicente Inglada donacis al stabestro generalo Luis Moncada ekzemplerojn el siaj verkoj <i>Lernolibro kaj ekzercoj de la lingvo internacia Esperanto</i> kaj <i>Vortaro esperanta-hispana kaj hispana-esperanta</i>. La sekvantan tagon, Inglada ricevis jenan leteron el Moncada.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj39wq87ea5NI1Zc9ZZluN6gpQ3kvmETt9fYaKNA3ihgKH6xy7EKnOaG3Z4ZtUp_8IXNLVL680BfHrnnClox-NLCXx1uOQXk14oy4aorxTqbAYg6zgdONMQIPJ6GZ7ddim-zrad0ZsbgIlj/s1600/Captura+de+pantalla+2018-12-20+09.14.04.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="430" data-original-width="1600" height="85" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj39wq87ea5NI1Zc9ZZluN6gpQ3kvmETt9fYaKNA3ihgKH6xy7EKnOaG3Z4ZtUp_8IXNLVL680BfHrnnClox-NLCXx1uOQXk14oy4aorxTqbAYg6zgdONMQIPJ6GZ7ddim-zrad0ZsbgIlj/s320/Captura+de+pantalla+2018-12-20+09.14.04.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>LSH</i>, n-ro 24 (decembro 1905), p. 184</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><br /></span></div>
Malmultajn tagojn poste Moncada esperantigis rakonton «La kvincent ĉevaloj de la profeto» kaj la 2an de novembro li verkis rekte en Esperanto rakonton «La plej malfeliĉa el ĉiuj». La rakonto de la militisto kaj nova esperantisto aperis en la sama numero de decembro 1905.<br />
<br />
Moncada partoprenis la kongreso en Gèneve kaj je sia reveno estis elektita prezidanto de la valencia grupo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhX3GSFSW7obH5NVXwr4ST77neaDEeIy_GF-d5yKGeb5L4Al-6Z5Q67zW8QnfBrxilcKV3z9jodkdn8V8zkXVRy4aetgtw3cTBrf78OSUEf3f3MD61O24_Jn8wsolASQ49A18bJQ50aXBc0/s1600/Captura+de+pantalla+2018-12-20+09.20.43.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1095" data-original-width="1600" height="219" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhX3GSFSW7obH5NVXwr4ST77neaDEeIy_GF-d5yKGeb5L4Al-6Z5Q67zW8QnfBrxilcKV3z9jodkdn8V8zkXVRy4aetgtw3cTBrf78OSUEf3f3MD61O24_Jn8wsolASQ49A18bJQ50aXBc0/s320/Captura+de+pantalla+2018-12-20+09.20.43.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>LSH</i>, n-ro 26 (februaro 1906)</span></div>
<br />
En 1907 <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9_de_Saussure" target="_blank">René de Saussure</a>, frato de la mondfama lingvisto <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ferdinand_de_Saussure" target="_blank">Ferdinand</a>, proponis <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2010/01/la-origino-de-la-spesoj.html" target="_blank">sistemon de internacia helpa mono</a>.(2)<br />
<blockquote class="tr_bq">
La internacia mono devas esti tiel neŭtra kiel la internacia lingvo, ĉar la principo de helpa mono estas tute simila al tiu de helpa lingvo, t. e. la helpmonon estas nur perilo inter fremduloj kaj <i>neniel celas forigi la naciajn monojn</i>.</blockquote>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixgbF-UlB0RIf4vGaRg4MkQIibphK7BM498jwYs6kaDQDBKHkpOlKKntnvabKLYZ4wHKGQ4nVg3rMJqr031FU2gv0T3ELYx_BSxFJNWqDp1Epi39otRTIELh3-W_yXn8ip4Vpj1E2VF3X9/s1600/internaciahelpamono.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1310" data-original-width="564" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixgbF-UlB0RIf4vGaRg4MkQIibphK7BM498jwYs6kaDQDBKHkpOlKKntnvabKLYZ4wHKGQ4nVg3rMJqr031FU2gv0T3ELYx_BSxFJNWqDp1Epi39otRTIELh3-W_yXn8ip4Vpj1E2VF3X9/s320/internaciahelpamono.png" width="137" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiV5Xn_7DtsQuFkue-9L_ueYryY5i_aEw4j7ol1nHtTY6BBT7G6rH58yoeCW25Lj4GGYrOvupmYWijFzPsWU0ElvaiOZrSVnHluE4-iDflCprfYraVL0hvRBclp7dnV2JIpUpnGNWftHujG/s1600/Robert-Saussure.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="494" data-original-width="309" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiV5Xn_7DtsQuFkue-9L_ueYryY5i_aEw4j7ol1nHtTY6BBT7G6rH58yoeCW25Lj4GGYrOvupmYWijFzPsWU0ElvaiOZrSVnHluE4-iDflCprfYraVL0hvRBclp7dnV2JIpUpnGNWftHujG/s320/Robert-Saussure.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">La novaĵo pri la kreado de esperanta monunuo kaj karikaturo de René de Saussure</span></div>
<br />
La speso, spesdeko kaj spesmilo baldaŭ estis uzataj en Esperantujo.<br />
<br />
La nuntempa esperantistaro festas la <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Zamenhofa_Tago" target="_blank">Zamenhofan-tagon</a> ĉiu 15an de decembro, naskiĝdatreveno de la Majstro, kaj ankaŭ la <a href="https://uea.org/vikio/Kial_la_Esperanto-tago" target="_blank">Esperanto-tagon</a> aŭ tagon de lingvo-justeco la 26an de julio, ĉar en tiu dato (laŭ la nuna gregoria kalendaro) estis presita en Varsovio la <i>Unua Libro</i>.<br />
<br />
Tamen, en 1907, oni festis tiu tagon, almenaŭ en Hispanio, la 21an de julio.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVNZ7GirZIr_YqjCqSgiEcksWSnTrccESuldvxDOODr4VGhBmO7iw76xK-23MviGNhtBEGRp_S01Ws3gpfJlQI1d_Nla3pl5ZOmyjYKwNM2yevlgfXljwBHrCIhGoTHatI3TuoTD6f5IPY/s1600/lsh2107.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1381" data-original-width="1544" height="286" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVNZ7GirZIr_YqjCqSgiEcksWSnTrccESuldvxDOODr4VGhBmO7iw76xK-23MviGNhtBEGRp_S01Ws3gpfJlQI1d_Nla3pl5ZOmyjYKwNM2yevlgfXljwBHrCIhGoTHatI3TuoTD6f5IPY/s320/lsh2107.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>LSH</i>, n-ro 44 (aŭgusto 1907), p. 110</span></div>
<br />
La afero ne estas ankoraŭ tiom klara. Zamenhof mem klarigis, ke «laŭ lastaj esploroj, faritaj de li mem, montriĝis ke»:<br />
<blockquote class="tr_bq">
1) La dato en kiu la unua libro pri Esperanto ricevis la cenzuran permeson estis ne la 21a de Julio, sed la 2a de Junio (21a de Majo laŭ rusa kalendaro).</blockquote>
<br />
kaj proponis festi «la daton de 17a de Decembro (dato de la unua festo esperantista en la jaro 1878)».(3)<br />
<br />
Du ĉefaj rubrikoj de <i>LSH</i> dum tiu ĉi unua periodo estis Sciigoj kaj Bibliografio. La unua elmontras la viglecon de la movado: kreado de novaj esperantaj grupoj, multobligado de kursoj, propaganda kaj disvastiga agado.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
La dua informas pri la tiama eldonado en pluraj eŭropaj landoj. Dum tiuj jaroj, oni publikigis amason da vortaroj, lernolibroj aŭ tradukoj de ĉefverkoj de eŭropa literaturo. Zamenhof mem pretigis tiam la unuajn tradukojn el libroj de la Biblio.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvyKnUsU64XPRCD89mkB7OmosKViRY8yoHT7DQ8M5yquD4kZRKzhEgPJJsjy1qr_AG5dny2hnSDDhaoU0PH3uQAsayYzvCkxJcSILzJA5ZveAVl9Yfeog-AGv662WrdpkWgGww6pMITcyr/s1600/Captura+de+pantalla+2018-12-19+10.13.16.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="912" data-original-width="756" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvyKnUsU64XPRCD89mkB7OmosKViRY8yoHT7DQ8M5yquD4kZRKzhEgPJJsjy1qr_AG5dny2hnSDDhaoU0PH3uQAsayYzvCkxJcSILzJA5ZveAVl9Yfeog-AGv662WrdpkWgGww6pMITcyr/s320/Captura+de+pantalla+2018-12-19+10.13.16.png" width="265" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>LSH</i>, n-ro 47 (oktobro 1907), p. 153</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
Ankaŭ verkoj pri projektoj ne nur lingvaj havis sian lokon en rubriko Bibliografio, kiel <i>Projet réalisable en six mois d'un État Espérantiste Indépendant</i>, verkita en la franca de Gustave Roy:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Tiu ĉi broŝuro [...] celas pruvi, ke facile oni povus fari el <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Moresnet_ne%C5%ADtrala" target="_blank">Moresnet neŭtre</a> sendependan esperantistan landon.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<i>LSH</i>, n-ro 52 (aprilo 1908), p. 59</div>
<br />
<i>LSH</i> ankaŭ republikigis la ĉefajn artikolojn de la esperanta gazetaro, iame en hispana lingvo (ekz. «¿El latín ó el esperanto?»)(4). La ebla reformo de Esperanto estis grava temo dum tiuj jaroj, kaj inter la ĉefaj kontraŭreformistoj elstaris <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Louis_de_Beaufront" target="_blank">Louis de Beaufront</a>, kiu poste iĝis defendanto de ido.<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
Plej formale kaj plej energie ni protestas kontraŭ la rajto, kiun ĵus arogis al si –kaj malgraŭ la nedubeble kontraŭa respondo de D-ro Zamenhof– unu ĵurnalo, kiu pretendas servi al nia afero en Ameriko.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<i>LSH</i>, n-ro 8 (majo 1904), p-oj 113-114 </div>
<br />
«La protesto», republikigita el <i>L'Esperantiste</i>,(5) rilatis al kanada gazeto <i>La Lumo</i>, kiu en 1904 komencis uzi reformistan alfabeton. Rilate al reformoj, ankaŭ elstaras pro ĝia graveco la <a href="https://www.dropbox.com/s/9qmkfdxiv0ny9w0/Cirkulera-letero%20de%20Zamenhof.pdf?dl=0" target="_blank">«Cirkulera-Letero de D-ro L. L. Zamenhof»</a>, (6) <a href="https://www.dropbox.com/s/z773lbe1lxe3821/pri%20reformoj%20en%20esperanto.pdf?dl=0" target="_blank">«Pri reformoj en Esperanto»</a> (ankaŭ de Zamenhof) (7) kaj <a href="https://www.dropbox.com/s/6huze34a3j9rb1q/Grabowski%20-%20El%20la%20historio%20de%20reformoj.pdf?dl=0" target="_blank">«El la historio de reformoj»</a> (Grabowski)(8)<br />
<br />
En januaro 1905, post trimonata paŭzo, <i>LSH</i> reaperis. La unua UK jam briletis sur la horizonto.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEheax6xsZCrtUfvD585J1bWfTBr3dYYqpRsGt4jtDchkRo1z3orENxexfC0VBLom-zN5oqrcPNi7CgFaM5dPMUXGgrrxmxqMgTC_Vts9DFxHu5HvwK9HcZZg1HH4epycWa4pbqQy44XqZ74/s1600/congreso1905LSH.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="838" data-original-width="1144" height="234" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEheax6xsZCrtUfvD585J1bWfTBr3dYYqpRsGt4jtDchkRo1z3orENxexfC0VBLom-zN5oqrcPNi7CgFaM5dPMUXGgrrxmxqMgTC_Vts9DFxHu5HvwK9HcZZg1HH4epycWa4pbqQy44XqZ74/s320/congreso1905LSH.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>LSH</i>, n-ro 13 (januaro 1905), p. 3</span></div>
<br />
Ekde tiu numero, la novaĵoj pri la aranĝo de UK-oj (Boulogne-sur-Mer, Gèneve, Cambridge, Dresde) kaj poste la informoj pri ili okupis multaj paĝoj de <i>LSH</i>.<br />
<br />
En 1908, la Universala Kongreso (tiam nomita Internacia) okazis en Dresde kaj tie oni aprobis okazigi du kongresojn dum la jaro 1909.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Laŭ la decido aprobita en la Dresdena Kongreso, en la venonta jaro okazos du internaciaj esperantistaj kongresoj, unu en Chautauqua (Norda Ameriko), la alia en Barcelono. Por eviti konfuzojn kaj ĉar la Amerika okazos antaŭ ol la nia, tiu de Chautauqua estas nomita Kvina Kongreso, tiu de Barcelona Sesa.</blockquote>
<br />
La <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2010/10/chautauqua-1909.html" target="_blank">kongreso en Chautauqua</a> neniam okazis kaj tiu de Barcelona iĝis la 5-a. Pri la klopodoj de Loka Komitato por okazigi tre grandan kaj sukcesan kongreson kaj la unuajn internaciajn florajn ludojn, oni povas detale legi sur la paĝoj de <i>La Suno Hispana</i>. Ĉio iris glate, eĉ la reĝo apogis la kongreson.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2QMQSojh0CJQu6T3ZxVm2MLvUD3RQhfLy9uZZjB_36by5Dp3bFAMNx4CFCz6G1Fgv6j__O8UKzll4uEnDxsRGd5wEb8qz1ERvEIKeUApsrRbM8iW5RvsgN47ZRcyAadMfnH1MyDK_PZNL/s1600/alfonsoxii.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="140" data-original-width="1070" height="41" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2QMQSojh0CJQu6T3ZxVm2MLvUD3RQhfLy9uZZjB_36by5Dp3bFAMNx4CFCz6G1Fgv6j__O8UKzll4uEnDxsRGd5wEb8qz1ERvEIKeUApsrRbM8iW5RvsgN47ZRcyAadMfnH1MyDK_PZNL/s320/alfonsoxii.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>LSH</i>, n-ro 64 (aprilo 1909), gazetkapo</span></div>
<br />
Ĉio estis sub kontrolo: vojaĝo, hoteloj aŭ menuo por vegetaranoj.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivCYQnx81mdoXFK2fmfoNCdZHtoTCHs8HSdM83YH-cAnj2POWl1lI42WmStl_siFfZ_UccCCCWT7W8jx4wFQ9F-V5dDZYHmYj8mJBmq0y4Sm2G3oCVZPPzlY5Uh48QErTTCN0X_ITDBwsx/s1600/Captura+de+pantalla+2018-12-19+21.55.01.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="261" data-original-width="1600" height="52" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivCYQnx81mdoXFK2fmfoNCdZHtoTCHs8HSdM83YH-cAnj2POWl1lI42WmStl_siFfZ_UccCCCWT7W8jx4wFQ9F-V5dDZYHmYj8mJBmq0y4Sm2G3oCVZPPzlY5Uh48QErTTCN0X_ITDBwsx/s320/Captura+de+pantalla+2018-12-19+21.55.01.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>LSH</i>, n-ro 68 (aŭgusto 1909), p. 102</span></div>
<br />
Sed, fine de julio 1909, eksplodis la <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2012/01/barcelono-kusas-ankorau-apud-la.html" target="_blank">Tragika Semajno</a> en Barcelono. Anarkiista <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Solidaridad_Obrera_(sindicato_hist%C3%B3rico)" target="_blank">Solidaridad Obrera</a> kunvokis generalan strikon la lundon 26an de julio. Mardon alvenis novaĵon pri la morto de 1200 rezervanoj en Maroko. La kontraŭmilita protesto iĝis ankaŭ kontraŭklerikala. Pluraj preĝejoj estis forbrulitaj kaj pli ol cent homoj pereis.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgd08m2OJmJk_FZQTqKp23W32T0u4gJWTLA_TUYZZhkhtHaIHbR_VOv-QDVIz3IAbBCQHp2k7MCxKqhBH27cac1CeEC2QW4CmV2psrwav4-E7LFKMYaTPUo89LLDik_YgxRJAMywYqhC6rK/s1600/Ruta-Barcelona-Rosa-Foc.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="612" data-original-width="950" height="206" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgd08m2OJmJk_FZQTqKp23W32T0u4gJWTLA_TUYZZhkhtHaIHbR_VOv-QDVIz3IAbBCQHp2k7MCxKqhBH27cac1CeEC2QW4CmV2psrwav4-E7LFKMYaTPUo89LLDik_YgxRJAMywYqhC6rK/s320/Ruta-Barcelona-Rosa-Foc.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Preĝejo bruligita dum la Tragika Semajno</span></div>
<br />
La Loka Komitato, tamen, opiniis <a href="https://www.dropbox.com/s/a3vntg7otkt4ywx/lsh5aenBarcelono.pdf?dl=0" target="_blank">jene</a>:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ni povas laŭte diri, ke la eksterlanda gazetaro tiel trograndigis la faktojn en Barcelono okazintajn, ke ofte, legante ĝin, la rido aperus sur niaj lipoj se ni ne pensus, ke tiuj trograndigoj kaj mensogoj malfeliĉe timigis multajn samideanojn, kiuj kompreneble, kiam ili fariĝis Esperantistoj faris ĉiun promeson eblan, ekcepte la promeson travivi gravan danĝeron.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<i style="text-align: center;">LSH</i><span style="text-align: center;">, n-ro 69 (septembro 1909), p. 161</span></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
La kongreso finfine okazis. Zamenhof vizitis Barcelonon kaj 1287 kongresanoj partoprenis. En la unua numero de 1910, Ángel Novejarque prezentis <a href="https://www.dropbox.com/s/32rvruwlkn13b90/novejarquekongreso.pdf?dl=0" target="_blank">longan raporton</a> pri la kongreso.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglpLslsqqmw_VmoewNhHWdsi2483l0ijKjBs-n1CdPLUMESsUQnNt2FHSIzVwJ3u7avhSMHmmJ8uI73-R5Z0qw7dKrgJ6uzRRe1kzcw_CrMqPsvNKc-p233IuEz0adGtz1a34ihqx8KJhG/s1600/novejarqueUK.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="498" data-original-width="1084" height="147" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglpLslsqqmw_VmoewNhHWdsi2483l0ijKjBs-n1CdPLUMESsUQnNt2FHSIzVwJ3u7avhSMHmmJ8uI73-R5Z0qw7dKrgJ6uzRRe1kzcw_CrMqPsvNKc-p233IuEz0adGtz1a34ihqx8KJhG/s320/novejarqueUK.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>LSH</i>, n-ro 73 (januaro 1910), p. 3</span></div>
<br />
<a href="http://sepa64.blogspot.com/2018/02/seccion-de-problemistas-espanoles-77.html" target="_blank">Novejarque</a> estis konata en Hispanio kiel la «majstro de la hieroglifoj» kaj kunlaboris en <i>ABC, Blanco y negro, Heraldo de Madrid, Alrededor del mundo, La Ilustración española y americana, La Actualidad</i> kaj pluraj aliaj. Ekde januaro 1908, Novejarque verkis «rubrikon laŭ sia specialeco» kaj dum la jaro 1910 ankaŭ proponis plurajn ŝakproblemojn.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1v_ghF71FYoMBLl07EU-BFnK5i2CRtWxoqDQEOG0Q81L4R1rGeOrswL60uYiN8iQDVRpMnvWWsqWLDH_7xfkz6IaAN2zKQsxfSgKXjXJ-HVEUJE71kGKVcbZPgTgo3eYIZHbl8c7eRVk3/s1600/sxakproblemo.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1182" data-original-width="800" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1v_ghF71FYoMBLl07EU-BFnK5i2CRtWxoqDQEOG0Q81L4R1rGeOrswL60uYiN8iQDVRpMnvWWsqWLDH_7xfkz6IaAN2zKQsxfSgKXjXJ-HVEUJE71kGKVcbZPgTgo3eYIZHbl8c7eRVk3/s320/sxakproblemo.jpg" width="216" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-size: x-small;">LSH</span></i><span style="font-size: x-small;">, n-ro 77 (decembro 1910), p. 68</span></div>
<br />
Ekde januaro 1908, aperis alia interesa rubriko en la hispana por solvi gramatikajn dubojn de la legantaro, kiel la taŭgan uzadon de akuzativo aŭ prefiksoj.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJ6DfBGNNZ124Fn2Vb0rLHBIXLixGMmA4iZRirJeKT0cYebGIP7qameZROtXzkeGFNCB8NWZmoO541bc6aXD9aZBqvxAhSURvdBbAgfxHF3IOtQIxFyHJoPIG7YGYeYFMTSdQ9YDmOILUP/s1600/secciongramatical.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="602" data-original-width="1146" height="168" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJ6DfBGNNZ124Fn2Vb0rLHBIXLixGMmA4iZRirJeKT0cYebGIP7qameZROtXzkeGFNCB8NWZmoO541bc6aXD9aZBqvxAhSURvdBbAgfxHF3IOtQIxFyHJoPIG7YGYeYFMTSdQ9YDmOILUP/s320/secciongramatical.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>LSH</i>, n-ro 48 (decembro 1907), p. 161</span></div>
<br />
<h3>
Beletraĵoj</h3>
<i>LSH</i> ne elstaras el literatura vidpunkto. Tamen, ĝi klopodis disvastigi en Esperantujo hispanajn beletraĵojn.<br />
<br />
En 1906, <i>LSH</i> ekpublikigis per apartaj kajeroj <i>La jeso de knabinoj</i>, triakta komedio de<a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Leandro_Fern%C3%A1ndez_de_Morat%C3%ADn" target="_blank"> Leandro Fernández de Moratín</a>. La <a href="http://www.cervantesvirtual.com/portales/leandro_fernandez_de_moratin/obra-visor/el-si-de-las-ninas--0/html/ff188e30-82b1-11df-acc7-002185ce6064_2.html#I_0_" target="_blank">hispana originalo</a> sukcesegis dum la unuaj jaroj de la 19-a jarcento en madrida teatro antaŭ ol esti malpermesita (1815) kaj poste cenzurita (1834). Ĉefrolulino estas 16-jaraĝa knabino Francisca, al kiu patrino devigas edziniĝi kun 59-jaraĝa Don Diego. Don Karlos, nevo de Don Diego, kompletas la amtriangulon. La teatraĵo sin tenas al la novklasikismo (nur unu ago en nur unu loko dum nur unu tago) kaj al Teorio de la Komedio de la aŭtoro: ĝi okazas en gastejo de urbo Alcalá de Henares de la sepa horo vespere ĝis la kvina matene kaj per ĝiaj dialogoj la verko celas «primoki la komunajn malvirtojn kaj erarojn de la socio, kaj, do, rekomendi la veron kaj la virton».<br />
<br />
<i>La jeso de knabinoj</i> estis publikigita kiel libron en 1907 ene de Biblioteko de «La Suno Hispana».<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEicQqqwMiN7DHROI6tzMmB47i-C0-_r6qgwTmk0-i07U1R_DwsjBAeVSOuY0d06RmOwNmIrFaSjPPXTukse231LJ3PKLmUEUZOE0lsOYhjmOQjTtc9bn2UNMeELAYNj_-jkCbOmmst1XMbu/s1600/Lajesodeknabinoj.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="571" data-original-width="400" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEicQqqwMiN7DHROI6tzMmB47i-C0-_r6qgwTmk0-i07U1R_DwsjBAeVSOuY0d06RmOwNmIrFaSjPPXTukse231LJ3PKLmUEUZOE0lsOYhjmOQjTtc9bn2UNMeELAYNj_-jkCbOmmst1XMbu/s320/Lajesodeknabinoj.jpg" width="224" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>La jeso de knabinoj </i>(1907)</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
La teatraĵo elektita en 1909 estis <i>La nesia hejmo</i> de <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Jacinto_Benavente" target="_blank">Jacinto Benavente</a>. Ĉi-foje, la triangulon formis du fratoj kaj la edzino de unu el ili. La esperantigon verkis la ĉefredaktoro de <i>LSH</i> Vicente Inglada, kiu ankaŭ elhispanigis plurajn aliajn verkojn de Benavente.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjP00-SjHJkjGt8ZauSAyAKP_hCoEEW-TfVnziWb-6TNYM3IWHKhLTbuyL-gIEFNC5YN-ZraL7U1VFRHNPe9qgMS8VYTLRLeKLnHnHem8ZipO4BwGUmWzcz_olXRm0p5jg60Asw2aZ6ZG_/s1600/lanesiahejmo.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1204" data-original-width="799" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjP00-SjHJkjGt8ZauSAyAKP_hCoEEW-TfVnziWb-6TNYM3IWHKhLTbuyL-gIEFNC5YN-ZraL7U1VFRHNPe9qgMS8VYTLRLeKLnHnHem8ZipO4BwGUmWzcz_olXRm0p5jg60Asw2aZ6ZG_/s320/lanesiahejmo.jpg" width="212" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>La nesia hejmo</i> (1909)</div>
<br />
Aliaj plej malgrandaj beletraĵoj aperis ene de la revuo, ofte jam publikigitaj aliloke, kiel ekzemple <i>La ombro </i>de Andersen, tradukita de Zamenhof mem.<br />
<br />
En 1905 oni festis la trian centjarigon de <i>El Quijote</i>. Por la tiujara februaro numero de <i>LSH</i>, Vicente Inglada tradukis la <a href="https://www.dropbox.com/s/lw39exza949kxr8/antauparolokihoto.pdf?dl=0" target="_blank">antaŭparolon</a> de la verko (1905, p. 23) kaj en la <a href="http://bibliotekoj.org/literaturamondo/lsh/LSH190405-08.pdf" target="_blank">17-a numero</a> (majo 1905), plene dediĉita al la ĉefverko de Cervantes, aperis esperantigoj de pluraj eroj de tiu grava romano. La hispana esperantistaro <a href="http://www.delbarrio.eu/quijote.htm" target="_blank">obstine laboradis</a> por eldoni <i>Don Kiĥoto</i> en la internacia lingvo kaj finfine <a href="http://www.esperanto.es/hef/index.php/fundacion-esperanto" target="_blank">Fundación Esperanto</a> aperigis tradukon de <a href="http://www.osiek.org/lagazeto/DeDiegoLG136.pdf" target="_blank">Fernando de Diego</a> en 1977.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgTmUs3c0EWdVNlNGquw5BoOuSG2YQSy0AShIiWeJk8RK6o7VgR4zJj_IuTYgR_1YGlOa8evZa7gBPpYVkDEJPFf8dIO6uJU87S4FUN6NnR0hTh0pHLgZR-QwE7nu53M8HNV_4g2tHSUX1/s1600/PUJULA.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="369" data-original-width="249" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgTmUs3c0EWdVNlNGquw5BoOuSG2YQSy0AShIiWeJk8RK6o7VgR4zJj_IuTYgR_1YGlOa8evZa7gBPpYVkDEJPFf8dIO6uJU87S4FUN6NnR0hTh0pHLgZR-QwE7nu53M8HNV_4g2tHSUX1/s200/PUJULA.JPG" width="134" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfqQJSR5WKVdLnmvG0r1imygyvMoRN43qzxysu0hwB2PVhp1YPB0Zg7pAuKM_oTEYL7EdymPoYUM2TxGtVpPR-GUVxoWsoM2hP4ryg9bxSv5dtEPKeH0rH4NKV1ZLdmPvqwp-891RCk1A8/s1600/DEDIEGO.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="754" data-original-width="525" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfqQJSR5WKVdLnmvG0r1imygyvMoRN43qzxysu0hwB2PVhp1YPB0Zg7pAuKM_oTEYL7EdymPoYUM2TxGtVpPR-GUVxoWsoM2hP4ryg9bxSv5dtEPKeH0rH4NKV1ZLdmPvqwp-891RCk1A8/s200/DEDIEGO.JPG" width="138" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Tradukoj de 5-ĉapitroj (Pujulà) kaj de la tuta verko (De Diego)</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
<h3>
NOTOJ</h3>
</div>
(1) De la dua numero <i>LSH</i> iĝis ankaŭ oficiala organo de la grupoj de Valencia kaj Murcia.<br />
(2) <i>LSH</i>, n-ro 43 (julio 1907), p. 97.<br />
(3) <i>LSH</i>, n-ro 48 (decembro 1907), p. 178<br />
(4) <i>LSH</i>, n-ro 10 (julio 1904), p-oj. 145-146.<br />
(5) <i>L'Espérantiste</i>, nr-o 4(76), 7a-jaro (1904-04-30), p. 61<br />
(6) <i>LSH</i>, n-ro 50 (februaro 1908), p-oj. 17-19.<br />
(7) <i>LSH</i>, n-ro 41 (majo 1907), p-oj. 61-64.<br />
(8) <i>LSH</i>, n-ro 55 (julio 1908), p. 107-109.<br />
<br />desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-3510910447389346212018-12-16T17:44:00.000+01:002019-01-03T08:05:38.685+01:00Pri sagoj, biciklistoj kaj esperantistoj<div style="text-align: right;">
<a href="http://volatamag.cc/articulo/de_ciclistas,_flechas_y_esperanto/" target="_blank">En castellano (Revista Volata)</a><br />
<div>
<br /></div>
</div>
Pasko estas tempo por sagoj. Ĉie en Eŭropo oni aranĝas tiujn ne konkuremajn longdistancajn biciklajn vojiradojn. Temas pri porteama formo de <a href="http://www.audax-club-parisien.com/FR/" target="_blank">breveto</a>.<br />
<br />
Estis en la jaro 1947 kiam unuafoje ekiradis la plej konata el ĉiuj randonistaj sagoj, la <a href="http://www.audax-club-parisien.com/FR/351%20-%20Accueil.html" target="_blank">Flèche Vélocio</a>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOdTXKI1TtKLLYodYbb7UpyG7BNEq2GAW99aQuG9CSLhtwtq9k8sJ9sATje4WBy5U1LCuEDc39oQ2rUQPKi6tN_3TfEVguNbgyZ3o1nTi4-yQePPlrc_0wJiQJRapZzxAA47vQmAt6UXqw/s1600/IMG_0614.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="970" data-original-width="1600" height="194" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOdTXKI1TtKLLYodYbb7UpyG7BNEq2GAW99aQuG9CSLhtwtq9k8sJ9sATje4WBy5U1LCuEDc39oQ2rUQPKi6tN_3TfEVguNbgyZ3o1nTi4-yQePPlrc_0wJiQJRapZzxAA47vQmAt6UXqw/s320/IMG_0614.jpeg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Atestigilo de breveto</span></div>
<br />
Sed... plibone de la komenco komenci.<br />
<br />
La 12-an junio 1897, aro de dekdu biciklistoj sub la gvidado de venezia skulptisto Vito Pardo sin proponis traveturi ĉiujn 230 kilometrojn el Romo al Napolo en nur unu tago, de suneliro al sunsubiro. Naŭ biciklamantoj atingis la celon finigante tiun unuan <i><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Brevet_randonneurs_mondiaux" target="_blank">randonée</a></i> de la historio. Ili, kaj tiuj kiuj biciklis la saman vojiradon inverse nur kelkaj tagoj poste, estis nomitaj <i>audaci</i> (aŭdacaj) de la tiama gazetaro. Tiel naskiĝis en Italio la <i>gruppi audax</i>. Oni rajtis eniri tiujn grupojn post bicikli memstare 200 kilometrojn de suneliro al sunsubiro.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhODawQkvalAXgBQx3tTYknhUCZ2-JM724UCnVHhTsHmIIxRy8WUXVCIwJKgjJclgyyvY_RdYHvTB89_XBHtRNYeOJdEOSsKtIomXt8B151KlWm_KU8dXzqKCPYk-iC7jNspt1nKPHMJenV/s1600/audax-italiano.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="600" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhODawQkvalAXgBQx3tTYknhUCZ2-JM724UCnVHhTsHmIIxRy8WUXVCIwJKgjJclgyyvY_RdYHvTB89_XBHtRNYeOJdEOSsKtIomXt8B151KlWm_KU8dXzqKCPYk-iC7jNspt1nKPHMJenV/s320/audax-italiano.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Vito Pardo (1872-1933)</span></div>
<br />
Dume, en Francio, aro de <i>vélocipédistes</i> gvidataj de Paul de Vivie fondis en 1890 la klubon <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Touring_club_de_France" target="_blank">Touring Club de France</a>. La fondintoj sin sentis seniluziigitaj, ĉar la Union Vélocipédique de France nur zorgis pri konkurema biciklado.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKHbqSHiBMQUSNpxnp119JO7sEVg2TenaLm8MSXxoT4MaRNPfiF2OyZDcfk6Rro1afQwS7ZQJ0PPpFBzJN_CWI8lEruz_2HRE-Ol3BHFamyMmSomF_CQGzCLFWJuJRqeA19K8RfGO2u73c/s1600/tfc2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1286" data-original-width="920" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKHbqSHiBMQUSNpxnp119JO7sEVg2TenaLm8MSXxoT4MaRNPfiF2OyZDcfk6Rro1afQwS7ZQJ0PPpFBzJN_CWI8lEruz_2HRE-Ol3BHFamyMmSomF_CQGzCLFWJuJRqeA19K8RfGO2u73c/s320/tfc2.png" width="228" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Kovrilo de monata gazeto de Touring Club de France (junio 1891)</span></div>
<br />
<a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/V%C3%A9locio" target="_blank">Paul de Vivie</a> (1853-1930), pli konata per kromnomo Vélocio, estis fondinta La Manufacture Stéphanoise de Cycles «La Gauloise» en lia hejmurbo Saint Étienne. En tiu konstruejo de bicikloj, Vélocio elpensis plurajn teknikajn novigadojn, kiel stirilon «por batali kontraŭ la vento», aŭ du-ĉenan mekanismon, kiu ebligis la uzadon de kvar malsamajn multobligadon. <br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXMAFBjSLLVHKXI7j7dsLFlWFkkaWdrPqoODeSDq4IHduNipN_cX1soQm_jOEJrf_ecHDMTrY3Re9EU1m8YS9iXRN2yLgMWFas_8-etmngwVnfLmm6BUA2jym1JyAqT3RzFA8c0Ak8XcYX/s1600/velociobi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="315" data-original-width="480" height="209" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXMAFBjSLLVHKXI7j7dsLFlWFkkaWdrPqoODeSDq4IHduNipN_cX1soQm_jOEJrf_ecHDMTrY3Re9EU1m8YS9iXRN2yLgMWFas_8-etmngwVnfLmm6BUA2jym1JyAqT3RzFA8c0Ak8XcYX/s320/velociobi.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">La du-ĉena biciklo de Vélocio konservita en <a href="http://www.musee-art-industrie.saint-etienne.fr/decouvrir/musee/parcours-de-visites/parcours-cycles/bicyclette-bi-chaine-gauloise" target="_blank">Musée d'Art et Industrie de Saint-Etienne</a></span></div>
<br />
Krom teknikaj elpensaĵoj, Vélocio metis la fundamentojn de <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bicikloturismo" target="_blank">bicikloturismo</a> (vorto elpensita de li) kaj diskonigis liajn <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Diagonales_de_France" target="_blank">diagonalojn</a> kaj aliajn vojiradojn el Saint Étienne ĝis la Provenco dum Pasko.<br />
<div>
<br /></div>
<br />
La sep reguloj de Vélocio ankoraŭ validas por travivi breveton.<br />
<blockquote class="tr_bq">
1. Haltu malofte kaj malmulte por ne perdi la emon.<br />
2. Manĝu malpeze kaj ofte: manĝu antaŭ vi malsatas, trinku antaŭ vi soifas.<br />
3- Neniam atingu ekstreman lacecon, kiu evidentas per manko de apetito kaj dormo.<br />
4- Kovru sin antaŭ ol senti sin malvarma, malkovru sin antaŭ ol senti sin varma kaj ne timu elmeti la haŭton sub la suno, al la aero, al la akvo.<br />
5- Forigu el la dieto, almenaŭ dum la vojo, vinon, viandon kaj tabakon.<br />
6- Neniam elĉerpiĝu viajn fortojn, strebu laŭmezure, precipe dum la unuaj horoj kiam vi estas tentata strebi tro multe ĉar vi sentas plena de forto.<br />
7- Neniam pedalu per nura memestimo.</blockquote>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj60xjGthNJY-IKe2X7Z0aSVE4OYml-V5GZA86O2lBHs2iCYGM_AP3YooHdEQ_ztcOceXsW0G3J14nkA7zxAxfLMVJN0wxMkN6CCgZ24HBnsu4_ZQkNQTJXCPwjU94-WO09n15nelV0uYHo/s1600/velocio+con+bi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="480" data-original-width="376" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj60xjGthNJY-IKe2X7Z0aSVE4OYml-V5GZA86O2lBHs2iCYGM_AP3YooHdEQ_ztcOceXsW0G3J14nkA7zxAxfLMVJN0wxMkN6CCgZ24HBnsu4_ZQkNQTJXCPwjU94-WO09n15nelV0uYHo/s320/velocio+con+bi.jpg" width="250" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Vélocio sur sia <a href="http://www.musee-art-industrie.saint-etienne.fr/decouvrir/musee/parcours-de-visites/parcours-cycles/bicyclette-bi-chaine-gauloise" target="_blank">du-ĉena biciklo</a> </span></div>
<br />
En 1947, <a href="http://www.audax-club-parisien.com/FR/" target="_blank">Audax Club Parisien</a> estigis Flèche-n Vélocio, omaĝe al la veturadoj de Vivie al la Provenco dum la Paskaj tagoj. Temas pri teama biciklado de 3 ĝis 5 maŝinoj (tandemoj kalkulas kiel unu maŝinon), kiuj devas alveni kune al la koncentriĝo post bicikli minimume 360 kilometrojn dum 24 horoj.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6243233474719514155#nota2">(1)</a><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij5XEUh2x1MOFIn5GfWdFAEptJ0jtIhZcZo2Bx9-fGe-BjIZ-qU3W2hHbdeXYOa33ftzQMGfFGJAM3dsnFC4LZUBsbiIhKda9CWVXbmznaVyF7mSGAwh9ylt12sOL_I89rjqbOqrk14blb/s1600/fleche-velocio.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="444" data-original-width="650" height="136" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij5XEUh2x1MOFIn5GfWdFAEptJ0jtIhZcZo2Bx9-fGe-BjIZ-qU3W2hHbdeXYOa33ftzQMGfFGJAM3dsnFC4LZUBsbiIhKda9CWVXbmznaVyF7mSGAwh9ylt12sOL_I89rjqbOqrk14blb/s200/fleche-velocio.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Insigno de Flèche Vélocio</span></div>
<br />
<h3>
<span style="font-size: small;">Esperantistaj flagoj</span></h3>
Onidire, Vélocio interesiĝis pri la internacia lingvo. Fakte, esperantistaj karavanoj estis iom similaj al nunaj sagoj. En la jaro 1908, <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Henri_de_Coppet" target="_blank">Henri de Coppet</a>, fondinto de Touring Club de France kaj poste prezidanto de Audax Club Parisien en 1915-1916, proponis aranĝi biciklan karavanon por ĉeesti la tiujaran universalan kongreson en Dresdeno.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSR-zfHyPCg8Capmz97SLbWQOfOzVU6Phayj5AmKhWVBHtWOk7HmbQE_8w-DiNvZZ3KmubeLBhAdhTr9ElNOqIMw79x3RwjhUpsviR1MQkaX_XJh4_D5_aMPgYUYUbvDgN5uqrU96tyhy1/s1600/Uk-1908-2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="360" data-original-width="255" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSR-zfHyPCg8Capmz97SLbWQOfOzVU6Phayj5AmKhWVBHtWOk7HmbQE_8w-DiNvZZ3KmubeLBhAdhTr9ElNOqIMw79x3RwjhUpsviR1MQkaX_XJh4_D5_aMPgYUYUbvDgN5uqrU96tyhy1/s320/Uk-1908-2.jpg" width="225" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Afiŝo de la 4-a UK en Dresdeno</span></div>
<br />
De Coppet estis instruisto kaj tre aktiva esperantisto, kiu iom poste ĉefredaktis informilon <i>La Dek-Sepa</i>. <a href="https://www.dropbox.com/s/nok34ezzuvhm649/larevuo76.jpg?dl=0" target="_blank">Li proponis</a> ekbicikli el Stutgarto por viziti Nurenbergon, Bayreuth kaj Karlsbad antaŭ ol atingi Dresdenon tra la Saksa Svisujo. La bicikla karavano, kiu daŭrus 6-7 tagojn, po 100 kilometroj ĉiutage, estus interesplena kiel propagandilo por la internacia lingvo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAzJx93OoPW1tC6NaYQzzyZWBh4Iiqs-eg81-vKhNz9SMoHUMGcsUAyxqziQbEZSjRjuoYjQxrX9s9jmIgU1smSqB3bFw8OCUvoAOd3cgbWVSFZ8WOWDzC6PEdU7sfNlQ-TPXT4x2CYLbK/s1600/La+deksepa.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="810" data-original-width="1030" height="251" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAzJx93OoPW1tC6NaYQzzyZWBh4Iiqs-eg81-vKhNz9SMoHUMGcsUAyxqziQbEZSjRjuoYjQxrX9s9jmIgU1smSqB3bFw8OCUvoAOd3cgbWVSFZ8WOWDzC6PEdU7sfNlQ-TPXT4x2CYLbK/s320/La+deksepa.png" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Gazetkapo de la unua numero de <em>La Dek-Sepa</em> (decembro 1910)</span></div>
<br />
Pri la bicikloj, De Coppet rekomendis jene<br />
<blockquote class="tr_bq">
[L]a du multigadoj konsilindaj por fari agrable tiun vojaĝon estas 2 Met. 50 por la malgranda kaj 5 Met. por la granda, ĉar la vojiro enhavas, en kelkaj partoj, iom penigajn deklivojn!<br />
Tiuj, kiuj posedas maŝinojn provizitan nur je unu multigado devos elekti 4 Met. 40 maksimume!</blockquote>
<div style="text-align: right;">
«Bicicleda karavano en Germanujon», </div>
<div style="text-align: right;">
<i>La Revuo</i>, 1907, aldonaĵoj, p. 76</div>
<br />
Esperantistoj jam partoprenis la «Vélocio-tagon». Tiu ĉiujara kunveno de centoj da biciklistoj «memore al la pioniro de Vivie» jam ekzistis pluraj jaroj antaŭ ol la estiĝo de la unua Flèche Vélocio.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkNUSML_8MCVF8eKw-vjkR28yLnC25DuVUMwCGV2xrsxOhX1ko-SgNUxqhBmHmyywYZnNpQixaFmQ92BfR2zIhweAt94m9sMFj4m5WELHi1Cy37GViT8B6d_JKtnzhbzW06I83cdFJNwK_/s1600/alToulon.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="862" data-original-width="810" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkNUSML_8MCVF8eKw-vjkR28yLnC25DuVUMwCGV2xrsxOhX1ko-SgNUxqhBmHmyywYZnNpQixaFmQ92BfR2zIhweAt94m9sMFj4m5WELHi1Cy37GViT8B6d_JKtnzhbzW06I83cdFJNwK_/s320/alToulon.png" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Franca Esperantisto</i>, 6-a Jaro, n-ro 44 (marto 1938), p. 42</span></div>
<br />
Dum la silvestra nokto de 1979, kadre de la <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Internacia_Seminario" target="_blank">Internacia Seminario</a> de Germana Esperanto-Junularo, fondiĝis <a href="http://bemi.free.fr/eo.htm" target="_blank">BEMI</a> (Biciklista Esperantista Movado Internacia), kiu de 1982 aranĝas biciklajn karavanojn al esperantaj kongresoj kaj eventoj.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhhLQVrmsnPcxMvS9CA428X_L8ba8q88QyzdPKk2LRavmd0ubOvJjKIcmHIdnTBqaLJRHUptKOqHv9mbPdgUDW3Ojs-2O1v0xVK0WDOVMsY2oGhHcYorI1kWxyAAlGsoU-8W-96v-6iwGJP/s1600/Bemi-boulazac.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="800" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhhLQVrmsnPcxMvS9CA428X_L8ba8q88QyzdPKk2LRavmd0ubOvJjKIcmHIdnTBqaLJRHUptKOqHv9mbPdgUDW3Ojs-2O1v0xVK0WDOVMsY2oGhHcYorI1kWxyAAlGsoU-8W-96v-6iwGJP/s320/Bemi-boulazac.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">BEMI-anoj sur ponto L. L. Zamenhof en Boulazac (Francio); </span><span style="font-size: x-small;">fonto: Vikipedio</span></div>
<br />
En 2017, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=gaUUy1qD0-8&fbclid=IwAR3s1abtmepDsos4tjznY6RbqN7WPaPNjLabXd6Q5kT6jloiJn4KnE28vrE" target="_blank">BEMI-teamo ekbiciklis el Kelmis</a> (en la iama <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Moresnet_ne%C5%ADtrala" target="_blank">Neŭtrala Moresnet</a>, kie Wilhelm Molly provis krei Amikejon, la unuan Esperantan region) por alveni al Utrecht, celpunkto de la Nederlanda Sago.<br />
<div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgEJIEsrOoW31n1AMhL1SJsDojQ3L6jcHIYbZZZIEPCHNaL5GwZMnNYby_A7TfyhR10M15j9bi1h4oueIjaOkBuLs_f2nmGHYqpluVx9QwsAegHnrOmc-paNn5wDhipFUdWyzoiU1Wz_ieL/s1600/nederlandosago.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1443" data-original-width="1600" height="288" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgEJIEsrOoW31n1AMhL1SJsDojQ3L6jcHIYbZZZIEPCHNaL5GwZMnNYby_A7TfyhR10M15j9bi1h4oueIjaOkBuLs_f2nmGHYqpluVx9QwsAegHnrOmc-paNn5wDhipFUdWyzoiU1Wz_ieL/s320/nederlandosago.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Itinero de la BEMI-teamo</span></div>
<br /></div>
<h3>
Noto</h3>
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6243233474719514155#1">1.</a> La unua sago ekiradis el Notre-Dame (Parizo) kaj tiam nur unu teamo partoprenis. Ĝia celo estis bicikli la <a href="http://www.audax-club-parisien.com/FR/355%20-%20Historique.html" target="_blank">plejeble longa distanco</a> dum 24 horoj.<br />
<br />desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-28663954416593696162018-12-15T22:42:00.000+01:002018-12-17T08:18:25.733+01:00De ciclistas, flechas y esperanto<div style="text-align: right;">
<a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2018/12/pri-sagoj-biciklistoj-kaj-esperantistoj.html" target="_blank">Esperante</a></div>
<br />
Pascua es época de flechas. Por toda Europa se celebran estos recorridos de ciclismo de gran fondo de carácter no competitivo. Se trata de una forma de <i><a href="https://www.dropbox.com/s/j7hsbx0w5w4aciu/Henir%20de%20Coppet-%20El%20miaj%20turismaj%20notoj.pdf?dl=0" target="_blank">brevet</a></i> por equipos no muy conocida en España (sólo once equipos finalizaron la <a href="http://www.flechaiberica.es/" target="_blank">Flecha Ibérica</a> en 2017).<a href="http://#nota1" target="_blank"></a><a href="https://www.blogger.com/null" name="#1"></a>(1)<br />
<br />
Fue en 1947 cuando se celebró por primera vez la más famosa de todas las flechas, la <a href="http://www.audax-club-parisien.com/FR/351%20-%20Accueil.html" target="_blank">Flèche Vélocio</a>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOdTXKI1TtKLLYodYbb7UpyG7BNEq2GAW99aQuG9CSLhtwtq9k8sJ9sATje4WBy5U1LCuEDc39oQ2rUQPKi6tN_3TfEVguNbgyZ3o1nTi4-yQePPlrc_0wJiQJRapZzxAA47vQmAt6UXqw/s1600/IMG_0614.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="970" data-original-width="1600" height="194" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOdTXKI1TtKLLYodYbb7UpyG7BNEq2GAW99aQuG9CSLhtwtq9k8sJ9sATje4WBy5U1LCuEDc39oQ2rUQPKi6tN_3TfEVguNbgyZ3o1nTi4-yQePPlrc_0wJiQJRapZzxAA47vQmAt6UXqw/s320/IMG_0614.jpeg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Carnet de un brevet</span></div>
<br />
Pero mejor empezar por el principio.<br />
<br />
El 12 de junio de 1897, un grupo de una docena de ciclistas encabezados por el escultor veneciano Vito Pardo se propuso recorrer los 230 kilómetros que separan Roma de Nápoles en una sola jornada, de sol a sol. Los nueve <i>finishers</i> que completaron lo que puede considerarse la primera <i>randonnée</i> de la historia (y quienes llevaron a cabo una repetición de la ruta en sentido inverso pocos días después) fueron calificados de <i>audaci</i> por la prensa de la época. Así surgieron en Italia los <i>gruppi audax,</i> a los cuales uno podía inscribirse después de recorrer sin asistencia ninguna 200 kilómetros entre la salida y la puesta del sol.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhODawQkvalAXgBQx3tTYknhUCZ2-JM724UCnVHhTsHmIIxRy8WUXVCIwJKgjJclgyyvY_RdYHvTB89_XBHtRNYeOJdEOSsKtIomXt8B151KlWm_KU8dXzqKCPYk-iC7jNspt1nKPHMJenV/s1600/audax-italiano.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="600" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhODawQkvalAXgBQx3tTYknhUCZ2-JM724UCnVHhTsHmIIxRy8WUXVCIwJKgjJclgyyvY_RdYHvTB89_XBHtRNYeOJdEOSsKtIomXt8B151KlWm_KU8dXzqKCPYk-iC7jNspt1nKPHMJenV/s320/audax-italiano.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Vito Pardo (1872-1933)</span></div>
<br />
Entretanto, en Francia, un grupo de <i>vélocipédistes</i> encabezado por Paul de Vivie había fundado en 1890 el <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Touring_club_de_France" target="_blank">Touring Club de France</a>. Los fundadores se sentían desilusionados por el hecho de que la Union Vélocipédique de France se limitara casi en exclusiva al ciclismo de competición.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKHbqSHiBMQUSNpxnp119JO7sEVg2TenaLm8MSXxoT4MaRNPfiF2OyZDcfk6Rro1afQwS7ZQJ0PPpFBzJN_CWI8lEruz_2HRE-Ol3BHFamyMmSomF_CQGzCLFWJuJRqeA19K8RfGO2u73c/s1600/tfc2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1286" data-original-width="920" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKHbqSHiBMQUSNpxnp119JO7sEVg2TenaLm8MSXxoT4MaRNPfiF2OyZDcfk6Rro1afQwS7ZQJ0PPpFBzJN_CWI8lEruz_2HRE-Ol3BHFamyMmSomF_CQGzCLFWJuJRqeA19K8RfGO2u73c/s320/tfc2.png" width="228" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Cubierta de la revista del Touring Club de France (junio de 1891)</span></div>
<br />
Paul de Vivie (1853-1930), conocido con el sobrenombre de Vélocio, había fundado La Manufacture Stéphanoise de Cycles «La Gauloise» en su Saint Étienne natal. En esa fábrica de bicicletas, Vélocio concibió diversas innovaciones técnicas, como un manillar «para luchar contra el viento», o un mecanismo de doble cadena que permitía hasta cuatro desarrollos diferentes. <br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXMAFBjSLLVHKXI7j7dsLFlWFkkaWdrPqoODeSDq4IHduNipN_cX1soQm_jOEJrf_ecHDMTrY3Re9EU1m8YS9iXRN2yLgMWFas_8-etmngwVnfLmm6BUA2jym1JyAqT3RzFA8c0Ak8XcYX/s1600/velociobi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="315" data-original-width="480" height="209" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXMAFBjSLLVHKXI7j7dsLFlWFkkaWdrPqoODeSDq4IHduNipN_cX1soQm_jOEJrf_ecHDMTrY3Re9EU1m8YS9iXRN2yLgMWFas_8-etmngwVnfLmm6BUA2jym1JyAqT3RzFA8c0Ak8XcYX/s320/velociobi.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">La bicicleta de doble cadena de Vélocio se conserva en el <a href="http://www.musee-art-industrie.saint-etienne.fr/decouvrir/musee/parcours-de-visites/parcours-cycles/bicyclette-bi-chaine-gauloise" target="_blank">Museo de Arte e Industria de Saint-Etienne</a></span></div>
<br />
Más allá de las invenciones técnicas, Vélocio sentó las bases del cicloturismo (palabra acuñada por él) e hizo célebres sus <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Diagonales_de_France" target="_blank">diagonales</a> y otros recorridos desde Saint Étienne hasta la Provenza en Pascua.<br />
<br />
Los siete preceptos de Vélocio todavía son válidos para acabar un <i>brevet</i>.<br />
<blockquote class="tr_bq">
1. Paradas escasas y cortas para no perder el ritmo.<br />
2. Comidas ligeras y frecuentes: comer antes de tener hambre, beber antes de tener sed.<br />
3. No llegar nunca hasta la fatiga extrema, que se traduce en falta de apetito y de sueño.<br />
4. Abrigarse antes de tener frío, desarroparse antes de tener calor y no tener miedo de exponer la piel al sol, el aire y el agua.<br />
5. Eliminar de la alimentación, al menos en ruta, el vino, la carne y el tabaco.<br />
6. No forzar nunca, mantener un esfuerzo medio, sobre todo durante las primeras horas, cuando uno está tentado a entregarse demasiado, porque se siente pletórico de fuerzas.<br />
7. No pedalear nunca por amor propio.</blockquote>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj60xjGthNJY-IKe2X7Z0aSVE4OYml-V5GZA86O2lBHs2iCYGM_AP3YooHdEQ_ztcOceXsW0G3J14nkA7zxAxfLMVJN0wxMkN6CCgZ24HBnsu4_ZQkNQTJXCPwjU94-WO09n15nelV0uYHo/s1600/velocio+con+bi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="480" data-original-width="376" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj60xjGthNJY-IKe2X7Z0aSVE4OYml-V5GZA86O2lBHs2iCYGM_AP3YooHdEQ_ztcOceXsW0G3J14nkA7zxAxfLMVJN0wxMkN6CCgZ24HBnsu4_ZQkNQTJXCPwjU94-WO09n15nelV0uYHo/s320/velocio+con+bi.jpg" width="250" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Vélocio con su <a href="http://www.musee-art-industrie.saint-etienne.fr/decouvrir/musee/parcours-de-visites/parcours-cycles/bicyclette-bi-chaine-gauloise" target="_blank">bicicleta de doble cadena</a> </span></div>
<br />
En 1947, el <a href="http://www.audax-club-parisien.com/FR/" target="_blank">Audax Club Parisien</a> instituyó la Flèche Vélocio, en homenaje a los recorridos de Vivie en dirección a la Provenza en época de Pascua. Se trata de una prueba por equipos de 3 a 5 máquinas (los tándems cuentan como una máquina) que deben llegar unidos al lugar de concentración después de recorrer un mínimo de 360 kilómetros en 24 horas.<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6243233474719514155#nota2">(2)</a><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij5XEUh2x1MOFIn5GfWdFAEptJ0jtIhZcZo2Bx9-fGe-BjIZ-qU3W2hHbdeXYOa33ftzQMGfFGJAM3dsnFC4LZUBsbiIhKda9CWVXbmznaVyF7mSGAwh9ylt12sOL_I89rjqbOqrk14blb/s1600/fleche-velocio.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="444" data-original-width="650" height="136" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij5XEUh2x1MOFIn5GfWdFAEptJ0jtIhZcZo2Bx9-fGe-BjIZ-qU3W2hHbdeXYOa33ftzQMGfFGJAM3dsnFC4LZUBsbiIhKda9CWVXbmznaVyF7mSGAwh9ylt12sOL_I89rjqbOqrk14blb/s200/fleche-velocio.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Insignia de Flèche Vélocio</span></div>
<br />
<h3>
<span style="font-size: small;">Flechas esperantistas</span></h3>
Se cuenta que Vélocio se interesó por el esperantismo. De hecho, las caravanas esperantistas eran algo muy parecido a las flechas. En 1908, <a href="https://www.dropbox.com/s/j7hsbx0w5w4aciu/Henir%20de%20Coppet-%20El%20miaj%20turismaj%20notoj.pdf?dl=0" target="_blank">Henri de Coppet</a>, fundador del Touring Club de France y posteriormente presidente del Audax Club Parisien en 1915-1916, propuso organizar una caravana ciclista para asistir al congreso universal de esperanto que iba a celebrarse en Dresde en agosto.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSR-zfHyPCg8Capmz97SLbWQOfOzVU6Phayj5AmKhWVBHtWOk7HmbQE_8w-DiNvZZ3KmubeLBhAdhTr9ElNOqIMw79x3RwjhUpsviR1MQkaX_XJh4_D5_aMPgYUYUbvDgN5uqrU96tyhy1/s1600/Uk-1908-2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="360" data-original-width="255" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSR-zfHyPCg8Capmz97SLbWQOfOzVU6Phayj5AmKhWVBHtWOk7HmbQE_8w-DiNvZZ3KmubeLBhAdhTr9ElNOqIMw79x3RwjhUpsviR1MQkaX_XJh4_D5_aMPgYUYUbvDgN5uqrU96tyhy1/s320/Uk-1908-2.jpg" width="225" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Cartel del IV Congreso Universal de Esperanto</span></div>
<br />
De Coppet era profesor y un activo esperantista que poco después dirigiría la revista <i>La Dek-Sepa</i>. Su <a href="https://www.dropbox.com/s/nok34ezzuvhm649/larevuo76.jpg?dl=0" target="_blank">propuesta de trayecto</a> consistía en partir de Stuttgart para visitar Núremberg, Bayreuth y Karlsbad para luego acceder a Dresde atravesando la Suiza sajona. El viaje, que debía durar seis o siete días con un promedio de cien kilómetros diarios, serviría también como herramienta de propaganda de la lengua internacional.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAzJx93OoPW1tC6NaYQzzyZWBh4Iiqs-eg81-vKhNz9SMoHUMGcsUAyxqziQbEZSjRjuoYjQxrX9s9jmIgU1smSqB3bFw8OCUvoAOd3cgbWVSFZ8WOWDzC6PEdU7sfNlQ-TPXT4x2CYLbK/s1600/La+deksepa.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="810" data-original-width="1030" height="251" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAzJx93OoPW1tC6NaYQzzyZWBh4Iiqs-eg81-vKhNz9SMoHUMGcsUAyxqziQbEZSjRjuoYjQxrX9s9jmIgU1smSqB3bFw8OCUvoAOd3cgbWVSFZ8WOWDzC6PEdU7sfNlQ-TPXT4x2CYLbK/s320/La+deksepa.png" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Cabecera del primer número de <em>La Dek-Sepa</em> (diciembre de 1910)</span></div>
<br />
Sobre las bicicletas, De Coppet aconsejaba lo siguiente:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Las dos multiplicaciones recomendables para hacer agradable este viaje son dos metros y medio para la relación pequeña y cinco metros para la grande, porque la ruta tiene, en algunas partes, arduos desniveles.<br />
Aquellos que posean máquinas provistas de un solo desarrollo deberán elegir uno de cuatro metros cuarenta como máximo.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
«Bicicleda karavano en Germanujon», </div>
<div style="text-align: right;">
<i>La Revuo</i>, 1907, aldonaĵoj, p. 76</div>
<br />
Los esperantistas ya participaban en las «jornadas Vélocio» en las que antes de la institución de la Flèche Vélocio ya se reunían anualmente centenares de ciclistas «en memoria del pionero De Vivie».<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkNUSML_8MCVF8eKw-vjkR28yLnC25DuVUMwCGV2xrsxOhX1ko-SgNUxqhBmHmyywYZnNpQixaFmQ92BfR2zIhweAt94m9sMFj4m5WELHi1Cy37GViT8B6d_JKtnzhbzW06I83cdFJNwK_/s1600/alToulon.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="862" data-original-width="810" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkNUSML_8MCVF8eKw-vjkR28yLnC25DuVUMwCGV2xrsxOhX1ko-SgNUxqhBmHmyywYZnNpQixaFmQ92BfR2zIhweAt94m9sMFj4m5WELHi1Cy37GViT8B6d_JKtnzhbzW06I83cdFJNwK_/s320/alToulon.png" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Franca Esperantisto</i>, 6-a Jaro, n-ro 44 (marzo de 1938), p. 42</span></div>
<br />
En la noche de San Silvestre de 1979 durante el Seminario Internacional de la Juventud Esperantista Alemana se fundó BEMI (Biciklista Esperantista Movado Internacia, Movimiento Internacional de Ciclistas Esperantistas) que desde 1982 organiza caravanas ciclistas internacionales que tienen el esperanto como lengua de comunicación.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhhLQVrmsnPcxMvS9CA428X_L8ba8q88QyzdPKk2LRavmd0ubOvJjKIcmHIdnTBqaLJRHUptKOqHv9mbPdgUDW3Ojs-2O1v0xVK0WDOVMsY2oGhHcYorI1kWxyAAlGsoU-8W-96v-6iwGJP/s1600/Bemi-boulazac.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="800" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhhLQVrmsnPcxMvS9CA428X_L8ba8q88QyzdPKk2LRavmd0ubOvJjKIcmHIdnTBqaLJRHUptKOqHv9mbPdgUDW3Ojs-2O1v0xVK0WDOVMsY2oGhHcYorI1kWxyAAlGsoU-8W-96v-6iwGJP/s320/Bemi-boulazac.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Miembros de BEMI en el puente L. L. Zamenhof de Boulazac (Francia)</span></div>
<br />
En 2017 <a href="https://www.youtube.com/watch?v=gaUUy1qD0-8&fbclid=IwAR3s1abtmepDsos4tjznY6RbqN7WPaPNjLabXd6Q5kT6jloiJn4KnE28vrE" target="_blank">un equipo de BEMI partió de Kelmis</a> (en la neutral <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Moresnet" target="_blank">Moresnet</a>, que estuvo a punto de convertirse en el primer estado con el esperanto como lengua oficial) para completar la Flecha Neerlandesa en Utrecht.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiyafPTdGRvdSkBYQsLDh-2TWiuhhNr5BEOsHTpdvaB1xWSldZvOaiWqpPYqUx_gvjK7pCjxXI-FpNacVt6bIisVp9cdHRJd3sP8iIt41woHdT7WtiRW8XZTsZl4ULSZPdnOh70Vd6vZAo/s1600/nederlandosago.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1443" data-original-width="1600" height="288" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiyafPTdGRvdSkBYQsLDh-2TWiuhhNr5BEOsHTpdvaB1xWSldZvOaiWqpPYqUx_gvjK7pCjxXI-FpNacVt6bIisVp9cdHRJd3sP8iIt41woHdT7WtiRW8XZTsZl4ULSZPdnOh70Vd6vZAo/s320/nederlandosago.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Itinerario del equipo BEMI</span></div>
<br />
<h3>
Notas</h3>
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6243233474719514155#1">1.</a> La Flecha Ibérica 2019 finalizará en Yepes (Toledo) el 21 de abril.<br />
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6243233474719514155#2">2.</a> La primera edición partió de Notre-Dame (kilómetro cero de París) y en ella sólo participó un equipo con el objetivo de recorrer el <a href="http://www.audax-club-parisien.com/FR/355%20-%20Historique.html" target="_blank">máximo número de kilómetros</a> en 24 horas.<br />
<br />desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-1853653729105747922018-12-09T22:44:00.000+01:002018-12-09T23:19:07.628+01:00Kataluna Esperantisto (3)Per duobla numero julio-aŭgusto 1924 ekiradis denove<i> Kataluna</i> <i>Esperantisto</i>. Tiam, kaj dum la tuta daŭro de tiu tria epoko de la gazeto, en Hispanio regis diktaturo de <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Miguel_Primo_de_Rivera" target="_blank">Primo de Rivera</a> kaj ĉiu numero devis esti aprobita de milita cenzuro.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgEkJqRKhGXKao-kpaYNumqi4uANGHf60IrynxwULvgM0J7A8sNda83SXdSZNz5ZXQQl1kTE7axzsZZrwoRSaxxQVBog4xy5AqAOJVQTIqqZK76qQPtS5Ok-ZQZ0FDnCKEgPRRefb67Zyqx/s1600/+cenzuro1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="476" data-original-width="936" height="162" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgEkJqRKhGXKao-kpaYNumqi4uANGHf60IrynxwULvgM0J7A8sNda83SXdSZNz5ZXQQl1kTE7axzsZZrwoRSaxxQVBog4xy5AqAOJVQTIqqZK76qQPtS5Ok-ZQZ0FDnCKEgPRRefb67Zyqx/s320/+cenzuro1.png" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-size: x-small;">KE</span></i><span style="font-size: x-small;">, 3-a epoko, n-ro 1-2 (julio-aŭgusto 1924), p. 24</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
Raporto de <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Jaume_Grau_Casas" target="_blank">Jaume Grau Casas</a> pri ĵus okazinta XIa Kongreso de Kataluna Esperantista Federacio en Vic preskaŭ plenigas la numeron 1-2. Fama folkloristo <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Joan_Amades_Gelats" target="_blank">Joan Amades</a> prezidis tiam KEF kaj prononcis «elokventan malferman paroladon, en kiu li faris skizon pri la vivo de la Kataluna Federacio kaj eltiris la kuraĝigan konkludon, ke, malgraŭ ĉiaj malhelpoj, la esperanta movado en nia lando ĉiam iom progresis». Kiel kutime, la Internaciaj Floraj Ludoj ĉefrolis en la kongresaj eventoj, kaj <a href="http://bibliotekoj.org/literaturamondo/kkalocsay.htm" target="_blank">Kolomano Kalocsay</a> atingis la Naturan Floron per versaĵo «Kisoj».<br />
<br />
Grau Casas, ĉefredaktoro de <i>KE</i> dum la dua epoko, adiaŭis post tiu duobla numero kaj lia posteno okupis triope Alberich-Jofrè, Delfí Dalmau kaj Marian Solà.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjohbVIS2gGTgeJ-ssv0pKPB3h-2GueMsQgLynqEtfr77PsbWHUuHpWGWHXW2j82mDavCucJvOqqhxjBz0GbgGVmlXNu1prGIvvI66FTr9aYJ4GFCm9pBbZYO6ju4NC0uOyWI0uHtUCYq4L/s1600/redaktistaro.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1274" data-original-width="900" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjohbVIS2gGTgeJ-ssv0pKPB3h-2GueMsQgLynqEtfr77PsbWHUuHpWGWHXW2j82mDavCucJvOqqhxjBz0GbgGVmlXNu1prGIvvI66FTr9aYJ4GFCm9pBbZYO6ju4NC0uOyWI0uHtUCYq4L/s320/redaktistaro.jpg" width="226" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-size: x-small;">KE</span></i><span style="font-size: x-small;">, 3-a epoko, n-ro 5-6 (novembro-decembro 1924)</span></div>
<br />
Malgraŭ la progreso menciita de Amades, KEF alfrontis ekonomiajn problemojn, kaj tio ankaŭ reliefiĝas sur la paĝoj de <i>KE</i>. Tiam la persona jarkotizo estis 6 pesetoj kaj KEF devis alfronti monpunon de 500 pesetoj. La kerno de la plidaŭrigita problemo estis la rajtoj de KEF en internaciaj kongresoj. Unue Julio Mangada malebligis katalune saluti la kongresanaron dum UK-oj en Prago kaj Vieno. Marian Solà raportis tiele:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Post mallonga paŭzo, ankoraŭ salutis la kongreson 43 delegitoj el diversaj nacioj per unu frazo en sia propra idiomo kaj la sama en Esperanto. Bedaŭrinde tiun ĉi fojon ankoraŭ oni ne aŭdis la voĉon de kataluno, ĉar S-ro Mangada, kubano, kiu pro alfabeta ordo estis parolonta antaŭe, bonvolis min malŝarĝi de tia tasko, kaj salutis la kongresanojn en la nomo de la hispana registaro, de la baska-esperantistoj, de la katalunaj, de la valenciaj, de la andaluziaj, de la kastiliaj, eĉ de la balearaj samideanoj; oni konstatos ke liaj ŝultroj estas sufiĉe larĝaj kaj pli larĝa ankoraŭ lia senĝeno. Estas mia devo tie ĉi danki lin por la nepetita favoro kaj por la afabla intenco kiu lin kondukis al tio. Ĉar tiel bone li sukcesis reprezenti pli ol unu nacion, en venonta kongreso mi pensas prezenti proponon similan al tiu ĉi: Por ŝpari la longan tempon bezonatan por la salutoj de naciaj delegitoj ni konfidas al S-ro Mangada, kiu tiel facile scias tion fari, la ŝarĝon saluti en la nomo de ĉiuj nacioj kiuj ĉeestas la Kongreson. Mi pensas ke ĝi estos unuanime akceptata.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small; text-align: center;"><i>KE</i>, 3-a epoko, n-ro 3-4 (septembro-oktobro 1924), p. 32</span> </div>
<br />
Tiu disputo kun Julio Mangada rolas dum pluraj monatoj. Li estas plurfoje ironie menciita:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ĉe la fino de la festo al ĉiu partoprenanto oni donacis ekzempleron de la verko «Homaranismo», eldono de S-ro. Julio Mangada, kiu ŝajne estas la sola homo, kiu ne legis tiel altan verkon.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<i style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">KE</span></i><span style="font-size: x-small; text-align: center;">, 3-a epoko, n-ro 12-13-14 (junio-julio-aŭgusto 1925), p. 193</span></div>
<br />
KEF adresis demandon al Centra Komitato kaj publikigis malferman leteron al «hispanligva samideano Mangada».<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ĝeneraliĝis inter la K. E. F - anoj la espereble malvera sciigo ke vi deziras profiti la nunajn nenormalajn cirkonstancojn en la Hispana Ŝtato celante malpermesigi la funkciadon de nia Kataluna Federacio. — Mi ne navas la plezuron koni vin persone, sed mi ne povas kredi vera tian sciigon. Laŭ informoj aŭditaj pri vi, vi estas tre sentema esperantisto, kaj mi tial estas certa ke vi ne ĉagrenos vin per tia ago, ĉar nia Federacio efike laboras por Esperanto kaj malpermesigi ĝian funkciadon estus krimo kontra esperantismo.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<i style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">KE</span></i><span style="font-size: x-small; text-align: center;">, 3-a epoko, n-ro 5-6 (novembro-decembro 1924), p. 54</span> </div>
<br />
La problemo reaperis en majo 1925 dum la <a href="http://bitoteko.esperanto.es:8080/jspui/handle/11013/5250" target="_blank">IIIa Iberia Kongreso Esperantista en Kordovo</a>. KEF ne apartenis al Iberia Konfederacio (malgraŭ rolo de <i>KE</i> kiel provizora organo de Baska Esperanto Federacio kaj Aragona Esperanto Federacio en la jaro 1917), sed Artur Domènech ĉeestis la kongreson, kaj salutis la kongresanaron kiel delegito de KEF.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Tial ke mi estis la unika kataluno parolinta, imagu mian surprizon, kiam lastmomente el inter la publiko sin prezentis sur la strado iu, kiu kun afektema emfazo kaj grandoratoraj gestoj, deklaris ke li alprenas la parolon je la nomo de la autentikaj kaj ne hipokritaj katalunoj. – Jen samideanoj de K. E. F., vi, en kies nomo kaj reprezento mi estis parolinta, ĝentile salutante la Kongreson, ne estas aŭtentikaj katalunoj, sed hipokrituloj. </blockquote>
<div style="text-align: right;">
<i style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">KE</span></i><span style="font-size: x-small; text-align: center;">, 3-a epoko, n-ro 15-16 (septembro-oktobro 1925), p. 226</span> </div>
<br />
La nenomita «iu» estis Rómulo Rocamora. Sed ne ĉio estis disputoj. <span style="text-align: right;">En la sama numero de la letero al Mangada, Jaume Grau Casas denove kunlaboras per artikolo pri </span><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/%C3%80ngel_Guimer%C3%A0_i_Jorge" style="text-align: right;" target="_blank">Àngel Guimerà</a><span style="text-align: right;">, forpasinta en julio 1924, kaj per katalunigo de eta ero de «Maro kaj ĉielo». Tiam, Grau Casas fokusiĝis en la eldonprojekto </span><i style="text-align: right;">Kataluna Antologio</i><span style="text-align: right;">. La libro, kiu estis mejlŝtono de la esperantigo de kataluna literaturo aperis en 1925.</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHMsSxThNXDTHVlpudV5THx8NB8fzLGiD-R9CuihWuMQk8EgnqPwkEbOtxdoDTE1m5I3n8dueFA-Mx0GoeiYbjQFtWnV75VxKbjrXADUVTt4Z7Y37Wstp8WJ4EaVfpBcn01zONzA4gyP32/s1600/KE-JGG.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1071" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHMsSxThNXDTHVlpudV5THx8NB8fzLGiD-R9CuihWuMQk8EgnqPwkEbOtxdoDTE1m5I3n8dueFA-Mx0GoeiYbjQFtWnV75VxKbjrXADUVTt4Z7Y37Wstp8WJ4EaVfpBcn01zONzA4gyP32/s200/KE-JGG.jpg" width="133" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Unua eldono de <i>Kataluna Antologio</i></span></div>
<br />
En marto 1925, sub devizo «Eminentaj amikoj de Esperanto», <i>KE</i> publikigis prelegon pri tre konata kataluna verkisto Eugeni d'Ors farita ĉe la barcelona grupo «Paco kaj amo». La artikolo enhavis ankaŭ tradukon de vortoj de Eugeni d'Ors pri Esperanto.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2SHnh17hoQsGp0P1hL5TlY4PMgo0FbAVP7vzW_qUifXSnfga9KqX70VaPiH7usjdCYBJiBnctUjX4UEC9fdGjJ3tr39OcXrT8vzLi4MVOCA_u75qmpHo2ShFzOfjzrDyD90eLBUmOOizt/s1600/xenius.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1152" data-original-width="974" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2SHnh17hoQsGp0P1hL5TlY4PMgo0FbAVP7vzW_qUifXSnfga9KqX70VaPiH7usjdCYBJiBnctUjX4UEC9fdGjJ3tr39OcXrT8vzLi4MVOCA_u75qmpHo2ShFzOfjzrDyD90eLBUmOOizt/s320/xenius.png" width="270" /></a></div>
<div class="" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>KE</i>, 3-a epoko, n-ro 9 (marto 1925), p. 103</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
Rubrikoj «Pro... kaj Por...» kaj «Fajreroj» fokusiĝis en movadaj informoj: novaj esperantaj grupoj, kursoj, radioparoladoj.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Grava Esperanto-festo ĉe «Radio Barcelona» (325 m.). — Okazos la 7an de aprilo, nokte, de 9 ĝis 11 h.—Paroladoj, i. a. de D-ro. Bartomeu kaj profesoro D-ro. Domènech. Deklamo de zorge elektitaj poeziaĵoj. Eminenta kantistino samideanino Palmira Castellví regalos nin per belaj kantoj esperantaj. Disaŭdigo de gramofon-cilindroj per kiuj emocie, oni aŭdos niajn neforgeseblajn Zamenhof, Bourlet, kaj aliajn. Ankaŭ oni ludos belan muzikaĵojn. Radio-esperantistoj! Samideanoj el tutmondo! Aŭskultu, kaj sendu gratulan poŝtkarton al: Radio Barcelona, Casp, 12, primer. Barcelona.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>KE</i>, 3-a epoko, n-ro 21 (marto 1926), p. 315 </span></div>
En rubriko «Bibliografio», <i>KE</i> publikigis recenzojn de novaj verkoj, kiuj montras la viglecon de la esperanta literaturo dum tiuj jaroj. Ankaŭ «Paĝo por Lernantoj» aperis pli malpli regule.<br />
<br />
La jarkolekto de 1926 enhavas interesan eseon «Principoj de Esperanto», verkita de lingva komitatano Petro Stojan. Stojan ankaŭ verkis <i><a href="http://bibliotekoj.org/literaturamondo/PDF/STOJAN%20-Bibliografio%20de%20internacia%20Lingvo.pdf" target="_blank">Bibliografio de Internacia Lingvo</a></i>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-o0uBICdz77gSwinElU0HNn8PpZ5N9NXtDKXzTYNcsyJzT0eR7NADboaAWaxRkwz1OpbCGqzgtd9SG3_ZGLuS0V43kdGuCA3yJkC3kIiY2i5pZOt-Bf2u08FdvZaF2T52-BMC_8tzOgFs/s1600/1929_Bibliografio_ILo.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="593" data-original-width="400" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-o0uBICdz77gSwinElU0HNn8PpZ5N9NXtDKXzTYNcsyJzT0eR7NADboaAWaxRkwz1OpbCGqzgtd9SG3_ZGLuS0V43kdGuCA3yJkC3kIiY2i5pZOt-Bf2u08FdvZaF2T52-BMC_8tzOgFs/s320/1929_Bibliografio_ILo.jpg" width="215" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-size: x-small;">Bibliografio de Internacia Lingvo</span></i></div>
<br />
Ne nur rilato inter katalunaj kaj hispanaj esperantistoj, sed aliaj temoj, kiuj ŝajnas porĉiame diskutataj ankaŭ aperis sur la paĝoj de <i>KE</i>, ekzemple la artikolo «Pri landnomoj» (n-ro 23, p-oj 335-336), subskribita de <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A9ophile_Cart" target="_blank">Théophile Cart</a>, tiama prezidanto de Lingva Komitato kaj de ĝia Akademio, aŭ «Alvoko al la tutmonda esperantistaro», per kiu <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Johannes_Dietterle" target="_blank">D-ro Dietterle</a>, fakestro por Statistiko de ICK, celis determini «kiom da esperantistoj ekzsitas en la mondo» (n-ro 29, p-oj 449-450).<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6GOXtRsi2rkreZSIWmVmyEvL_ZMByohoJZ3hBB03Cmyw1ddBaR84QXQhuibhxsXIo-_EZHqk0OLtFykHxaoCzEI_2CpJEGEuZQ5H2EyygYDvMcflFUvLza0bASBH0uzdUiESLwG5fPHnt/s1600/Th-Cart-karikaturo.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="639" data-original-width="400" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6GOXtRsi2rkreZSIWmVmyEvL_ZMByohoJZ3hBB03Cmyw1ddBaR84QXQhuibhxsXIo-_EZHqk0OLtFykHxaoCzEI_2CpJEGEuZQ5H2EyygYDvMcflFUvLza0bASBH0uzdUiESLwG5fPHnt/s320/Th-Cart-karikaturo.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Karikaturo de Th. Cart</span></div>
<br />
La kataluna kongreso en Santa Coloma de Farners, la universala en Edinburgo, sciigoj pri internaciaj disputoj (kiel tiu pri la elekto de la Konstanta Reprezentantaro) aŭ kelkaj verkoj premiitaj en Floraj Ludoj ankaŭ havis lokon en la jarkolekto de 1926.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhY894NUJxeLZKkmBJv6FSkJqOfRtYe0E_GmOnw1aZgDZpnasw7W11iNkl8vkGhXbmUzI7gvjth8_PQbDPY8cGp6Gfs0aQk02a33BuF08PJ6t6jFyyhf9nGnyP5uUbev0uaa6a_6M2358lW/s1600/kunsido+en+locarno.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="566" data-original-width="928" height="195" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhY894NUJxeLZKkmBJv6FSkJqOfRtYe0E_GmOnw1aZgDZpnasw7W11iNkl8vkGhXbmUzI7gvjth8_PQbDPY8cGp6Gfs0aQk02a33BuF08PJ6t6jFyyhf9nGnyP5uUbev0uaa6a_6M2358lW/s320/kunsido+en+locarno.png" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Kunsido en Locarno, <i>KE</i>, 3-a epoko, n-ro 21 (marto 1926), p. 315</span></div>
<br />
Aliaj internaciaj disputoj pli rekte tuŝis KEF-n. Alberich Jofrè, direktoro ekde junio-julio 1926, respondis al artikolo en <i>Sennaciulo</i>.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Se mi ne timus la ruĝan krajonon, mi prezentus al la legantoj de <i>K. E.</i> tre spritan artikolon, kiun la oficiala organo de S. A. T., n.° 42, de la 15 julio, dediĉas al ni, por ke «sinceraj laboristoj foriru el nia naŭza kaj abomena medio, kiu nur celas nebuligi ilian klaskonscion».</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>KE</i>, 3-a epoko, n-ro 28 (novembro 1926), p. 427 </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><br /></span></div>
Tiele komencas la respondo al oficiala organo de SAT (n-ro 28 [novembro 1926], p. 427). Jaroj pasis kaj la <a href="http://satesperanto.org/spip.php?rubrique631" target="_blank">venonta kongreso de SAT</a> okazos en Barcelono en 2019.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<img border="0" data-original-height="194" data-original-width="400" height="154" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2nDmeOBEjeKSPxbvi_OXJ5pE4ykDfxZy08jU1sCEwfo5dUjZo9MjCVHtgTi9aptH15DwFZQ5a5ZtPDORrZPiDjoYpzlFDhyphenhyphenHjc4dI33Eg-1cWAP_I4iPyYRCgtKF2AqWjfZExNLuV26kf/s320/emblemo_opt.jpg" width="320" /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">La fajra rozo en la emblemo de la SAT-Kongreso</span></div>
<br />
Dum tiu tria epoko, la revuo estis preskaŭ entute esperantlingva. Tamen, sur aldonaj kovrilpaĝoj (krom enaj sciigoj), ofte aperis interesaj artikoloj kaj informoj katalunlingve pri Esperanto aŭ pripensoj pri la esenco de la internacia lingvo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLO3G1yNxfgbPkdbp-A62horWXadyKs3RY0ugOauWOz7pVV3s-6MMf6VoXtEtsZ6YjNHd-f38J0kK_DT2jyh7UHvUpKHMwHfsDpEtDkrNcLhFzsyET54rTgRVOU-rwZB_HKQXQip93DkJk/s1600/pompeu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1282" data-original-width="912" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLO3G1yNxfgbPkdbp-A62horWXadyKs3RY0ugOauWOz7pVV3s-6MMf6VoXtEtsZ6YjNHd-f38J0kK_DT2jyh7UHvUpKHMwHfsDpEtDkrNcLhFzsyET54rTgRVOU-rwZB_HKQXQip93DkJk/s320/pompeu.jpg" width="227" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>KE</i>, 3-a epoko, n-ro 9 (marto 1925), p. 97</span></div>
<br />
Ĉiujare, post la Floraj Ludoj okazintaj kune kun la katalunaj kongresoj, <i>KE</i> publikigis plurajn premiitajn verkojn kaj originalajn kaj tradukitajn. Ekzemple, en la numero de aŭgusto 1927 legeblas trezoreton «Ramono de Montjuic», elkatalunigo de rakonto de Josep Pla farita de Alberich Jofré.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGg9USyNFWAhxB3W9GSn1SZ7wv0x6540-NRTWMEw-R8713ugDn7f_HW8hI9Vhrlpd1akicRJFJlTnZyQEJHo3XJiPw0aPJmBvNWbdoiFK2lmlN4oiYQrbmhilctMQbEqZOgHeShThTbQA8/s1600/ramondemontjuic.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="263" data-original-width="191" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGg9USyNFWAhxB3W9GSn1SZ7wv0x6540-NRTWMEw-R8713ugDn7f_HW8hI9Vhrlpd1akicRJFJlTnZyQEJHo3XJiPw0aPJmBvNWbdoiFK2lmlN4oiYQrbmhilctMQbEqZOgHeShThTbQA8/s1600/ramondemontjuic.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Desegnaĵo de Josep Martinell. <a href="http://fundaciojoseppla.cat/content/view/572/44/lang,ca/#.XA1-Zi1DlBw" target="_blank">Fonto</a></span></div>
<br />
La 7an de oktobro 1927 okazis en Barcelono la unua Festotago de la Libro. De 1929 la festo okazas printempe ĉiu <a href="http://enesperantujo.blogspot.com/2010/04/de-sant-jordis-quijotes-y-don-kihoto.html" target="_blank">23a de aprilo</a>, tago de Sant Jordi. Iomete antaŭe, dum la UK en la tiama libera urbo Danzig (nuna Gdańsk) en julio-aŭgusto 1927, Julio Baghy, pere de <a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1l_Balk%C3%A1nyi" target="_blank">Pál Balkanyi</a>, jam proponis la 15an de decembro (naskiĝtago de Zamenhof) kiel tago de la Esperanta literaturo. En la numero de novembro-decembro 1927, la direktoro de <i>KE</i>, Marian Solà, varbis al tiu festo.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Niaj enlandaj legantoj sciiĝis, almenaŭ per la ĵurnaloj, ke tiu festo okazis jam en nia lando antaŭ nelonge kaj ke multe da literaturaj libroj verkitaj en la patra lingvo estas disvenditaj ĉe la barcelonaj librovendejoj. Por ni esperantistoj, jen estas nova okazo partopreni tute saman feston, kiu tiun ĉi fojon havos universalan karakteron: la lasta universala esperanto kongreso en Danzig rekomendis al ĉiuj esperantistoj, kun la celo antaŭenpuŝi la progreson de la literaturo kaj ankaŭ inde kaj dece rememorigi la naskiĝotagon de D-ro Zamenhof, aĉeti en tiu ĉi tago esperantajn librojn kaj al la esperantaj societoj arangi laŭpove kunvenojn por konigi la staton de nia literaturo kaj konstati antaŭ la membraro la atingitajn progresojn. Ni povas nur laŭdi tiun rekomendon kaj deziri ke ĝi estu kiel eble plej multe akceptita; sincere kaj kore ni petas al niaj katalunaj grupoj kaj al ĉiuj individuaj federacianoj ke ili ne forgesu en la 15a de Decembro almenaŭ iom rememori kaj mediti pri la heroa tasko de Zamenhof, pri liaj longaj laboroj, tute sindonaj por la bono de la homoj. Se iu el ni eksentis sin malforta kaj eble sopiris de nun sin teni pli pasive koncerne la movadon, se iu el ni sentas sin iom laca kaj avidas ripozon post tro longa penado, se iu perdis esperon pro tro longa atendo, li tralegu denove la vivon de Zamenhof: kuraĝo kaj fervoro ree lin puŝos.</blockquote>
<div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;"><i>KE</i>, 3-a epoko, n-ro 11-12 (novembro-decembro 1927), p. 149</span></div>
</div>
<div>
<span style="font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhh3dH7jQUG4jrw-ibNWR53eMoAFP-7pzll2idOhqo65qCeu3Ftst6L-VuxHQyi4jdbdEpPjcdJG4jnGWNWd_Vd9sPXwLbuDb2bIu-uQt7SLi54XVFg0JFrhSaSQqWC7y0bJiCqTIvD67_l/s1600/festodelalibro1927.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1131" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhh3dH7jQUG4jrw-ibNWR53eMoAFP-7pzll2idOhqo65qCeu3Ftst6L-VuxHQyi4jdbdEpPjcdJG4jnGWNWd_Vd9sPXwLbuDb2bIu-uQt7SLi54XVFg0JFrhSaSQqWC7y0bJiCqTIvD67_l/s320/festodelalibro1927.jpg" width="226" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i style="text-align: right;"><span style="font-size: x-small;">KE</span></i><span style="font-size: x-small; text-align: right;">, 3-a epoko, n-ro 11-12 (novembro-decembro 1927)</span></div>
<br />
La jarkolekto de 1928 ĉirkaŭiradas la XVan Kongreson en Vinaròs. Pri tiu kongreso, indas legi artikolon de Francesc Poblet «La kongreso de Vinaròs: La subpremado de la kataluna esperanto-movado dum la diktaturo de Primo de Rivera», ene de la dulingva libro F. poblet kaj H. Alòs: <i>Història de l'Esperanto als Països Catalans. Recull d'articles / Historio de Esperanto en la Kataluna Landaro. Artikolkolekto</i>, Esperanto*CAT, 2010.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQtdBVLztjei-cUCcXOUMqdMWgWyH6AxBE7ImNEfRFXZPPa71aqOQ6HWfPTc6A6q72YsGHRrjxJRVf9Ix1i1uMv40nN8J9wd6eqZMJboFtckQHy8ojX1tOKv_4HjL4HDqqT0GDhyeJJJTY/s1600/Historio++de+Esperanto+en+KL.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="267" data-original-width="189" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQtdBVLztjei-cUCcXOUMqdMWgWyH6AxBE7ImNEfRFXZPPa71aqOQ6HWfPTc6A6q72YsGHRrjxJRVf9Ix1i1uMv40nN8J9wd6eqZMJboFtckQHy8ojX1tOKv_4HjL4HDqqT0GDhyeJJJTY/s1600/Historio++de+Esperanto+en+KL.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-size: x-small;">Historio de Esperanto en la Kataluna Landaro</span></i></div>
<br />
En aprilo 1928 Rómulo Rocamora fondis en Barcelono grupo Esperanta Fajro. Ĝi celis krei novan katalunan federacion. Pri tio,<i> KE </i>informis ironie:<br />
<blockquote class="tr_bq">
NOVA FEDERACIÓ DE KATALUNAJ ESPERANTISTOJ.—<br />
La barcelonaj gazetoj konigis al ni la intencon de la grupo Fajro, t.e. S-ro Rocamora, starigi tiun ĉi federacion kiu kompreneble naskiĝas por plenigi grandan mankon en nia lando. Laŭ la gazetoj jam aliĝis S-roj Gorgues kaj Anglada. Ni ne dubas ke kun tia anaro la nova federacio grave antaŭenpuŝos la movadon. </blockquote>
<div style="text-align: right;">
<i style="text-align: right;"><span style="font-size: x-small;">KE</span></i><span style="font-size: x-small; text-align: right;">, 3-a epoko, n-ro 5-6 (majo-junio 1928), p. 87</span>
</div>
En aŭgusto 1928 publikiĝis la lastan numeron de tiu ĉi tria epoko. La direktoro Marian Solà finiĝas sian ĉefartikolon per «Ĝis revido en Vinaroç!». Pri tiu kongreso <i>KE</i> jam ne raportis, ĉar la plimulto de la membraro de KEF ne akceptis la politikan altrudadon. Kelkaj homoj kreis novan Katalun-Baleara Esperantista Federacio kaj eldonis 9 numerojn de <i>Kataluna Esperantisto</i>, poste rigardatajn kiel apokrifaĵojn.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGkrMnY3zBlWNoiUOGgwbeaI8ldx4FJHxSRMFWmejiRFe0xAyHa7G5q2Dp51rmjZnyCy-3uHPgCGDRueFX-6VV6qSfgwiArnCv5-g1klNtjxN1yS8Gli8qfy1Jr8oDvVBClrp85fomy5VX/s1600/KEapokrifo.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="944" data-original-width="1220" height="247" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGkrMnY3zBlWNoiUOGgwbeaI8ldx4FJHxSRMFWmejiRFe0xAyHa7G5q2Dp51rmjZnyCy-3uHPgCGDRueFX-6VV6qSfgwiArnCv5-g1klNtjxN1yS8Gli8qfy1Jr8oDvVBClrp85fomy5VX/s320/KEapokrifo.png" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Unua numero de la «nova» <i>Kataluna Esperantisto</i></span></div>
<br />
Delfí Dalmau, prezidanto de KEF, estis kaŝe denoncita kaj respondis en la lasta numero de la revuo:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg7adv72kJH4F39ZhuRkWvPV0WQj8x5n6jiTqTVlIpHJIq7o94oEF507jeRswcT1IiujEwiDtbvFMspNACXiqBBxPmpJP31fQ1WT6l-mVOuCi2g722PwniO-GHgOeQmAJTcNFdJH4kPBnyt/s1600/KE-1928p118.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1265" data-original-width="877" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg7adv72kJH4F39ZhuRkWvPV0WQj8x5n6jiTqTVlIpHJIq7o94oEF507jeRswcT1IiujEwiDtbvFMspNACXiqBBxPmpJP31fQ1WT6l-mVOuCi2g722PwniO-GHgOeQmAJTcNFdJH4kPBnyt/s320/KE-1928p118.jpg" width="220" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i style="text-align: right;"><span style="font-size: x-small;">KE</span></i><span style="font-size: x-small; text-align: right;">, 3-a epoko, n-ro 8 (aŭgusto 1928), p. 118</span><span style="text-align: right;"> </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="text-align: right;"><br /></span></div>
La lasta paĝo de Kataluna Esperantisto enhavas premonician poemon <i>Dolĉa morto.</i><br />
<br />
Bibliografiaj klarigoj kaj PDF-dosieroj de ĉiuj numerojn de tiu tria epoko de Kataluna Esperantisto legeblas kaj elŝuteblas en retejo <a href="http://bibliotekomolera.org/ke3.html" target="_blank">Biblioteko Molera</a>.
<div>
<br /></div>
desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-88743640546181720552015-04-25T12:56:00.005+02:002015-04-27T08:45:10.529+02:00Oni liberecane preskaŭ-kongresasKatalunaj esperantistoj kongresas je ĉiu dua jaro, sed preskaŭ-kongresas pli ofte. Ĉi semajnon <a href="http://esperanto.cat/web/Semajno-esperantisma-kaj?lang=eo" target="_blank">KEA</a> okazigis plurajn eventojn pri la esperantisma liberecana movado.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilwoYXbgmyCIeNPZ-GfIWR_iS247JVeDBmcwuMGfvV1TFXo6XuQEwzeHRMwXzvRJtfGwA6HnwE6Y2caMoZxMbYTpuUZ9q9H_N28N2cQUNT6zDbzovTmQKbZsCZgWz842MduB_1-WShCL_M/s1600/cartell_SJ_v3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilwoYXbgmyCIeNPZ-GfIWR_iS247JVeDBmcwuMGfvV1TFXo6XuQEwzeHRMwXzvRJtfGwA6HnwE6Y2caMoZxMbYTpuUZ9q9H_N28N2cQUNT6zDbzovTmQKbZsCZgWz842MduB_1-WShCL_M/s1600/cartell_SJ_v3.jpg" height="200" width="141" /></a></div>
<br />
Merkredon la 22-an aprilo, eldonisto de SAT-eH Pedro Sanz klarigis al ĉeestintoj la enan historion de la libro <i><a href="http://www.nodo50.org/esperanto/Libroservo/MemorindajAnarkiistoj.htm" target="_blank">Memorindaj anarkiistoj kaj anarkiisma esperantismo</a></i>. Poste Miguel Fernández, kiu kompilis, tradukis kaj komentis la tekstaron, rakontis iom pli pri la enhavo de la libro: du eseoj de Federica Montseny pri Anselmo Lorenzo kaj Max Nettlau kaj «La proleta internaciismo kaj la planlingvoj» de Dolors Marin. Tiu lasta parto aperis hispane ene de libro <i>Anarquistas: un siglo de movimiento libertario en España</i> (2010) kaj substrekas la rolon de Esperanto (kaj ankaŭ de Ido) por la iama grandega liberecana movado en Hispanio.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-gVn75BJFlWNEicUmKhzHGR6FYbbpZr6MOcEEYx0FNrwXXlG6N3hbhERVuOb6MeHztU1dTGO0QyUUFe8W6wJ9qDflFpcvvOl6NGopdf8nlMrul2oXK-0HRZUeiC80fDadtSemrg8Q-8WI/s1600/anarquistasdolors.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-gVn75BJFlWNEicUmKhzHGR6FYbbpZr6MOcEEYx0FNrwXXlG6N3hbhERVuOb6MeHztU1dTGO0QyUUFe8W6wJ9qDflFpcvvOl6NGopdf8nlMrul2oXK-0HRZUeiC80fDadtSemrg8Q-8WI/s1600/anarquistasdolors.jpg" height="200" width="132" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_FK1u4EjyOBB-J8bAfANb4sysq382f3V65UGEoB4Fu7cnIsDXF7j5N5i9xOCS3QYW2uCDvhqzotmrWeSy30xHmSAKYlK_uGZYAV6hv7oDL2BuVwtp4YBeIbLUQuZCPynGx2pf0sp420NF/s1600/MemorindajAnarkiistoj.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_FK1u4EjyOBB-J8bAfANb4sysq382f3V65UGEoB4Fu7cnIsDXF7j5N5i9xOCS3QYW2uCDvhqzotmrWeSy30xHmSAKYlK_uGZYAV6hv7oDL2BuVwtp4YBeIbLUQuZCPynGx2pf0sp420NF/s1600/MemorindajAnarkiistoj.jpg" height="200" width="140" /></a></div>
<br />
Kiel kutime kiam Miguel prelegas, li kantigis la ĉeestantaron, kiu kune kantis <i>Ek al barikadoj!</i> kaj <i>Idoj de l'popolo!</i>, preskaŭ himnoj liberecanaj elhispanigitaj de Miguel mem.<br />
<br />
La prezentado okazis en <a href="http://espaiobert.org/" target="_blank">Espai Obert</a> en kvartalo Sants kaj je la fino la ĉeestintoj iris al <a href="http://www.tradicionarius.cat/" target="_blank">La Taverna del CAT</a> en kvartalo Gràcia, kie okazis koncerto <i>Kantoj en Esperanto</i> de Xevi Rodon (gitaro kaj voĉo) kaj Àngel Ribas (akordiono). Rodon komencis per valseto omaĝe al <a href="https://www.google.es/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=5&cad=rja&uact=8&ved=0CDcQFjAE&url=http%3A%2F%2Fwww.raco.cat%2Findex.php%2FSessioEstudisMataronins%2Farticle%2Fdownload%2F223900%2F349341&ei=WVc7VZiwC8HkUt3qg4AC&usg=AFQjCNF0SCDUoF5BfNnJ1jrom8ExexksMw&sig2=FQ1lbeplfUWcMaADI_fDow&bvm=bv.91665533,d.d24" target="_blank">Hermínia Puigsech</a> liberecana batalantino de Mataró. Poste sekvis kantoj de la enlanda milito kiel <i>En la fronto de Gandesa</i>, kantoj kontraŭmilitaj kiel <i>La dizertonto</i> aŭ internaciismaj kiel <i>Jen nia mondo</i>. Ankaŭ Miguel Fernández kunkantis kun Xevi <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2013/12/vortoj-por-julia.html" style="font-style: italic;" target="_blank">Vortoj por Julia</a>-n kaj <i>Kanto al la liber'</i>-n.<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="252" src="https://www.youtube.com/embed/peA80FEzCFY" width="448"></iframe>
<br />
<br />
La 23-a estas tago de Sankta Georgo kaj tiutage stratoj ĉiam plenplenas de libroj kaj rozoj en Katalunio. KEA kiel kutime partoprenis la feston per budo en La Rambla. Miguel Fernández subskribis siajn librojn al aĉetantoj kaj la samon faris Pedro M. Martín Burutxaga kun sia <i><a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2014/12/ec-guto-malgranda.html" target="_blank">Malgranda proverbaro kataluna-Esperanto</a></i>. Kiel pasintjare, dum la tuta tago estis fulmokursoj pri Esperanto. Tiuj kvin-minutaj senpagaj lecionoj vekis la scivolemon de la Rambla-amaso. Multaj homoj, kiuj nenion sciis pri la lingvo interesiĝis pri ĝi.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvC-JWvmZnXEXF7UqIudyk3Rw9Jhl0iow46XfssNi-_OiNQFT38strJ0RctobJjnE9wz8oHUkrrCNBSr8Pjaj613T81F36mssPD3Upkko2VNSXUBc_T34zMdmA8itnZmGMKfvESySaIxX4/s1600/IMG_8358.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvC-JWvmZnXEXF7UqIudyk3Rw9Jhl0iow46XfssNi-_OiNQFT38strJ0RctobJjnE9wz8oHUkrrCNBSr8Pjaj613T81F36mssPD3Upkko2VNSXUBc_T34zMdmA8itnZmGMKfvESySaIxX4/s1600/IMG_8358.JPG" height="320" width="320" /></a></div>
<br />
Vendredon je la sesa vespere, esperantistoj denove renkontiĝis en placo Katalunio. Historiisto <a href="http://www.altresbarcelones.com/" target="_blank">Dani Cortijo</a> promenigis nin tra la Ramblo kaj montris la spurojn de la liberecana kaj anarkiisma movadoj en la urbo, ekde la vizito de Fanelli en 1868 ĝis fiaskita provo de atenco kontraŭ diktatoro Franco en 1947. Cortijo montris la lokojn de la revoluciaj tagoj de julio 1936 aŭ tiuj de la bataloj inter komunistoj kaj anarkiistoj ene de la respublika flanko en majo 1937.<br />
Horojn antaŭe, <a href="http://www.colifloresyesperanto.es/">Joan Català</a> debatis pri «la perfekta lingvo» <a href="http://www.rtve.es/alacarta/videos/para-todos-la-2/para-todos-2-coloquio-lengua-perfecta/3104717/" target="_blank">dum programo <i>Para todos</i></a> en publika hispana televido. La <a href="http://museuesperanto.org/" target="_blank">Muzeo de Esperanto de Subirats</a> kaj María Villalón kantante <a href="https://www.youtube.com/watch?v=fOBkKcbJUAE" style="font-style: italic;" target="_blank">La pluvo</a>-n dum lasta hispana E-kongreso en Ronda ankaŭ rolis en la programo.<br />
<br />
Sabaton la 25-an okazis arta vespero en Espai Obert. Ĥoro de Ateneu Llibertari del Poble Sec kantis esperante <i><a href="https://dl.dropboxusercontent.com/u/3763243/Ek%20al%20barikadoj.mp3" target="_blank">Ek al barikadoj!</a></i> aŭ <i>Al Durruti. </i>Pluraj katalunaj esperantistoj kantis, deklamis poeziojn aŭ prezentis rakontojn. Komuna vespermanĝo en kvartalo Sants metis finon al memorinda semajno.<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="252" src="https://www.youtube.com/embed/C63pZrrfkJY" width="448"></iframe>desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-69126462639221193022015-02-21T10:10:00.000+01:002015-02-21T10:14:00.622+01:00Kiel denaskuloj<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxvTWqP7gqLNIkDR-GHa_HiReh7aSBGyXzY8e2DjRKJg2ebAbApNIsE_BvFLlSks3QoRxwGSXpQCApprXM-8I590fAzXh-vDaFow0v2m3zhA_f-lK5L-5pWz6qs_NUC6rrA561Pd3mA4_G/s1600/1424503402-e1fe0945-9319.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxvTWqP7gqLNIkDR-GHa_HiReh7aSBGyXzY8e2DjRKJg2ebAbApNIsE_BvFLlSks3QoRxwGSXpQCApprXM-8I590fAzXh-vDaFow0v2m3zhA_f-lK5L-5pWz6qs_NUC6rrA561Pd3mA4_G/s1600/1424503402-e1fe0945-9319.png" height="248" width="320" /></a></div>
<br />
Kiel bone <a href="http://www.delbarrio.eu/2008/05/speaking-esperanto-like-native.html" target="_blank">klarigis Toño del Barrio</a> tiun ĉi supra spritaĵo de la forpasinta humuristo <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Spike_Milligan" target="_blank">Spike Milligan</a> estas ankaŭ realaĵo.<br />
<br />
Esperanto estis elpensita kiel duan lingvan por la homaro, kaj do, tiu ŝajna strangaĵo de homoj kiuj <a href="http://www.helsinki.fi/~jslindst/odo.html" target="_blank">denaske parolas</a> Esperanton iam kaj iam vekas la intereson de amaskomunikiloj (vidu, ekzemple, <a href="http://www.elperiodico.com/es/noticias/opinion/padre-hablo-toda-vida-esperanto-1269632" target="_blank">tiun ĉi intervjuon</a> al barcelona denaskulo Alfons Tur en <i>El Periódico de Catalunya</i>). La E-denaskularo eĉ havas sian <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2010/04/pri-anasoj-kaj-ananasoj.html" target="_blank">propran stelulon Cooper</a>, kies filmeto «furoris» en YouTube.<br />
<br />
Ĉi semajnon, Alice Robb aperigis <a href="http://www.newrepublic.com/article/121095/what-its-raise-your-children-speaking-esperanto" target="_blank">longan intervjuon</a> kun kanada denaska esperantisto Gregory Nacu en gazeto <i>New Republic</i>. La artikolo ankoraŭ hodiaŭ aperas en la <a href="http://www.newrepublic.com/" target="_blank">enirpaĝo de tiu grava usona gazeto</a>.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhnsRa3MKY_PP2PRq2ghmftp3g0NpFHdEVcil_zwVw4k9kQoVKL3fGB5DRI7ey2CwHlqwVIXImqzRyr3ra9d9fhbrYmBUiyNs51uewx4CZDI4JcF-cF2XLg9yh76H2whDKiCLV-U2vwGqSg/s1600/Captura+de+pantalla+2015-02-21+a+las+9.26.13.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhnsRa3MKY_PP2PRq2ghmftp3g0NpFHdEVcil_zwVw4k9kQoVKL3fGB5DRI7ey2CwHlqwVIXImqzRyr3ra9d9fhbrYmBUiyNs51uewx4CZDI4JcF-cF2XLg9yh76H2whDKiCLV-U2vwGqSg/s1600/Captura+de+pantalla+2015-02-21+a+las+9.26.13.png" height="230" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
Kaj hieraŭ, kiel kontribuon al <a href="http://esperanto.es/hef/index.php/hejs/38-noticias-esperanto/noticia/215-tago-gepatra-lingvo" target="_blank">Internacia Tago de Gepatra Lingvo</a> 2015, <a href="http://twitter.com/junesun" target="_blank">@junesun</a> (sprachprofi) alŝutis filmeton <i>Esperanto: like a native</i> kun intervjuoj al 6 junaj denaskuloj pri ilia spertoj kun tiu ĉi ne kutima lernado de la lingvo. La filmeto jam estas subtekstigita al pluraj lingvoj.<br />
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="252" src="https://www.youtube.com/embed/UzDS2WyemBI" width="448"></iframe>
</div>
<br />
<br />
Lingvisto Benjamin K. Bergen de Universitato de California studis 8 geknabojn denaske E-parolantojn dum Infana Kongreseto en Sommières (Francio) en aŭgusto 1998. La interesa rezultanta studo titoliĝas <a href="http://www.cogsci.ucsd.edu/~bkbergen/papers/NEJCL.pdf" target="_blank">«Nativization Processes in L1 Esperanto»</a> kaj aperis en fakgazeto <i><a href="http://journals.cambridge.org/action/displayJournal?jid=JCL" target="_blank">Journal of Child Languages</a></i>, publikigita de Cambridge University Press.desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-35400569680393471062015-02-13T16:56:00.001+01:002017-09-30T18:50:22.534+02:00Esperanto-klavaro por WindowsPaŝoj por instali Esperantan klavaron en Windows.<br />
1. Elŝutu tiun ĉi <a href="https://www.dropbox.com/s/4aytt3dw8srf1ey/eo_es.zip?dl=0" target="_blank">zip-dosieron</a>.<br />
2. Malkompaktigu ĝin <i>(unzip)</i>.<br />
3. Duoble alklaku sur <b>instalilo.exe</b><span style="color: blue;">.</span><br />
4. Aperos fenestro informinta pri sukcesa instalado. Fermu ĝin.<br />
5. Elektu la Esperantan-klavaron (la nomo estos Esperanto - Español_Custom). *<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgo9KmCXpotvt3wY6LnQbm5MK_lL6Vt1f8daNkHeXhIJQWmbjJfkJg5WKOVw4swIoUGhJuXE7nOypUfvEsUzyW-cvLYrLWCF3McM14UKE-M13CoJGzNm_vVrpETTgiMsZUFkhqJioWociFy/s1600/Captura+de+pantalla+2015-02-13+a+las+16.41.04.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgo9KmCXpotvt3wY6LnQbm5MK_lL6Vt1f8daNkHeXhIJQWmbjJfkJg5WKOVw4swIoUGhJuXE7nOypUfvEsUzyW-cvLYrLWCF3McM14UKE-M13CoJGzNm_vVrpETTgiMsZUFkhqJioWociFy/s1600/Captura+de+pantalla+2015-02-13+a+las+16.41.04.png" width="294" /></a></div>
<br />
<br />
Por skribi la ĉapelitajn literojn:<br />
AltGr + c = ĉ<br />
AltGr + C = Ĉ<br />
AltGr + g = ĝ<br />
AltGr + G = Ĝ<br />
AltGr + h = ĥ<br />
AltGr + H = Ĥ<br />
AltGr + j = ĵ<br />
AltGr + J = Ĵ<br />
AltGr + s = ŝ<br />
AltGr + S = Ŝ<br />
AltGr + u = ŭ<br />
AltGr + U = Ŭ<br />
<br />
Cetere, la klavarfasono estas farita laŭ la hispana klavaro. Por distribui la ĉapelitajn literojn alimaniere, uzi alian klavarlingvon aŭ fari klavaron komencante de nulo, oni povas uzi la senpagan ilon <a href="http://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=22339" target="_blank">Microsoft Keyboard Layout Creator</a>.<br />
<br />
Se vi uzas Mac, bonvolu legi <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2010/04/teclado-en-esperanto-en-macos.html" target="_blank">tiun ĉi blogeron</a>.<br />
<br />
* Mi ankoraŭ ne scias, kiel ŝanĝi tiun ĉi nomon.desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-45910369974408083142015-01-27T00:01:00.000+01:002015-01-28T10:39:08.311+01:00Nomon eternan al ili<blockquote>
Al ili Mi donos en Mia domo kaj inter Miaj muroj lokon kaj nomon pli bonan ol al filoj kaj filinoj; Mi donos al ili nomon eternan, kiu ne ekstermiĝos. (Jesaja 56:5)</blockquote>
<br />
Hodiaŭ, 27-a de januaro, estas la <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Tago_de_la_memoro" target="_blank">Tago de la Memoro pri la Viktimoj de la Holokaŭsto</a>. La memordato koincidas kun tiu de la liberigo de mortiga koncentrejo Auschwitz-Birkenau en 1945, kaj estis starigita de Unuiĝintaj Nacioj en 2005.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiCLw-9kGWfipZxlmhZCl_PC56T0NPT9x5ITmkRdg-KoTs6DUWKFUz18abNU97dokntG2Z1Rp8rNi0-jRL6lKZvrbz_GQuGXoLqu3BFkEvGhyNoSxpZ3u1pU0eC8fzSVN7b3YPXWS5wBLV/s1600-h/yadvashemnombres.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiCLw-9kGWfipZxlmhZCl_PC56T0NPT9x5ITmkRdg-KoTs6DUWKFUz18abNU97dokntG2Z1Rp8rNi0-jRL6lKZvrbz_GQuGXoLqu3BFkEvGhyNoSxpZ3u1pU0eC8fzSVN7b3YPXWS5wBLV/s320/yadvashemnombres.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Jad Vaŝem</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
Jam en 1922, Hitler kondamnis Esperanton dum parolado en Munkeno. En <i>Mein Kampf</i> (1925), li substrekis la saman paranojan ideon, laŭ kiu judoj estis devigitaj paroli malsamajn lingvojn, sed kiel eble plej baldaŭ ili altrudos «universalan lingvon (ekz. Esperanton)» por pli facile regi iliajn servutulojn.<br />
<br />
Kiam okupis la povon, Hitler baldaŭ ekpersekutis la laboristan Esperanto-movadon kaj likvidis la komunismeman eldonejon <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Eldon-Kooperativo_por_Revolucia_Esperanto-Literaturo" target="_blank">Ekrelo</a> (Eldon-Kooperativo por Revolucia Esperanto-Literaturo). Tamen, estis tiam en Germanio esperantistoj kun aliaj politikaj emoj. Herbert Wohlfahrt, kiu fervore admiris la nazian movadon, estis fondinta la Neue Deutsche Esperanto Bewegung (Nova Germana Esperanto-Movado) en 1931, du jarojn antaŭ la nacisocialisma venko en la parlamenta balotado. Wohlfahrt klopodis altrudi la ideon, ke judoj ne povu esti delegitoj de UEA en Germanio.<br />
<br />
En februaro 1936, Martin Bormann subskribis dekreton en kiu li asertis:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ĉar la kreo de internacia mikslingvo kontraŭas al la bazaj konceptoj de la nacisocialismo kaj finfine povas respondi nur al intereso de superŝtataj potencoj, la anstataŭanto de la Führer malpermesas al ĉiuj partianoj kaj membroj de la organizoj filiigitaj al la partio apartenon al ĉiuspecaj unuiĝoj de artefarita lingvo.(1)</blockquote>
<br />
La 20-an junio 1936, Heinrich Himmler, tiama estro de SS, ordonis al la esperantaj asocioj dissolviĝi sub minaco estu perforte dissolvitaj. Esperanto kaj esperantistoj iĝis kontraŭleĝaj. Same okazis en la landoj okupitaj de la <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Nazia_Germanio" target="_blank">Tria Regno</a> dum la dua mondmilito, kvankam ĉi tio ne malebligis, ke <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Universala_Ligo" target="_blank">Universala Ligo</a> estu fondita en 1942 en Hago.<br />
<br />
La tri gefiloj de Zamenhof iĝis viktimoj de la nazia barbareco. Lidia kaj Zofia estis unue enfermitaj en la Varsovia geto kaj poste senditaj al Treblinka, kie ambaŭ mortis en gaskamero en 1942.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEidUdRj1N4_bZdn6XelAe-jf7cKrg24UbiknDpN0TBPygxGF5g_tg6HyZF4N3kOZtsDa9jI8LMupNF0dZzvfoHEW4dwyud6yRlRBiEGzLbJXlBvk0BtHByEKDeDdm613-I_heTdF52EBg8b/s1600-h/treblinka.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEidUdRj1N4_bZdn6XelAe-jf7cKrg24UbiknDpN0TBPygxGF5g_tg6HyZF4N3kOZtsDa9jI8LMupNF0dZzvfoHEW4dwyud6yRlRBiEGzLbJXlBvk0BtHByEKDeDdm613-I_heTdF52EBg8b/s320/treblinka.jpg" /></a></div>
<br />
<b>Adam Zamenhof </b>estis ekzekutita en la arbaro Kampinos, apud Palmiry, scenejo de pli ol du mil murdoj dum la nazia okupacio de Pollando. Aliflanke, sia edzino kaj filo (Ludvik) eskapis. Patrino kaj filo kaŝis en kamparaj areoj de la lando sub falsa nomo. Ludvik alprenis la nomon Christoph Zaleski, kiu poste konservis kiam li translokiĝis en Francion kiel <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Louis-Christophe_Zaleski-Zamenhof" target="_blank">Louis-Christoph Zaleski-Zamenhof</a>. Al tiu periodo de kaŝita vivo apartenas ripetita anekdoto. Christoph estis en tomatplantejo, kiam kolego kiu parolis Esperanton demandis:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ĉu vi konas Esperanton?<br />
Ho jes, mi konas; ĝin inventis mia avo!</blockquote>
<br />
Spite la temerara mispaŝo, la esperantisto ne denuncis lin al la nazioj.<br />
<br />
Pola ĵurnalisto <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Roman_Dobrzy%C5%84ski" target="_blank">Roman Dobrzyński</a>, publikigis en 2003 libron de intervjuoj kun Louis-Christoph Zaleski-Zamenhof, nura supervivanto de la Zamenhof-familio, sub la titolo <i>Ulica Zamenhofa</i>. Samjare aperis kaj esperantigo kaj postaj tradukoj en la litovan, ĉeĥan, portugalan, japanan, slovenan, slovakan, francan, italan, kroatan kaj korean.<br />
<br />
En la sama Varsovia geto el kiu estis deportitaj kaj Zofia kaj Lidia Zamenhof, forpasis en 1941 <b>Leo Belmont</b> (kaŝnomo de Leopold Blumental), samtempulo de la Majstro. Belmont defendis Esperanton en la gazetaroj pola kaj rusa, kaj estis vicprezidanto de la unua rusa Esperanto-Societo (Petrogrado) kaj ankaŭ de la unua pola (Varsovio). Jam en 1887 (jaro de eldono de la <i>Unua Libro</i>) li adiaŭis Zamenhofon en letero per la esprimo «Vi venkos, sinjoro!»<br />
<br />
Ankaŭ en Treblinka estis murdita <b>Israel Lejzerowicz</b>, pri kiu mi parolis <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2010/01/la-biblia-verde.html" target="_blank">tie ĉi</a>.<br />
<br />
<b>Jakobo Ŝapiro</b> (Jakub Szapiro) estis unu el la plej elstaraj esperantistoj de la unua epoko. Li naskiĝis en la sama urbo kiel Zamenhof (Bjalistoko) en 1897 kaj lernis Esperanton dekkvaraĝa. Li aperigis poemojn kaj artikolojn en gravaj esperantistaj gazetoj kaj en 1915, meze de la Granda Milito, li eldonis kontraŭmilitan broŝuron <i>Esperanto kaj mondmilito</i>. Post la milito, ekde 1919, Szapiro ege klopodis por krei muzeon dediĉita al Zamenhof en ties naskiĝdomo. La 12-an de julio 1941, germanaj trupoj eniris la geton de Bjalistoko kaj arestis plurajn milojn da judoj. La nazioj petis monon kiel interŝanĝo por ilia liberigo, sed, malgraŭ ricevi 5 kg da oro kaj 300 kg da arĝento, ili pafis ĉiujn arestitojn en la arbaro Pietrasze. Inter ili estis Jakub Szapiro, lia edzino kaj filo. De la tuta familio Szapiro postvivis nur la fratino de Jakub kaj ties filino, Felicja. Felicja, jarojn poste, skribis memoraĵon, <i>Moja gwiazda</i> [Mia Stelo], en kiu li diras:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
Kelkaj el la libroj en nia domo estis skribitaj en fremda lingvo [...] Kiu plej bone scipovis tiun lingvon estis onklo Kuba [Jakub] [...] La muroj de lia apartamento estis kovritaj kun fotoj de internaciaj konvencioj, flagetoj kaj insignoj kun la simbolo de Esperanto, bildoj de D-ro Zamenhof, kaj karikaturoj de karakteriza figuro de mia onklo. Alta, maldika, kun belforma kapo sur longa kolo, okulvitroj sur la nazo kaj malsupra lipo iomete antaŭenpuŝita, li estis alloga modelo por artisto.(2)</blockquote>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiv55Lyh5aSLJAGtdIjauRQMlSUamvoV2DPTpH8hiaDFCT5rjblppumINcMH61qCBuB4cBcMxULRNY85rMZ9S7O0RK4GMMPbsC-diZYMGCaYll6lMXrGnfqJVswH7h4fmPk3uPzkgFIKtCU/s1600-h/szapiro.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiv55Lyh5aSLJAGtdIjauRQMlSUamvoV2DPTpH8hiaDFCT5rjblppumINcMH61qCBuB4cBcMxULRNY85rMZ9S7O0RK4GMMPbsC-diZYMGCaYll6lMXrGnfqJVswH7h4fmPk3uPzkgFIKtCU/s320/szapiro.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="text-align: start;"><span style="font-size: x-small;">Szapiro (maldekstre) kaj lia amiko Abraham Zbar</span></span></div>
<br />
<br />
<b>Salomon Kornfeld</b>, verkisto de originala literaturo en Esperanto, skribis sub la kaŝnomo Grenkamp. Li eldonis <i>Esperantista</i>-n<i> Voĉo</i>-n en Krakovo. Kunlaboris en redaktado de la <i>Plena Vortaro</i> kaj reviziis kaj kompletigis unu el la unuaj gramatikoj de Esperanto, la <i>Kompleta gramatiko kaj vortfarado de Esperanto</i> de Paul Fructier. En 1931 li aperigis la rakontaron <i>Kvinmilionoj</i>. Jam en 1921 li publikigis poemaron <i>Krioj de l'koro</i>. Salomon Kornfeld mortis en Struthof-Natzweiler koncentrejo, en Alsacio, en 1943.<br />
<br />
Samkiel Zaleski-Zamenhof, hungaro Tivadar Soros (kunfondinto de <i>Literaturo Mondo</i> kiu ŝanĝis familinomon Schwartz pro la kreskanta antisemitismo) ankaŭ sukcesis superruzi la naziojn kiel li mem rakontas en memuaro <i>Maskerado ĉirkaŭ la morto</i>, alia verko originale skribita en Esperanto kaj poste tradukita al pluraj lingvoj.<br />
<br />
Inter la esperantistaj viktimoj de naziismo ne nur estis judoj. La pastro <b>Max Josef Metzger</b>, prezidanto de Internacio Katolika, estis ekzekutita en 1944. Metzger, kiu estis pastro de la germana armeo dum la unua mondmilito, fondis la movadon superkonfesian Una Sancta kaj arde defendis pacismon. En 1943 li verkis memorandon pri paca reorganizo de Germanio, kiu li celis transdoni al la sveda ĉefepiskopo de Upsalo. La respondeculino pri ĝia transdono okazis esti ano de Gestapo. La pastro estis ekzekutita en oktobro 1944.<br />
<br />
Adam, Lidia kaj Zofia Zamenhof, Leo Belmont, Izrael Lejzerowicz, Jakub Szapiro, Salomon Kornfeld kaj Max Josef Metzger estas nur malmultaj nomoj de viktimoj de la nazia amasmurdado. En 1953, stariĝis en Israelo <a href="http://www.yadvashem.org/" target="_blank">Jad Vaŝem</a>, kies nomo devenas de la Jesaja verso, kiun mi citis komence. Jad Vaŝem celas konservi la nomojn kaj historiojn de ĉiuj viktimoj. En ĝia kunigita datumbazo de viktimoj de la Ŝoa mi trovis ĉi Atestan Folion pri Adam Zamenhof, skribita en Esperanto (rigardu ankaŭ la sekcion «Interrilato al Viktimo [familia aŭ aliaj]») kaj indikante la personajn datumojn de la filo de L. L Zamenhof kaj la cirkonstancojn de lia morto («mortpafita»).<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTYOQHo67mAu5-_Wi5MnmmpZthGgwx18Uhh5efJWXclU9hiS_mFBW9uEXsxYAIFJ6YSSg-y_0SUR5DZbbSUW5zqjGqoNv2AhuxopvtlbvF3PX4usrAU52mlKzubrhxFDaetg8pPH7KY8QI/s1600-h/yadvashemadam.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTYOQHo67mAu5-_Wi5MnmmpZthGgwx18Uhh5efJWXclU9hiS_mFBW9uEXsxYAIFJ6YSSg-y_0SUR5DZbbSUW5zqjGqoNv2AhuxopvtlbvF3PX4usrAU52mlKzubrhxFDaetg8pPH7KY8QI/s320/yadvashemadam.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
NOTOJ</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
1 Dekreto n-ro 29/36, en <i>Zusammenstellung aller bis zum 31, März 1937 erlassenen und noch gültigen Anordnungen des Stellvertreters des Führers</i>, Munkeno, 1937, p. 262, citita laŭ U. Lins: <i>La danĝera lingvo</i>, 2-a eldono, Progreso, Moskvo, 1990, p. 119. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
2. La tekston mi tradukis el la angla laŭ citaĵo en <i><a href="http://szlak.uwb.edu.pl/media/cd_offline_04/files/druk/trail_folder_english.pdf" target="_blank">Jewish Heritage Trail in Bialystok</a></i>, p. 22. Polan originalon esperantigis T. Chmielik kiel <i><a href="http://katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=8647" target="_blank">Mia stelo</a></i> en 2011. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
* Tiun ĉi blogeron mi aperigis <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2010/01/esperanto-y-shoa.html" target="_blank">hispane</a> antaŭ ĵus kvin jaroj.</div>
desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-16007524954219256392015-01-10T23:18:00.001+01:002015-01-10T23:18:10.759+01:00Esperanto-bibliotekoj por la 21-a jarcento<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
En la du unuaj numeroj de <i><a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2010/02/la-esperantisto-1889-1895.html" target="_blank">La Esperantisto</a></i>, la unua gazeto en la internacia lingvo, eldonita en Nurembergo ekde 1889, aperis mallonga bibliografio de verkoj en Esperanto. Dum tiuj unuaj tempoj oni ankoraŭ povis asigni numerojn al esperantistoj kaj al esperantlingvaj verkoj. Bonŝance kaj la esperantistaro kaj la verkaro en la zamenhofa lingvo rapide multobliĝis kaj tiu «nomaro de verkoj» ne plu ĝisdatiĝis. Tamen, kun tiu daŭra kreskado de libroj kaj gazetoj publikigitaj en Esperanto, aperis ankaŭ la unuaj kolektantoj (kluboj aŭ individuaj homoj). Multaj el tiuj personaj kolektoj iĝis poste la ĝermo de esperantistaj bibliotekoj tra la mondo.</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgducymstUT_LoQZRgKeZzUOPD_9cx7F0hm76CSNT_zI_ljdiqSW0lM1REco9t2Q07xdzK7sby9VV6inYbygAySaNIP-bGNLVBwTwxDVkCtGkEC6ER1cTDFKy_P5xfWYwRofmZQ4-UusD-G/s1600/IMG_7351.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgducymstUT_LoQZRgKeZzUOPD_9cx7F0hm76CSNT_zI_ljdiqSW0lM1REco9t2Q07xdzK7sby9VV6inYbygAySaNIP-bGNLVBwTwxDVkCtGkEC6ER1cTDFKy_P5xfWYwRofmZQ4-UusD-G/s1600/IMG_7351.jpg" height="320" width="188" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">La unua bibliografio de Esperanto, <i>La Esperantisto</i>, n-ro. 1 (septembro 1889), p. 7</span></div>
<br />
Ankaŭ la zorgo pri bibliografia kontrolo pluvivis danke al homoj kiel <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Petro_Stojan" target="_blank">Petro Stojan</a> (kiu aperigis la <i>Bibliografio</i>-n d<i>e Internacia Lingvo</i> en 1929) aŭ <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zsef_Tak%C3%A1cs" target="_blank">József Takács</a> (kiu en 1934 publikigis sian <i>Katalogo</i>-n <i>de la Esperanto Gazetaro</i>). La laboro de tiu ĉi hungara esperantisto estis daŭrigita jardekoj poste per la nomata Rondo Takács (t.e. hungaro Árpád Mathé kaj katalunoj Luis Hernández kaj Ana M. Molera). En 2010, ok jaroj post la forpaso de <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Luis_Hern%C3%A1ndez_Yzal" target="_blank">Luis Hernández</a>, fondinto de la Hispana Esperanto-Muzeo (nun <a href="http://museuesperanto.org/" target="_blank">MES</a>) en Sant Pau d'Ordal, aperis la impona <i>Bibliografio de periodaĵoj en aŭ pri Esperanto</i>. Tiu verkego de preskaŭ 1.200 paĝoj enhavas bibliografian datumojn pri 14.143 periodaĵoj (gazetoj, bultenoj, ktp).<br />
<br />
<br />
<b>Esperanto-bibliotekoj</b><br />
Ĉiujare, flandra esperantisto <a href="https://sites.google.com/site/esperantokortrijk/" target="_blank">Roland Rotsaert</a> kunigas pere de demandaro informojn pri la <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/p/esperantistaj-bibliotekoj.html" target="_blank">nuna stato</a> de la Esperanto-bibliotekoj tra la mondo. La <a href="https://drive.google.com/viewerng/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxlc3BlcmFudG9rb3J0cmlqa3xneDoxNTlhMjkwYjUyZjBmNTQz" target="_blank">lasta eldono</a> de tiu informo listigas pli ol kvardek bibliotekojn en kvar kontinentoj. La plej enhavplena estas la Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo de la <a href="http://www.onb.ac.at/" target="_blank">Aŭstria Nacia Biblioteko</a>. En Eŭropo troveblas aliaj historiaj bibliotekoj, kiel <a href="http://www.uea.org/teko/bhh" target="_blank">Biblioteko Hector Hodler</a> (Roterdamo), <a href="http://www.esperanto-bibliothek.gmxhome.de/2003/einstieg.htm" target="_blank">Germana-Esperanto Biblioteko</a> (Aalen), <a href="http://www.cdeli.org/" target="_blank">CDELI</a> (La Chaux-de-Fonds) aŭ <a href="http://www.muzeum.esperanto.cz/eo/cxefa" target="_blank">Biblioteko de Esperanto-muzeo en Svitavy</a>. Kaj ankaŭ dum la lastaj jaroj oni starigis tute novajn E-bibliotekojn, <a href="https://labiblioteko.wordpress.com/" target="_blank">kiel tiu en Ŝimonoseki</a> (Japanio).<br />
<br />
Pluraj E-bibliotekoj posedas nun retejojn, kiuj ebligas la serĉadon de iliaj katalogoj kaj fordonas informojn, kaj kelkaj inter ili ankaŭ ekirigis projektojn por bitigi parton de ĝia enhavo. La nova retejo de privata <a href="http://bibliotekomolera.org/" target="_blank">Biblioteko Molera</a> enretigas la kompletan kolekton de <i><a href="http://bibliotekomolera.org/ke1.html" target="_blank">Kataluna Esperantisto</a></i> kaj ĉiu monate prezentas novan eron de sia ampleksa gazetkolekto. Eĉ pli ambiciaj projektoj ĉi-rilate estas tiu de Roland Rotsaert ĉe la <a href="https://sites.google.com/site/esperantokortrijk/home-1/enkonduko-1" target="_blank">Fondaĵo Vanbiervliet</a> en Kortrijk aŭ la <a href="http://www.esperanto.es:8080/jspui/?locale=eo" target="_blank">Bitoteko</a> de <a href="http://www.esperanto.es/hef/index.php/komenco" target="_blank">Hispana Esperanto-Federacio</a> zorgita de Ana Manero en Madrido. Ambaŭ projektoj celas skani kaj enretigi librojn, revuojn kaj gazeteltranĉaĵojn por ebligi ĝian retan legadon. La eniro de Bitoteko en <a href="http://www.europeana.eu/" target="_blank">Europeana</a>, projekto de cifereca biblioteko de Eŭropa Unio, donas videblecon al niaj historiaj dokumentoj ankaŭ ekster Esperantujo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSRaDQxeQM08lfNxC4TvItxs6jfD72C0gPD2d2aVUkeFOGUdjWsQ1lskQzcaU0uO9UNlfVip5JEV5Db7llwCavTNG_4zat48gKL0SY3d_uLnll6em6_2QYH8t36A9-zEYTEofVF60NrynB/s1600/bmolera.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSRaDQxeQM08lfNxC4TvItxs6jfD72C0gPD2d2aVUkeFOGUdjWsQ1lskQzcaU0uO9UNlfVip5JEV5Db7llwCavTNG_4zat48gKL0SY3d_uLnll6em6_2QYH8t36A9-zEYTEofVF60NrynB/s1600/bmolera.jpg" height="320" width="259" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Enirpaĝo de la trilingva retejo de Biblioteko Molera</span></div>
<br />
Aliaj bibliotekoj bezonas helpon por renovigi kaj katalogi ilian enhavon. Ĉi rilate, kataluna Biblioteko-Arĥivo Petro Nuez el Sabadell pretigis <a href="http://www.verkami.com/locale/eo/projects/10066-bapn-preservem-la-memoria-de-l-esperantisme-catala" target="_blank">kampanjon de amasfinancado</a>, kiu jam atingis pli ol du trionon de ĝia celo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpKElni0ZzJVxfihLevpRuc9s1AN_G-vpEImi-OZOUoTWoMACvelAneLMRRrSIuU6GH421iG-NO0njWt9qrZ6GssNc6BFIf6ct6UHsP-cyLcDV-t4ad9swqxet9os4G6mtCzQol52pXHqK/s1600/Captura+de+pantalla+2015-01-10+a+las+22.57.52.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpKElni0ZzJVxfihLevpRuc9s1AN_G-vpEImi-OZOUoTWoMACvelAneLMRRrSIuU6GH421iG-NO0njWt9qrZ6GssNc6BFIf6ct6UHsP-cyLcDV-t4ad9swqxet9os4G6mtCzQol52pXHqK/s1600/Captura+de+pantalla+2015-01-10+a+las+22.57.52.png" height="180" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><a href="http://www.verkami.com/locale/eo/projects/10066-bapn-preservem-la-memoria-de-l-esperantisme-catala" target="_blank">Kampanjo de Biblioteko-Arĥivo Petro Nuez</a></span></div>
<br />
<br />
<b>Onta defio: la komuna katalogo </b><br />
En majo 1996, Martin Weichert revis pri komuna katalogo de la E-bibliotekoj sur la paĝoj de hungara gazeto Eventoj:(1)<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ĉu ni esperantistoj sukcesos krei "Nacian Bibliotekon" de Esperantujo? Supozeble ĝi enhavus ion inter dudek mil kaj kvindek mil librojn: La plej grandaj E-bibliotekoj posedas po inter dek mil kaj dudek mil erojn, kaj sen komuna komputila katalogo estas neeble scii kiom granda estas la stoko kiu estas al ili komuna kaj kiom estas unikaĵoj.</blockquote>
<br />
La artikolo «Kvincent Esperanto-librojn en vian hejmon» raportis pri la plej grandaj E-bibliotekoj, kiuj malhavis komputilan katalogon: Biblioteko Hector Hodler (lokata en centra sidejo de UEA en Roterdamo), Internacia Esperanto-Muzeo en Vieno, Fondaĵo Vanbiervliet en Kortrijk, Biblioteko Butler en Londono (nun en Barlaston) aŭ CDELI en La Chaux-de-Fonds.<br />
<br />
Antaŭ dekok jaroj, Martin Weichert finis sian pripensadon per jena demando:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ĉu la esperantistoj estas pretaj por la tria jarmilo?</blockquote>
<br />
Kompreneble la enkomputiligo de la bibliografiaj sliparoj estas jam farita. La sekva paŝo estas enretigi tiujn katalogojn. <a href="http://www.esperanto.es/openbiblio/opac/" target="_blank">Biblioteko Juan Régulo Pérez</a> en Madrido enretigis sian katalogon pere de esperantigita programo OpenBiblio. La saman programon uzis <a href="http://mesperanto.alwaysdata.net/opac/index.php" target="_blank">MES</a> (Museu d'Esperanto de Subirats, antaŭe Hispana Esperanto-Muzeo) kaj <a href="http://www.bibliotekomolera.org/katalogo/opac/" target="_blank">Biblioteko Molera</a>. Aliaj bibliotekoj nun interesiĝas por fari la samon.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqhJLcbIU_3q9hAORgWlwxmua_clCZsNJKWH5rgS3Id-CVVOwP0O_WCUaa1gE8LMzArvBHx9t2ViTGE6ed036ARawQK0HNki79M7eymqqqqCkG7inI1x4YRSXOG9fs81gxF0YxF7_sxQZW/s1600/Captura+de+pantalla+2015-01-10+a+las+22.46.20.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqhJLcbIU_3q9hAORgWlwxmua_clCZsNJKWH5rgS3Id-CVVOwP0O_WCUaa1gE8LMzArvBHx9t2ViTGE6ed036ARawQK0HNki79M7eymqqqqCkG7inI1x4YRSXOG9fs81gxF0YxF7_sxQZW/s1600/Captura+de+pantalla+2015-01-10+a+las+22.46.20.png" height="266" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Specimena slipo en programo OpenBiblio</span></div>
<br />
La ĉefa loko por diskuti ĉi tiujn aferojn estas la <a href="mailto:bibliotekoj@googlegroups.com" target="_blank">Guglo-grupo Bibliotekoj</a>, kreita dum la Universala Kongreso 2011 en Kopenhago. Post kelkaj mesaĝoj en tiu grupo, Claude Normont pretigis debaton «Por komuna katalogo» enkadre de la kleriga lundo dum la ĉi-jara UK en Bonaero. Espereble, tiu debato donos plian antaŭenpuŝon por realigi finfine la revon krei tutmondan bibliotekon por la esperantistaro.<br />
<br />
NOTO<br />
1. <i>Eventoj</i>, n-ro. 102, 2 (majo 1996).<br />
<br />desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-1489530805849541132014-12-18T20:29:00.004+01:002015-01-10T21:18:44.943+01:00Eĉ guto malgranda...<blockquote class="tr_bq">
<br />
Ĉiu komprenas la gravecon, kiun havas la proverboj en ĉiu lingvo. En formo de mallongaj, facile memoreblaj frazoj la proverboj enhavas grandan trezoron da popola saĝeco, kaj per mallonga proverbo oni ofte pli bone kaj pli konvinke esprimas ian ideon, ol per multevorta parolado. Konado de proverboj estas necesa por perfekta konado de la lingvo.</blockquote>
<br />
Tiuj estas vortoj de <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2009/12/lazar-markovich.html" target="_blank">Marko Zamenhof, patro de Ludoviko</a>, en antaŭparolo al la <a href="http://data.onb.ac.at/rec/AC04200048" target="_blank">unua kajero</a> de sia frazeologio kvarlingva (rusa, pola, franca, germana) publikigita en Varsovio ĉirkaŭ 1905 (cenzura dato, 1904). Marko, instruisto de germana kaj franca lingvoj, jam aperigis kajere trilingvan komparan frazeologion (rusa, franca kaj germana) ĉirkaŭ 1873.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhumt3sBOi_h_ny63-HhByfeO12_kX1RJK0SYtXZVu23WBrUNNWnDPUatC6J_I0pgCP1iILlvnamHF5xazLPY9cnKITY4-ucb1hM2BmSWWJ5N9Fapr7T5V9jPp2sJxKP-zszyFKoi3gE4Jb/s1600/StreamGate.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhumt3sBOi_h_ny63-HhByfeO12_kX1RJK0SYtXZVu23WBrUNNWnDPUatC6J_I0pgCP1iILlvnamHF5xazLPY9cnKITY4-ucb1hM2BmSWWJ5N9Fapr7T5V9jPp2sJxKP-zszyFKoi3gE4Jb/s1600/StreamGate.jpeg" height="200" width="153" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Dua kajero de la kvarlingva frazeologio, <a href="http://archiv.onb.ac.at:1801/view/action/nmets.do?DOCCHOICE=4092634.xml&dvs=1418927145267~63&locale=es_ES&search_terms=&adjacency=&VIEWER_URL=/view/action/nmets.do?&DELIVERY_RULE_ID=1&usePid1=true&usePid2=true" target="_blank">legebla en ÖNB</a></span></div>
<br />
Ludoviko eĥis la deziron de lia patro, «ke lia verko [...] enhavu ankaŭ parton Esperantan». Ĉar malestis spaco por kvina kolumno, la esperantigitaj proverboj aperis kiel <a href="http://data.onb.ac.at/rec/AC04200048" target="_blank">aldonoj</a> al la kajeroj, publikigitaj de la sama presejo Gins el Varsovio.<br />
<br />
La forpaso de Marko en 1907 haltis la projekton kaj Ludoviko prenis sur sin la taskon iamaniere publikigi la verkon de sia patro, sed nur sukcesis parte.<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
La manuskripto de lia tuta verko estas finita, sed eldoni ĉiujn partojn de la verko en la nuna tempo estas malfacile; tial mi decidis eldoni almenaŭ la parton Esperantan.</blockquote>
<br />
Tiu <i>Proverbaro Esperanta laŭ la verko Frazeologio rusa-pola-franca-germana de M. F. Zamenhof</i>, aranĝita de Ludoviko, estis eldonita de Hachete en 1910. Ludoviko konservis la numeradon de la proverboj laŭ la rusa alfabetika ordo de temaj kapvortoj, sed ofte elpensis plurajn esperantajn diraĵojn por ĉiu rusa originalo. La verko de Marko Zamenhof supervivas do, iom fantomece, en la omaĝa verko de lia filo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLx2DG2AyTKZT9Ls2V8yq56j-RrR3P85vcAtt3aNEMv-zzO_l73rjxN2IrRgjc87iYMPaKSJuNZYQca5nptnwys3_jqmST7Vrw4ceE3CdGgT0qTgrE8SbyjDkd33wU1uyZ5XM4UNEQgc0I/s1600/1925_Proverbaro.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLx2DG2AyTKZT9Ls2V8yq56j-RrR3P85vcAtt3aNEMv-zzO_l73rjxN2IrRgjc87iYMPaKSJuNZYQca5nptnwys3_jqmST7Vrw4ceE3CdGgT0qTgrE8SbyjDkd33wU1uyZ5XM4UNEQgc0I/s1600/1925_Proverbaro.jpg" height="200" width="148" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Dua eldono de la <i>Proverbaro Esperanta</i>, Esperantista Centra Librejo, Paris, 1925</span></div>
<br />
En la jaroj 1961 kaj 1974 Juan Régulo reeldonis la <i>Proverbaron</i>. Nun ĝi ankaŭ legeblas rete plurloke, ekzemple <a href="http://www.litmir.me/br/?b=123267&p=1" target="_blank">tie ĉi</a>.<br />
<br />
<div>
<br /></div>
<div>
<i><b>Malgranda proverbaro kataluna-Esperanto</b></i></div>
Okaze de la Zamenhofa-tago prezentiĝis en Barcelono la libro <i>Petit refranyer català-esperanto / Malgranda proverbaro kataluna-Esperanto</i>, eldonita de <a href="http://esperanto.cat/" target="_blank">Kataluna Esperanto-Asocio</a>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqyFdprfKEsrhplQcgyrPuc37sgj1O5n9bcjf-t9cYsDXOnUzh-i8EMp0Yfz3NaTJ6iylP_geLGDWcHhf61Qr22NeewihI5uaRnMIJ_mVyV8-FmmaOScR-lc-C21U0W2fh6johwJHK7QQh/s1600/arton645-06f56.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqyFdprfKEsrhplQcgyrPuc37sgj1O5n9bcjf-t9cYsDXOnUzh-i8EMp0Yfz3NaTJ6iylP_geLGDWcHhf61Qr22NeewihI5uaRnMIJ_mVyV8-FmmaOScR-lc-C21U0W2fh6johwJHK7QQh/s1600/arton645-06f56.jpg" height="200" width="141" /></a></div>
<br />
Pedro M. Martín Burutxaga, aŭtoro de tiu ĉi verko serĉis samsignifajn ekvivalentojn de 690 el la 2.630 proverboj zamenhofaj. Dum la jaroj 2004 kaj 2005, Martín Burutxaga jam publikigis en <i>Kataluna Esperantisto</i> kvar artikolojn (aldonitaj ankaŭ al tiu ĉi libro) en kiuj li proponis al la legantaro elpensi esperantigojn de kelkaj maldec(et)aj katalunaj proverboj.<br />
<br />
La legantoj de <i>KE</i> sugestis kelkajn bonajn tradukojn pli malpli rektajn<br />
<br />
<i>De mig cos en avall no hi ha cap dona lletja</i><br />
El talio malsupren ĉiu virino belas<br />
<br />
aŭ tute nerektajn de tiuj proverboj.<br />
<br />
<i>Eren set que li aguantaven i encara pixava tort</i><br />
Sep akademianoj korektis la tekston kaj ĝi aperis sen akuzativoj<br />
<br />
Prezentis la verkon la aŭtoro kaj <a href="http://ca.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADctor_P%C3%A0mies_i_Riudor" target="_blank">Víctor Pàmies</a>, unu el la du antaŭparolistoj (la alia estas A. Cherpillod). Pàmies, kiu jam kolektis preskaŭ duonmilionon da proverboj en ĉiuj lingvoj, elstarigis la gravecon de tiuj piloloj da sageco kreitaj ofte kun ritmo kaj rimo por faciligi la parkerigadon kiam homoj ne scipovas legi. Ĉi-rilate, Pàmies ankaŭ reliefigis la fakton, ke la proverbaro estas preskaŭ finita korpuso, ĉar (preskaŭ) ne ekzistas proverboj pri modernaj aferoj (pri telefonoj, komputiloj aŭ aŭtomobiloj).<br />
<br />
<b>#BAPNU</b><br />
Dum la sama festa naskiĝdatreveno de Zamenhof en <a href="http://documenta-bcn.com/" target="_blank">librovendejo Documenta</a> de Barcelono, Montserrat Franquesa legis poemon de Espriu esperantigita de la ĉi-jare forpasinta Gabriel Mora i Arana (1925-2014), kiu estis unu el la kunrestarigintoj de la Internaciaj Floraj Ludoj en 1978.<br />
<br />
Poste, Gemma Armadans prezentis <a href="http://www.verkami.com/projects/10066-bapn-preservem-la-memoria-de-l-esperantisme-catala" target="_blank">projekton de amasfinancado</a> por Biblioteko-Arĥivo Petro Nuez (BAPN). La biblioteko, kiu situas en la sidejo de Centre Esperantista de Sabadell (CES), ricevis sian nomon de <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Pere_Nuez_P%C3%A9rez" target="_blank">Pere (Petro) Nuez</a> (1927-1984), aŭtoro de tre konata lernolibro por hispanlingvanoj <i>(Curso Elemental de Esperanto)</i>. Post lia forpaso, lia vidvino Maria Garcés donacis lian bibliotekon al CES. CES ankaŭ gastigas la heredaĵojn (donacitajn al KEA) de aliaj gravaj katalunaj esperantistoj kiel Delfí Dalmau, Manel Casanoves, Frederic Pujulà i Vallès, Jaume Grau i Casas, Ramon Fernández Jurado, Lluís Armadans, Josep Alberich kaj Tomàs Alberich. Post ege bezonata renovigo de la ejo kaj katalogado de sia enhavo, BAPN iĝos la tria piedo de la esperantistaj bibliotekoj en Katalunio (kun <a href="http://museuesperanto.org/" target="_blank">MES</a> kaj <a href="http://bibliotekomolera.org/" target="_blank">Biblioteko Molera</a>).<br />
<br />
Ĉiuj helpetoj estas bonvenaj, kiel bone sciigas nin alia proverbo (tiel grava, ke ĝi aperas en <a href="http://www.esperanto.mv.ru/Kolekto/La_vojo.html" target="_blank"><i>La Vojo</i></a>):<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
Eĉ guto malgranda konstante frapante traboras la monton granitan</div>
desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-9732867279391892692014-06-09T09:38:00.001+02:002014-06-13T17:26:51.623+02:00Esperanto en Argentino<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBMDAesyRJVHGl2YZuGLvjYgQmbFY4WnTh8u7BFWylrhU7bfTNGLrt55VAp1HGpVScao1LM7WKDfZOliZNdDhP-jSAcsb_U0uVlpmKJdiip5pMyoY3f01NdNz0ezC6snZo2fz_YwM_HjCz/s1600/99UK.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBMDAesyRJVHGl2YZuGLvjYgQmbFY4WnTh8u7BFWylrhU7bfTNGLrt55VAp1HGpVScao1LM7WKDfZOliZNdDhP-jSAcsb_U0uVlpmKJdiip5pMyoY3f01NdNz0ezC6snZo2fz_YwM_HjCz/s1600/99UK.png" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
Tre baldaŭ okazos en Bonaero la <a href="http://www.esperanto.org.ar/uk2014/" target="_blank">99-a Universala Kongreso de Esperanto</a>. Estos la unua fojo, ke la tutmonda esperantistaro kongresos en Argentino. Tamen, la internacia lingvo ne estas novaĵo en tiu sudamerika lando.<br />
<br />
Laŭ <i><a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Enciklopedio_de_Esperanto" target="_blank">Encicklopedio de Esperanto</a>,</i> la unua esperantisto en Argentino estis E. Gosta, en Bonaero en 1899. La movado kreskiĝis ekde 1904 per la propagando de pioniroj C. C. Dassen, José Olivares, Enrique Brusses kaj J. Juameda en Chacabuco. En 1906 fondiĝis la unuaj E-grupoj en la argentina ĉefurbo kaj baldaŭ ĝi aranĝis kursojn de la internacia lingvo en lernejo Presidente Roca.<br />
<br />
Kataluna esperantisto <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Delf%C3%AD_Dalmau" target="_blank">Delfí Dalmau</a> (1891-1965), iama redaktoro de <i><a href="http://www.bibliotekomolera.org/ke1.html" target="_blank">Kataluna Esperantisto</a></i> ekloĝis en Bahía Blanca en 1913 kaj tie li kunigis grupon kaj multe antaŭenirigis la movadon.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqTANIPZ0fr66mqOQe1pmdSY2OapvC1xe7bL56bIfZQSeYNC5WHfAS3UzF9AovP9v0IjHUKrY8kNTimnDE4ru7C3BxYLJQChwR-mnohGpY6mmM8mOmeE4XKUmOTm0o9Hf7QO8-79HLqdTw/s1600/bahiablanca.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqTANIPZ0fr66mqOQe1pmdSY2OapvC1xe7bL56bIfZQSeYNC5WHfAS3UzF9AovP9v0IjHUKrY8kNTimnDE4ru7C3BxYLJQChwR-mnohGpY6mmM8mOmeE4XKUmOTm0o9Hf7QO8-79HLqdTw/s1600/bahiablanca.jpg" height="200" width="151" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEijByif9y4tKJQ8XiUAn9VJ2I1CTuTwzlAVNa7RjGmhIU3TgzqytgHt-mcPDOWE449E1DAoi96RocMJngstu2iuD1furuT39MgWMayR7wqZd4jmHN3jaW97l9Iqy37bKk1WU1tMLpAjKi6x/s1600/Captura+de+pantalla+2014-06-08+a+la(s)+21.51.34.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEijByif9y4tKJQ8XiUAn9VJ2I1CTuTwzlAVNa7RjGmhIU3TgzqytgHt-mcPDOWE449E1DAoi96RocMJngstu2iuD1furuT39MgWMayR7wqZd4jmHN3jaW97l9Iqy37bKk1WU1tMLpAjKi6x/s1600/Captura+de+pantalla+2014-06-08+a+la(s)+21.51.34.png" height="200" width="141" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Partituro de Delfí Dalmau kaj libro lia pri pasiva poliglotismo</span></div>
<br />
Delfí Dalmau ne estis la nura aktiva kataluno en la argentina movado. Josep Prats vojaĝis al Parizo por partopreni la Universalan Kongreson en 1914, sed <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2012/07/el-congreso-que-nunca-fue.html" target="_blank">tiu kongreso fiaskis</a> pro la eksplodo de la unua mondmilito kaj Prats, anarkiisto, restis malliberigita dum pli ol unu jaro. Je sia reveno en Bonaero, Prats fondis grupon en la <a href="http://casal.org.ar/" target="_blank">Casal Català</a>. Estis li kune kun aro da samideanoj, kiuj starigis la Argentinan Esperanto-Asocion la 20-an de decembro 1916. La asocio tuj aperigis dulingvan presorganon <i>Argentina Esperantisto</i> por disvastigi la zamenhofa lingvo. La unua numero de tiu gazeto (januaro 1917) <a href="http://bibliotekomolera.org/argentinaesperantisto.html" target="_blank">ĵus estis enretigita</a> en retejo de Biblioteko Molera.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiNTZEnUrm7szjXZZ09Q4HshOafkNgaUn2k-yFm5vcSAtoCCVPEIBaSQDsCTr6xpRkZMuoqj4oJ_6s3lFcNvpmn_d9F0ukFoCYbDZjr1DmHRPyUihKcHj54nm4QwYerke4WHg6PkgOqX5M/s1600/Argentina.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiNTZEnUrm7szjXZZ09Q4HshOafkNgaUn2k-yFm5vcSAtoCCVPEIBaSQDsCTr6xpRkZMuoqj4oJ_6s3lFcNvpmn_d9F0ukFoCYbDZjr1DmHRPyUihKcHj54nm4QwYerke4WHg6PkgOqX5M/s1600/Argentina.jpg" height="200" width="141" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">La unua numero de <i>Argentina Esperantisto</i> elŝuteblas el Biblioteko Molera</span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjf-JbZz_BD-IqPgFldVZ8rqK8OpEWW4s7wbw3zw_nIvnv3WKGrlzVFSVqeiMwzXmdtRwJt94eUZK69vX0ey7pgeYIhaN4IuXtJgCZ3718cSJuvgUbi9VhpPW-g-SJu-SyrMP2h1BQZ-6YG/s1600/Captura+de+pantalla+2014-06-08+a+la(s)+22.17.45.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjf-JbZz_BD-IqPgFldVZ8rqK8OpEWW4s7wbw3zw_nIvnv3WKGrlzVFSVqeiMwzXmdtRwJt94eUZK69vX0ey7pgeYIhaN4IuXtJgCZ3718cSJuvgUbi9VhpPW-g-SJu-SyrMP2h1BQZ-6YG/s1600/Captura+de+pantalla+2014-06-08+a+la(s)+22.17.45.png" height="146" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Fondintoj de AEA. El <i>Argentina Esperantisto</i>, num. 1 (p. 2)</span></div>
<br />
En «Oficiala Parto» de tiu unua numero, <i><a href="http://bibliotekomolera.org/argentinaesperantisto.html" target="_blank">Argentina Esperantisto</a></i> raportas pri la fondiĝo de la asocio:<br />
<blockquote class="tr_bq">
En Buenos Aires, la nokton de la 20ª de decembro de 1916ª respondante al alvoko adresita de Organiza Komitato al ĉiuj esperantistaj societoj kaj izolaj esperantistoj el la Respubliko, kunvenis en la loko de la “Centro Esperantista de Buenos Aires”, Cevallos 435, por fondi Argentina Esperanto-Asocio'n la jenaj grupaj delegitoj: Marcial Bover, de “Esperanta Grupo Casal Catalá”, el Buenos Aires (125 anoj); Ramiro Estil·les, de la grupo “Liberiga Stelo”, el Bs. Aires (25 anoj); Ludoviko Kelety, de la C. “Verda Stelo”, el Pergamino (20 anoj); Vicente Albamonte, de la “Centro Esperantista de Buenos Aires” (14 anoj): Héctor Meroni, de la “Sociedad Esperantista de La Plata” (10 anoj); E. Espinosa, de la grupo “Tagiĝo”, el Bs. Aires (5 anoj); kaj sinjoroj Nicolás Benito kaj Miguel González, el Bs. Aires, kaj León Pochet, el Lanus, izolaj esperantistoj. Plie, sciigis per letero ke ili deziras aliĝi al A. E. A. sinjoroj Diego Salguero el Bahía Blanca, Dionisio Ruíz, el Baradero kaj Carmelo Liguori, el Santa Fé, –Je la 9ª kaj 45 m., antaŭ multnombra publiko, sinjoro H. Meroni kiel sekretario de la Organizanta Komitato, malfermas la kunsidon ...</blockquote>
<br />
Tamen, la movado en Argentino iom post iom velkis kaj AEA restis nur kiel eta grupo en Bonaero. Estis denove dum alia mondmilito, kiam la E-movado revigliĝis. Eŭropanoj kiel <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Tibor_Sekelj" target="_blank">Tibor Sekelj</a> kaj Wilfred Goodes aranĝis la unuan nacian kongreson en Rosario en 1941 kaj fondis Argentinan Esperanto-Ligon.<br />
<br />
Inter la kunfondintoj estis ankaŭ <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Jorge_Hess" target="_blank">Jorge Hess</a> (1902-1980), kiu poste adaptis por hispan-lingvanoj lernolibron de Ferenc Szilágyi kaj verkis <i>¿Sabe usted Esperanto?</i>-n <a href="http://www.esperanto.es/jspui/bitstream/11013/90/1/SABE_UD_ESPERANTO.pdf" target="_blank">(reta versio)</a>,<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiiAtD3DRyxe90WnELamERYXvLBLmHnQY7mhTtEo8ETWrA9tUVUxU7LUGQr-0HWLtSak_c-dsRV-S3TRN9h24FIDChG3CS8rDRfqxmBpd1sebE1tq9w_pM6c8wXAqB-2RWNIUaGoXEK0U2y/s1600/curso.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiiAtD3DRyxe90WnELamERYXvLBLmHnQY7mhTtEo8ETWrA9tUVUxU7LUGQr-0HWLtSak_c-dsRV-S3TRN9h24FIDChG3CS8rDRfqxmBpd1sebE1tq9w_pM6c8wXAqB-2RWNIUaGoXEK0U2y/s1600/curso.jpg" height="200" width="135" /></a>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrGJdoxvOdcdQGpoad8rUDbx-l_zGSAnbSCa73nIuHOkVs0jyrp9RsYaIBSIg0j-6_Frm__YzbRLyCsee9rwBvIs-OCIZU8kEIrz1HqCxifKLEzh4mVl8Lh8eo0TDQc48dhgC-cs2w2bbX/s1600/hess.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrGJdoxvOdcdQGpoad8rUDbx-l_zGSAnbSCa73nIuHOkVs0jyrp9RsYaIBSIg0j-6_Frm__YzbRLyCsee9rwBvIs-OCIZU8kEIrz1HqCxifKLEzh4mVl8Lh8eo0TDQc48dhgC-cs2w2bbX/s1600/hess.jpg" height="200" width="145" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Lernolibroj de Jorge Hess por hispanlingvanoj</span></div>
<br />
La disvastigado de la argentina literaturo pere de esperanto ne estas tro granda. Ekde 1978 aperis tri serioj de <i>Argentina novelaro</i> (18 noveloj entute) elhispanigitaj de diversaj tradukintoj. Pli elstaras la esperantigo de la klasika poemo de José Hernández <i><a href="http://katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=3440" target="_blank">Martín Fierro</a>.</i> La poemon tradukis <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Ernesto_Sonnenfeld" target="_blank">Ernesto Sonnenfeld</a> (1905-1974) kaj estis eldonita de Juan Régulo en 1965. En 2008 Sezonoj publikigis la libron <i><a href="http://katalogo.uea.org/katalogo.php?titolo=la+sekreta+miraklo&auxtoro=&katego=&kondicho=chio&trovu=Trovu+en+la+reta+katalogo" target="_blank">La sekreta miraklo</a></i>. István Ertl, Jorge Camacho kaj pluraj aliaj tradukas en tiu verko poemojn kaj rakontojn de Jorge Luis Borges.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgacapFpCFYpGmhy9Guteg_24VRgGnYRc2g4jTTFI650GGLuDb5EhQOSXa2uLOOmIUxYGrzWcrGt6VamnRnr1s6rMwUX91xpuWNYC7FfNFHcsgP9xsXNxssc16KTsG3aU1L9XE825FJnZq/s1600/sekreta.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgacapFpCFYpGmhy9Guteg_24VRgGnYRc2g4jTTFI650GGLuDb5EhQOSXa2uLOOmIUxYGrzWcrGt6VamnRnr1s6rMwUX91xpuWNYC7FfNFHcsgP9xsXNxssc16KTsG3aU1L9XE825FJnZq/s1600/sekreta.jpg" height="200" width="142" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEht1Inl18c_t4HSldYbk7-pNC7bxpYPORe6wk5VLfhTNoNf1ClR-WojLTBNdhjQPnMyxBALE_pIBUg7Rdj4n9DvC7hTPjZ130KJDMcaihyphenhyphenKN0z9KHcMU0hLO8jfLc7Ti4Y42poJq2Lx93SV/s1600/Captura+de+pantalla+2014-06-08+a+la(s)+21.59.20.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEht1Inl18c_t4HSldYbk7-pNC7bxpYPORe6wk5VLfhTNoNf1ClR-WojLTBNdhjQPnMyxBALE_pIBUg7Rdj4n9DvC7hTPjZ130KJDMcaihyphenhyphenKN0z9KHcMU0hLO8jfLc7Ti4Y42poJq2Lx93SV/s1600/Captura+de+pantalla+2014-06-08+a+la(s)+21.59.20.png" height="200" width="142" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Kovriloj de <i>La sekreta miraklo</i> kaj <i>Martín Fierro</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i><br /></i></span></div>
Ankaŭ tango, la pli vaste konata argentina muziko, disvastiĝas pere de esperanto kaj kantistoj kiel <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Alejandro_Cossavella" target="_blank">Alejandro Cossavella</a> el Bariloche.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="//www.youtube.com/embed/jSYGkZiotxo" width="420"></iframe>
</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-44954540375075378682014-05-30T21:41:00.000+02:002014-05-31T22:40:13.173+02:00Homoj en ruinojLa 4-an de februaro 1939 Jaume Grau Casas atingis la francan stacidomon de Cèrbere en la landlimo inter Hispanio kaj Francio. Kune kun li, duonmiliono da homoj fuĝis el tri jaroj de enlanda milito post la eniro de la soldataro de <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Francisco_Franco" target="_blank">Franco</a> en Barcelono. La franca registaro kondukis okdek mil el ili al la plaĝo de Argèles-sur-Mer kaj starigis tie <a href="http://blogs.tv3.cat/senseficcio.php?itemid=27007" target="_blank">koncentrejon</a> ĉirkaŭitan per pikdrato kaj sub la «zorgado» de francaj koloniaj trupoj (ĉefe senegalanoj).<br />
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjB3Dy9PUQAda3HamQK3NnywodUKDIW6t_9F_YM2oytj0yHWGfxBxOaYL4NvUrbg7505o8LLyOv4ow9xE6mTYSQ1S8r8FW7-N9MmOK7TGM07etcl3rMz8UmhOgqYyEEpmoragSqWrEQNPYr/s1600/argeles.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjB3Dy9PUQAda3HamQK3NnywodUKDIW6t_9F_YM2oytj0yHWGfxBxOaYL4NvUrbg7505o8LLyOv4ow9xE6mTYSQ1S8r8FW7-N9MmOK7TGM07etcl3rMz8UmhOgqYyEEpmoragSqWrEQNPYr/s1600/argeles.jpg" height="248" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">La koncentrejo en Argelès-sur-Mer</span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
En tiu «sovaĝa» koncentrejo, Jaume Grau Casas vivis 21 tagojn, sed tio estis nur la unua etapo de terura itinero tra sep malsame nomitaj koncentrejoj; li primokis la trompigan terminologion:</div>
<blockquote class="tr_bq">
Ni nuntempe estas la «gastoj» kaj eĉ se en la franca la vorto «gasto» pli belsonas ol «rifuĝinto» aŭ «prizonulo», tio ŝanĝas nenion.</blockquote>
<br />
<div>
Kvin jaroj, sep monatoj kaj kvin tagoj pasis ĝis Grau estis finfine liberigita el Château Tombebouc la 7-an septembro 1944. Tiam li pripensis la ironion, ke li ne estis malliberigita de la malamikoj, sed de la amikoj.</div>
<blockquote class="tr_bq">
Mi ne plendas pri malsato, pri soifo aŭ pri morto; mi plendas pri la krimo, ke estis farita kontraŭ mia libereco. </blockquote>
<br />
<div>
Dum tiuj longaj jaroj de Grau en Argelès, Bram, Montolieu, denove Bram, denove Argelès, Récébédou, Nexon, Séreilhac kaj la kastelo Tombebouc, eksplodis la dua mondmilito kaj novaj «homoj en ruinoj» (ciganoj, judoj) densigis la koncentrejojn. Grau skribis leterojn al familio, al samideanoj, li meditis pri la vivo, verkis poemojn. Li skribis «sur dorsoj de kovertoj, sur paĝmarĝenoj de ĵurnaloj», ie ajn.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
En 1960 tri homoj (du virinoj kaj unu viro, esperantistoj el Tuluzo) portis ledan valizon al Valencio kun la skribaĵoj. En 2007, Jordi Grau, nepo de Jaume, kunportis la valizon al <a href="http://www.esperanto.cat/web/" target="_blank">Kataluna Esperanto-Asocio</a>. Sendube, la enhavo de tiu valizo indas je publikigo kaj Marie-Hélène Meléndez, kuracistino kaj fakulino pri la hispana ekzilo en Francio (kaj ankaŭ ŝi nepino de hispana ekzilinto), prilaboris, tradukis en la francan kaj kuntekstigis per interesa antaŭparolo kaj abundaj notoj la skribaĵojn de Grau. La titolon, <i><a href="http://www.marenostrumedition.com/index.php?p=livre&id=113&PHPSESSID=cc0dacc0c5245144ee56d03111da3a7d" target="_blank">Ulysse dans la boue</a></i> [Odiseo en la koto], Meléndez prunteprenis el poemo de Grau. </div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhA2Ha_VjGpIRQxZ5KVKFYqhEbtYvOSj7-rRoiGdkDfpsnR_3aTUjstpHe_otRyKPuuqLawyooopV8oNcHyYuuvQpYYkhwiM2Bi5cEFyuPCOX6dVuvmP0GKJzUPlOiA9PWH9FlCgXJY5erU/s1600/Imagen1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhA2Ha_VjGpIRQxZ5KVKFYqhEbtYvOSj7-rRoiGdkDfpsnR_3aTUjstpHe_otRyKPuuqLawyooopV8oNcHyYuuvQpYYkhwiM2Bi5cEFyuPCOX6dVuvmP0GKJzUPlOiA9PWH9FlCgXJY5erU/s1600/Imagen1.jpg" height="200" width="130" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Ulysse dans la boue</i></span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
Jaume Grau Casas naskiĝis en 1896 en Barcelono kaj esperantistiĝis en 1914. Li ĉefredaktis <a href="http://www.bibliotekomolera.org/ke2.html" target="_blank"><i>Kataluna</i>-n<i> Esperantisto</i>-n</a> inter 1921 kaj 1923 kaj iĝis la ĉefa respondeculo de la disvastigado de kataluna kulturo pere de esperanto. Verkis li poemarojn (<i>Amaj poemoj</i>, <i>Novaj amaj poemoj</i>, <i>La lastaj poemoj</i>) kaj lernolibrojn (<i>Llengua internacional Esperanto. Primer manual</i>, <i>Curs complet de la llengua internacional</i>), kaj elkatalunigis romanon (<i>Barbaraj prozaĵoj</i> de Prudenci Bertrana). Sed, ĉefe, li elstaras kiel kompilinto, ĉefa tradukinto kaj animo de la ampleksa <i><a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Kataluna_antologio" target="_blank">Kataluna Antologio</a></i>. </div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyBh_ZqrEBlp7zic8x3yaRSuofQkR2vX3xz9GSMobljtHm_es31vXAIY1tWkgbw-ZsLfnJnkkD5Xq3irqXxVu_KSSu1X35nhdVtC9iH2DyQbgPpfZUIN-nSq5yS3LeHYL6nwdV9cLyO_sW/s1600/Captura+de+pantalla+2014-05-30+a+la(s)+18.53.16.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyBh_ZqrEBlp7zic8x3yaRSuofQkR2vX3xz9GSMobljtHm_es31vXAIY1tWkgbw-ZsLfnJnkkD5Xq3irqXxVu_KSSu1X35nhdVtC9iH2DyQbgPpfZUIN-nSq5yS3LeHYL6nwdV9cLyO_sW/s1600/Captura+de+pantalla+2014-05-30+a+la(s)+18.53.16.png" height="200" width="134" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjl6F99fhsfRrp7mocNuTVXgTWK6GqcDng5iFHHgJav8F5vruAMKWW_c6T9CTJtvTKwMs2hvMPJIF_iO_kuOP30nACRUMMNhyphenhyphenuLuFxbjkyylFwHYjz0_z_72pZfB2OJkmv9Gg0xrL0Osyne/s1600/Captura+de+pantalla+2014-05-30+a+la(s)+18.51.23.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjl6F99fhsfRrp7mocNuTVXgTWK6GqcDng5iFHHgJav8F5vruAMKWW_c6T9CTJtvTKwMs2hvMPJIF_iO_kuOP30nACRUMMNhyphenhyphenuLuFxbjkyylFwHYjz0_z_72pZfB2OJkmv9Gg0xrL0Osyne/s1600/Captura+de+pantalla+2014-05-30+a+la(s)+18.51.23.png" height="200" width="135" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Kataluna Antologio</i> kaj <i>Barbaraj prozaĵoj</i></div>
<div>
<br /></div>
Jaume Grau Casas, kiu ankaŭ verkis en la kataluna, jam estis enkarcerigita pro sia katalunismo en <a href="http://www.ipernity.com/doc/joaningladaroig/12192846/sizes" target="_blank">1934</a> kaj pro disputoj ene de la respublika flanko en 1938. La 26-an de januaro 1939, la naciistoj eniris la katalunan ĉefurbon. Tiam, amasa fuĝado al Francio jam estis komencinta. La 5-an de februaro falis Ĝironon. La 27-an de februaro, Anglio kaj Francio agnoskis la reĝimon de Franco.<br />
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7r6fisuLR9YyQO9MtEeqVkKnNYndPp8KANJfkDi-SoymSa5HNcsDmLISWiixR42QrgIoN5Sh6jCXUPNG9J0slKhsTkL3LG03TTmlJMZ0cIlLp9fQppqjjpOIOnvYelf3MfP0LCgA7KLKF/s1600/1939.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7r6fisuLR9YyQO9MtEeqVkKnNYndPp8KANJfkDi-SoymSa5HNcsDmLISWiixR42QrgIoN5Sh6jCXUPNG9J0slKhsTkL3LG03TTmlJMZ0cIlLp9fQppqjjpOIOnvYelf3MfP0LCgA7KLKF/s1600/1939.jpg" height="201" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Rifuĝontoj fuĝas je la fino de la hispana enlanda milito</span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
La nun publikigita <i>Ulysse dans la boue</i> enhavas ĉefe la tekstojn kaj leterojn de Grau Casas, kiuj li mem kunigis sub la titoloj «Homoj en ruinoj» kaj «Folioj de kalendaro». La ŝajne ĥaosa aro da skribaĵoj bildigas la etoson de tiuj koncentrejoj, eble simila al aliaj, kiuj sepdek kvin jarojn poste ankoraŭ ekzistas tra nia «civilizita» mondo. Grau portretas homojn, kiel «la vivantan kadavron», «la kriplan aviadiston» aŭ «la blindulon de la barako». Dum tiu kvin jaroj, Grau Casas suferis malsaton kaj lia sanstato estis ĉiam delikata, ĉefe post suferi apopleksion en februaro 1940. Eble li ne estus survivinta sen la helpo de la esperantistaro. </div>
<blockquote class="tr_bq">
Mi dediĉis mian vivon al esperanto, kaj mi povas diri, ke la Esperantista Interhelpo de UEA preskaŭ savis mian vivon.</blockquote>
<br />
<div>
Marie-Louise Castel kaj Léa Lagenes, esperantistinoj el Tuluzo, kun kiuj li konatiĝis dum E-kongreso en Valencio en 1934, vizitis lin jam en la koncentrejo de Argelès. Poste, <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Hans_Jakob" target="_blank">Hans Jakob</a>, estro de la <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/%C4%9Ceneva_UEA" target="_blank">Ĝeneva UEA</a>, ankaŭ helpis lin en 1941. Tamen, esperanto estis malpermesita en la koncentrejo kaj ĉiuj leteroj en la internacia lingvo ne trapasis (aŭ nur etaj partoj trapasis) la cenzuron. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
En septembro 1944, Grau Casas estis finfine liberigita. Li ekloĝis en Tuluzo ĝis 1948, kiam li revenis al Hispanio. Li forpasis en Valencio nur du jarojn poste.</div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbiyImFR1bgwmajpHmZyaCvJ5qxkmdjha6oF8B_oEojhC-JYeoW_5oBGWAd2k3D65a5PDfpP4EtaMA4IUqJZT7mNYxIxfSxxBWrLyZi97UjhFfOAR8M241WERbd9sEGora6Hvr_qYCjCDV/s1600/Imagen3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbiyImFR1bgwmajpHmZyaCvJ5qxkmdjha6oF8B_oEojhC-JYeoW_5oBGWAd2k3D65a5PDfpP4EtaMA4IUqJZT7mNYxIxfSxxBWrLyZi97UjhFfOAR8M241WERbd9sEGora6Hvr_qYCjCDV/s1600/Imagen3.jpg" height="320" width="192" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Portreto de Jaume Grau Casas farita de Francesc Miró en la koncentrejo de Argelès en 1940 kaj havigita de <a href="http://www.bibliotekomolera.org/" target="_blank">Biblioteko Molera</a> al M.-H. Meléndez.</span></div>
<div>
<br /></div>
desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-46093837290328682542014-05-07T00:06:00.003+02:002014-05-08T08:52:56.002+02:00Kvinjara kverkoKverkoj kutime vivas du aŭ tri jarcentojn. Pro tio oni plantas ilin kiel plurgeneraciajn simbolojn. La <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Gerniko-arbo" target="_blank">kverko de Gernika</a>, simbolo de la eŭskaj liberoj, pluvivis la bombadon de naziaj aviadiloj dum la hispana enlanda milito. (1)<br />
<br />
En 1927, okazis en Dancigo la 19-a Universala Kongreso de Esperanto.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhj2J4VykClOXkXYaDv2beOlxif5MI3_klaN6L0MsXv2inT8xeVoyBWgMhVnkfFIOr9EbXFFTOQiiqt9o4B92T-iFXmsExG7py6f_nLYsIDb6BvuzyDN0to1mD5PLGFQk3GwITlEtlxVeGP/s1600/uk19.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhj2J4VykClOXkXYaDv2beOlxif5MI3_klaN6L0MsXv2inT8xeVoyBWgMhVnkfFIOr9EbXFFTOQiiqt9o4B92T-iFXmsExG7py6f_nLYsIDb6BvuzyDN0to1mD5PLGFQk3GwITlEtlxVeGP/s1600/uk19.jpg" height="205" width="320" /></a></div>
<br />
Sep jaroj antaŭe, en 1920, post la fino de la Unua Mondmilito, germana urbo Dancigo estiĝis por la dua fojo «libera urbo» aŭ sendependa ŝtateto.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibCUWOfS76xyMV4tfdwzs45uRGYE5oVR5lXQGQMUCAQX_i26HZE2pXImgD12a-dS-Z4tcLnB4SZY7_VgZC7HSM9JS05AhMBTJQj4G8rWMAId1ZH0O2jsOpkCCnj888IiDpbFM4mwZIRKrp/s1600/800px-Gdansk_Bay_Borderlines_1939_Esperanto.svg.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibCUWOfS76xyMV4tfdwzs45uRGYE5oVR5lXQGQMUCAQX_i26HZE2pXImgD12a-dS-Z4tcLnB4SZY7_VgZC7HSM9JS05AhMBTJQj4G8rWMAId1ZH0O2jsOpkCCnj888IiDpbFM4mwZIRKrp/s1600/800px-Gdansk_Bay_Borderlines_1939_Esperanto.svg.png" height="206" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Libera_Urbo_Dancigo" target="_blank">Libera urbo Dancigo</a>, 1920-1939</span></div>
<br />
Dum la kongreso, la esperantistoj plantis kverkon por festi la 40-jarigon de la Zamenhofa lingvo.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Posttagmeze okazis plantado de la Jubilea kverko en Zoppot. Ceremonio estis belega kaj vere impona. De la stacidomo ĝis la arbaro, kie oni plantis kverkon estas sufiĉe longa piedirado, kiu sub la brila aŭgusta suno, kvankam tre agrabla, estis iomete laciga. Sur la placo meze en arbaro estis plantita kverko kaj en angulo staras memorŝtono kun surskribo en esperanta kaj germana lingvoj: Esperanto-Grund-Jubilea kverko plantita de partoprenantoj de la XIX Universala Kongreso de Esperanto en Danzig kaj Zoppot por la memoro de la 40 jara ekzisto de la internacia lingvo Esperanto, 31 Julio 1927. </blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
Urba konsilanto Sro Gericke kaj Kuraca Direktoro Sro Żychliński prenis memorŝtonon kaj kverkon en la protekton de la urbo. Estis alportitaj partetoj de tero de la diversaj landoj de la terglobo: ne mankis ankaŭ de Aŭstralio. Kiel unua metis Fino Zamenhof teron desur la tombo de sia Patro.</blockquote>
<div style="text-align: right;">
<i>Pola Esperantisto</i>, n-ro 8-9 (aŭgusto-septembro) 1927, p. 123.</div>
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
Bedaŭrinde, la jubilea kverko ne sukcesis iĝi sesjara. La 5-an de majo 1933 nazioj detruis ĝin.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdJiAtMfYVEf5apf4gNQOe0JtwvZksv-FMPXT8mPoS864b6yNUzHZykI0wRTBSIFqIPObQ27Ci933t0zKdK6oGKqi54WxPTlEI_PHjugGyjTs6SOz6ctN74L_8lrMGei1djp17KTkoFtMF/s1600/Captura+de+pantalla+2014-05-06+a+la(s)+10.21.01.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdJiAtMfYVEf5apf4gNQOe0JtwvZksv-FMPXT8mPoS864b6yNUzHZykI0wRTBSIFqIPObQ27Ci933t0zKdK6oGKqi54WxPTlEI_PHjugGyjTs6SOz6ctN74L_8lrMGei1djp17KTkoFtMF/s1600/Captura+de+pantalla+2014-05-06+a+la(s)+10.21.01.png" height="45" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Informo de la arbo-detruo el Jewish Telegraphic Agency (2) La dato 1926 estas erara.</span></div>
<br />
Nur kelkaj tagoj poste, loka nazia partio venkis la balotadon al la Volkstag (Parlamento) je la 28 de majo. En 1939, germanaj trupoj eniris la urbon kaj aneksis ĝin al la Tria Regno. Dum la lasta sovetia ofensivo en 1944, Dancigo estis preskaŭ neniigita kaj 120.000 germanoj estis forpelitaj. La urbo estis tuj repopolita per poloj –el orientaj areoj de Pollando aneksitaj al Sovetunio– kaj iĝis ĉefurbo de la Pomeria Provinco de la Pola Respubliko sub la nomo Gdańsk. <br />
<br />
En somero 1959, dum TEJO-kongreso, esperantistoj metis memorŝtonon sur la loko de la detruita kverko.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGPUHdtXQcMigOBfZNGMoIP2nUI6dBv1XspKG-KwadjUpBy4XBkruxRDKcGXF0S-e_UaB19oYXzfte-RyikX-y8s09P6UhyphenhyphenPmjHRxPvltcKmt1CJOaqKCmUD-uG73YS0mD4mpNL2vMuXAB/s1600/800px-Kongreso_de_Esperanto_S_ubt.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGPUHdtXQcMigOBfZNGMoIP2nUI6dBv1XspKG-KwadjUpBy4XBkruxRDKcGXF0S-e_UaB19oYXzfte-RyikX-y8s09P6UhyphenhyphenPmjHRxPvltcKmt1CJOaqKCmUD-uG73YS0mD4mpNL2vMuXAB/s1600/800px-Kongreso_de_Esperanto_S_ubt.jpg" height="240" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Sur la ŝtono legeblas: «1.8.1927 dum la 19-a Universala Kongreso de Esperanto ĉi tie estis plantita JUBILEA KVERKO kiun poste faŝista regimo detruis. Kverko replantita dum la 15-a Internacia Junulara Kunveno de T.E.J.O. 26.7.1959»</span></div>
<br />
Ĉiujare esperanta Triurba [Sopot, Gdansk, Gdynia] Esperantista Asocio «Torento» <a href="https://www.youtube.com/watch?v=2LuWMNfgRN8&feature=youtu.be" target="_blank">renkontiĝas la 3-an de majo</a> en Sopota arbaro por tosti per ĉampano kaj kunkanti.<br />
<br />
NOTOJ<br />
(1) Tiu kverko, nomata la Arbo-Filo, estis fakte la tria kaj dumvivis ĝis 2004.<br />
(2) Mi dankas al Nijl Blonstejn kaj István Ertl pro la sciigo pri JTA, en <a href="http://www.jta.org/jta-archive/archive-page" target="_blank">kies arkivoj</a> troviĝas interesajn novaĝetojn rilate al esperanto kaj Zamenhof.desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-10041828926533828152014-03-21T23:27:00.001+01:002014-04-18T09:26:21.309+02:00Reklamoj en esperanto<blockquote class="tr_bq">
Mallonge dirite: MINI kaj Esperanto havas kelkajn komunajn trajtojn. Ambaŭ estas kosmopolitoj, kunligas generaciojn kaj kontinentojn. Eĉ se ili havas siajn radikojn en Eŭropo, ili tamen hejmas en la tuta mondo. Pro tio MINI deziras en plej esperanta Esperanto „Feliĉan Naskiĝtagon!“ kaj ĉion bonan por la ventontaj 125 jaroj!</blockquote>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9IfeH4gBoKdmvppDW0spxXjcfNf2XDGEOIzNS_niyKWpqAy4omaFSnN5UoCXgyjmJlPOLF80szyfP3ayhedpvXNE-tYmTrmGKbqaEHu87T-XP5p0S8Q1MywtO5yncC9-66GGsMjG7vtLX/s1600/2012-07-26_mini_125.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9IfeH4gBoKdmvppDW0spxXjcfNf2XDGEOIzNS_niyKWpqAy4omaFSnN5UoCXgyjmJlPOLF80szyfP3ayhedpvXNE-tYmTrmGKbqaEHu87T-XP5p0S8Q1MywtO5yncC9-66GGsMjG7vtLX/s1600/2012-07-26_mini_125.jpg" height="211" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Reklamo de Mini en esperanto</span></div>
<span style="font-family: 'Helvetica'; font-size: 11.000000pt;"><br /></span>
<span style="font-family: Helvetica;"><span style="font-size: 15px;">La <a href="https://www.press.bmwgroup.com/global/download.html?textId=154925&textAttachmentId=189911" target="_blank">bondeziroj</a> de Mini (el aŭtomobila grupo BMW) okaze de la 125-jariĝo de la Unua Libro en 2012 furoris en la reto, eble ĉar la ĉeesto de la internacia lingvo en reklamoj de grandaj entreprenoj ne estas ofta okazintaĵo nuntempe. Tamen, en aliaj tempoj, reklamoj de gravaj internaciaj firmaoj en esperanto ne estis tiom strangaj. </span></span><br />
<span style="font-family: Helvetica;"><span style="font-size: 15px;"><br /></span></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgvzKWsTgIY4BJZQYFR-ClA9MwZ0VUzf1cQukphleLbEO85StWsLxBYgzSbRYShrQqRW-SL7BrcDcn6NxncCpIM0BKBqLLBJlNtqXo1zMbGXRCAQYqoxVFxkeNIqLO6k_NcKEuueBTnaXD/s1600/fiat.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgvzKWsTgIY4BJZQYFR-ClA9MwZ0VUzf1cQukphleLbEO85StWsLxBYgzSbRYShrQqRW-SL7BrcDcn6NxncCpIM0BKBqLLBJlNtqXo1zMbGXRCAQYqoxVFxkeNIqLO6k_NcKEuueBTnaXD/s1600/fiat.jpg" height="320" width="230" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Reklamo de Fiat (1967)</span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
Jam en la unuaj jaroj de la lingvo, entreprenoj anoncis sin en la esperanta gazetaro kaj eĉ ekproduktis viskion, cigaredojn aŭ <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2012/05/cikloj-kiuj-ruladas-kun-la-nomo-de-nia.html" target="_blank">biciklojn</a> sub la nomo Esperanto aŭ Zamenhof. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhF7GWkW77D_0sXjswJI0GR9QNFZ2Q-o1ase_OI32XKS9-r6DckwzQ0w5Xh8qP4nH_X0zhqPsK8ol-zU30Mna9Dah89tNxGuc1B8oP6HiB97nfmtWaZMZzoN699y3iGf30_SUT_0P2_X-bk/s1600/Captura+de+pantalla+2014-03-21+a+la(s)+22.22.11.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhF7GWkW77D_0sXjswJI0GR9QNFZ2Q-o1ase_OI32XKS9-r6DckwzQ0w5Xh8qP4nH_X0zhqPsK8ol-zU30Mna9Dah89tNxGuc1B8oP6HiB97nfmtWaZMZzoN699y3iGf30_SUT_0P2_X-bk/s1600/Captura+de+pantalla+2014-03-21+a+la(s)+22.22.11.png" height="156" width="200" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPZ5xH_oWO_6f-ShsV4eJvbDIjsqzNtLH7JPOOaVjLzMwtLmRbXg2n19oj1negxm7Daaed3tgz9zvYghrUDQL_QKNU4ZkpdO3hQ3qi4im-fOZzijxxWfyufewSdztm5Px_ZO8yjuvr_wLd/s1600/Captura+de+pantalla+2014-03-21+a+la(s)+22.22.36.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPZ5xH_oWO_6f-ShsV4eJvbDIjsqzNtLH7JPOOaVjLzMwtLmRbXg2n19oj1negxm7Daaed3tgz9zvYghrUDQL_QKNU4ZkpdO3hQ3qi4im-fOZzijxxWfyufewSdztm5Px_ZO8yjuvr_wLd/s1600/Captura+de+pantalla+2014-03-21+a+la(s)+22.22.36.png" height="200" width="167" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Reklamoj el viskio kaj bicikloj Esperanto aperintaj en <i>La Revuo</i></span> </div>
<div>
<br /></div>
<div>
Kelkaj el tiuj historiaj anoncoj el la esperanta gazetaro mi kolektis en <a href="http://www.ipernity.com/doc/desespero/album/271104" target="_blank">albumo</a> (por kompletigi <a href="http://www.ipernity.com/doc/porkido/album/269789" target="_blank">tiun de Roland</a>). Pluraj anoncoj de <a href="http://www.pelikan.com/" target="_blank">Pelikan</a> enestas en tiu albumo. La germana inkproduktisto aperigis ankaŭ plurajn prospektojn de siaj varoj en esperanto.</div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEig9aeqfcod9ecQXL6_lXbGh4y_dkWRu3Nq8OjY852xFQQz__UAhjjaoQkaQA_H3vqXV-rYV-Ou1BkV0e4y_l75GQdFKJ_1a-mAnTmhL-aSuGPOVgcGJzNoWxvfJdlN8OB5g3UYvPOi32l-/s1600/pelikan4001-m.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEig9aeqfcod9ecQXL6_lXbGh4y_dkWRu3Nq8OjY852xFQQz__UAhjjaoQkaQA_H3vqXV-rYV-Ou1BkV0e4y_l75GQdFKJ_1a-mAnTmhL-aSuGPOVgcGJzNoWxvfJdlN8OB5g3UYvPOi32l-/s1600/pelikan4001-m.jpg" height="320" width="219" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">4-paĝa broŝuro de inko Pelikan en esperanto</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div>
</div>
<div>
<div>
Poste, produktoj kun etikedoj en esperanto troveblis ĉefe okaze de esperantaj kongresoj </div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglt0wMv7HtRWqTl5c9LwW3cb57dcofZLiHWFerWT4-1At2Z5ww391BOLT4hrVXGFw41G8VPo32DytEpHUQQabbaRDwRBst0F0qZGtsoDXZ0_rPRXNr4p9wzA9uIk7m1XxmFqXp4tuW4_Qi/s1600/Sin+ti%CC%81tulo+5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglt0wMv7HtRWqTl5c9LwW3cb57dcofZLiHWFerWT4-1At2Z5ww391BOLT4hrVXGFw41G8VPo32DytEpHUQQabbaRDwRBst0F0qZGtsoDXZ0_rPRXNr4p9wzA9uIk7m1XxmFqXp4tuW4_Qi/s1600/Sin+ti%CC%81tulo+5.jpg" height="135" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Etikedo de tipa aragona bombono, donaco de la 72-a Hispana Kongreso de Esperanto</span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
aŭ gravaj okazintaĵoj</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEHgUrer_gP3CFBVf-hwsRSLmn20wyqfX_54-BYl7nf5ubcbTugQ5j9E2JRf85dhhlJOdfm9_IpcdntulUvjU5-E4tgXut5XPsA6G9-S5ruB03TK7KL0P3wa1h8Rhyu8fii6XiqjPA_uHX/s1600/vilaolimpica2-m.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEHgUrer_gP3CFBVf-hwsRSLmn20wyqfX_54-BYl7nf5ubcbTugQ5j9E2JRf85dhhlJOdfm9_IpcdntulUvjU5-E4tgXut5XPsA6G9-S5ruB03TK7KL0P3wa1h8Rhyu8fii6XiqjPA_uHX/s1600/vilaolimpica2-m.jpg" height="140" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Sukero kun esperanta etikedo okaze la Olimpiaj Ludoj en Barcelono</span></div>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Pluraj reklamoj ŝajnas strangaj el la nuntempa vidpunkto, kiel ekzemple tiu ĉi pri telefonilo kies numeroj estis videblaj dum la nokto danke al «daŭrema radioaktiva substanco» aŭ la <a href="http://www.ipernity.com/doc/desespero/12750637" target="_blank">lumterapio de doktoro Breiger</a>.</div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiO9upxYH8G5w25WzDhk_1jfR3GoGh8dRmrOL8VWZuUWt-iRZzcoP4zaSk7j0MC4EXq4XgIgX0sNNmrpgQ5ooBdMvmRu1FENRVvRl5_-zF1m49eMSA3WyWGq-keLyDW0BTYN8d2kJoIGmeF/s1600/Captura+de+pantalla+2014-03-21+a+la(s)+22.15.15.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiO9upxYH8G5w25WzDhk_1jfR3GoGh8dRmrOL8VWZuUWt-iRZzcoP4zaSk7j0MC4EXq4XgIgX0sNNmrpgQ5ooBdMvmRu1FENRVvRl5_-zF1m49eMSA3WyWGq-keLyDW0BTYN8d2kJoIGmeF/s1600/Captura+de+pantalla+2014-03-21+a+la(s)+22.15.15.png" height="161" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Telefonilo kun «radioaktiva substanco»</span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Biblioteko Molera</b></div>
<div>
Retejo de Biblioteko Molera <a href="http://www.bibliotekomolera.org/reklamiloj.html" target="_blank">nun komencas la enretigon</a> de reklamoj kaj etikedoj en esperanto. En tiu ĉi unua parto aperas etikedoj de katalunaj ŝaumvinoj kaj herb-likvoroj, andaluzaj dolĉaj vinoj, turkaj cigaredoj, hungaraj kaj litovaj ĉokoladoj, broŝuroj el Pelikan, ktp.</div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLL3_fVrP4sF1OW8uE5GwX8et1xQYa6r8JC40tsN0XjIsxX3AUsgeHcz16iD6icOZYWSKO4G7Mm3x4JiVI8m1td4GP1DoZ-YRLXoAnPlDjo2k9vwYvs3xOAPTNRAnuh81AEkL01TCWjclw/s1600/reklamiloj.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLL3_fVrP4sF1OW8uE5GwX8et1xQYa6r8JC40tsN0XjIsxX3AUsgeHcz16iD6icOZYWSKO4G7Mm3x4JiVI8m1td4GP1DoZ-YRLXoAnPlDjo2k9vwYvs3xOAPTNRAnuh81AEkL01TCWjclw/s1600/reklamiloj.jpg" height="320" width="138" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Reklamoj en retejo de Biblioteko Molera</span></div>
desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-17315278778729653162014-02-26T23:35:00.001+01:002014-02-27T16:31:10.577+01:00El la origino de la sunoPasintsemajne Esperanto denove aŭdiĝis en <a href="http://www.ub.edu/web/ub/ca/" target="_blank">Barcelona Universitato</a>. Kadre de <a href="http://www.upf.edu/llengues/_pdf/Programa_21.pdf" target="_blank">tago pri Lingvistika Teritoriiĝo</a>, kvar japanaj filologoj instruis pri la situacio de kelkaj lingvoj. La japanaj fakuloj prelegis en la franca, la okcitana, la kataluna kaj Esperanto. Estis <a href="https://benjamins.com/#catalog/journals/lplp.36.2.05kim/details" target="_blank">Goro Kimura</a>, el la tokia <a href="http://www.sophia.ac.jp/eng" target="_blank">Sophia Universitato</a>, kiu esperante parolis pri «“Deteritoriiĝo” ĉe la german-pola landlima regiono kaj ĝia signifo por la malplimulta <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Soraba" target="_blank">soraba lingvo</a>: el vidpunkto de lingva pejzaĝo». La prelego estis tuj-tradukita en la katalunan de <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Ferriol_Macip_i_Bonet" target="_blank">Ferriol Macip</a>.<br />
<br />
Aŭdi la internacian lingvon en barcelona universitato estas malkutima okazintaĵo, kaj la kataluna esperantistaro profitis la ĉeeston de Goro Kimura por kunviziti dimanĉe la <a href="http://museuesperanto.org/" target="_blank">Muzeon de Esperanto de Subirats</a>. Tie Kimura klarigis, kiamaniere la <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Nuklea_centralo_Fuku%C5%9Dima_1#Akcidentoj_post_la_tertremo_en_marto_2011" target="_blank">akcidento en Fukuŝimo</a> ŝanĝis lian vivmanieron (filmeto de la prelego <a href="http://museuesperanto.org/2014/02/27/xerrada-sobre-fukushima-el-video/" target="_blank">videblas tie ĉi</a>).<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8iUy5tmxk16ZS2v9wNgtz2EAiythB-LVp8OWMLQ-BTNAG0skCvcD9KKL-7zSyFy60smyEYpjr8_OHakemBEkkBjQfO_74EOb9Rnf1jyEzz7G-BNmnV6S4-pWNrHKhyphenhyphenDlfWMpUkKMh9G5F/s1600/IMG_2324.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8iUy5tmxk16ZS2v9wNgtz2EAiythB-LVp8OWMLQ-BTNAG0skCvcD9KKL-7zSyFy60smyEYpjr8_OHakemBEkkBjQfO_74EOb9Rnf1jyEzz7G-BNmnV6S4-pWNrHKhyphenhyphenDlfWMpUkKMh9G5F/s1600/IMG_2324.jpg" height="320" width="240" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Goro Kimura antaŭ la MES-enirejo</span></div>
<br />
Kiel kutime ĉe <a href="http://museuesperanto.org/" target="_blank">MES</a>, ni foliumis kelkajn juveletojn. Ĉi foje, ekzemple, mi ŝatis rigardi revueton <i>Orienta Azio</i>, kies unua numero nun <a href="http://bibliotekomolera.org/orientaazio.html" target="_blank">elŝuteblas</a> el retejo de Biblioteko Molera (oni nun nomas tion «sinergio»).<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjirHLQBpKY1XCpAaLwqy4-Ci6a8oHbcNyzofIbFFJEBVt3YxTcyV-z4TyJCdSr-LN-nVFjGZJmhJbq3mmikv0Y8W9rmFwgGrRu0Lye4TU8GLMdx0Vak1AFp8DiXcMkCjRQ-2ReKzGt7kTg/s1600/0a1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjirHLQBpKY1XCpAaLwqy4-Ci6a8oHbcNyzofIbFFJEBVt3YxTcyV-z4TyJCdSr-LN-nVFjGZJmhJbq3mmikv0Y8W9rmFwgGrRu0Lye4TU8GLMdx0Vak1AFp8DiXcMkCjRQ-2ReKzGt7kTg/s1600/0a1.jpg" height="320" width="199" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Unua numero de <i>Orienta Azio</i></span></div>
<br />
Post pli ol jarcento, tiu ĉi japana gazeto brilas aparte bele sur bretoj de esperanta gazetaro. Ĝi estis manskribita kaj <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Hectograph" target="_blank">hektografe</a> reproduktita en Tokio inter la jaroj 1911 kaj 1916. La kudritaj kovriloj ŝajnas nuntempe vera artaĵo.<br />
<br />
En 1906, pro instigo inter aliaj de <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Kuroita_Kacumi" target="_blank">Kuroita Kacumi</a>, fondiĝis <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Japana_Esperantista_Asocio" target="_blank">Japana Esperantista Asocio</a>, kies oficiala organo <i>La Japana Esperantisto</i> (poste sen artikolo) baldaŭ ekpublikiĝis. Ĝi aperis ĝis oktobro 1911 kaj tuj post sia dumtempa malapero naskiĝis <i>Orienta Azio</i>.<br />
<br />
La nova gazeto, kies jarabono kostis 1,20 <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2010/01/la-origino-de-la-spesoj.html" target="_blank">spesmiloj</a>, memdifinis jene:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ĉiu monata internacia gazeto <i>Orienta Azio</i> estas la sola bela gazeto kun kolorigitaj ilustraĵoj, en Japanujo, Ĥinujo kaj Koreujo [...]</blockquote>
<br />
Post la pereo de <i>Orienta Azio</i>, japanaj esperantistoj sin organizis en nova asocio <a href="http://www.jei.or.jp/hp/esp.htm" target="_blank">Japana Esperanto-Instituto</a> en 1919. Nur unu jaro poste publikiĝis la unua numero de ĝia monata organo <i>La Revuo Orienta</i>, kiu <a href="http://www.jei.or.jp/vento/RO_2014.htm#201402" target="_blank">ankoraŭ pluvivas</a>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgy2s-Zjl420OSIEEw0E6WTHZDokw9GKfk4hJhOby3Pvdv7VWJ-4xvhQrpV0Gbe0kmtsYEczVl0Qz9QafFu5AfKN7fT_75j_nftc2fsalY5sC25b8WOLsz15W4gGGI5mSxigmChs2sz0dSo/s1600/RO_2014-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgy2s-Zjl420OSIEEw0E6WTHZDokw9GKfk4hJhOby3Pvdv7VWJ-4xvhQrpV0Gbe0kmtsYEczVl0Qz9QafFu5AfKN7fT_75j_nftc2fsalY5sC25b8WOLsz15W4gGGI5mSxigmChs2sz0dSo/s1600/RO_2014-02.jpg" height="200" width="140" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Lasta numero de <i>La Revuo Orienta</i></span></div>
<br />desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-3080118467989343982014-02-22T00:00:00.000+01:002014-02-22T13:41:38.022+01:00Du tomboj sur la landlimo<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: x-small;">Antaŭ 75 jaroj forpasis hispana poeto Antonio Machado. Jen blogero, kiun mi verkis en mia <a href="http://www.ipernity.com/blog/desespero/294481" target="_blank">Ipernitejo</a> en decembro 2010:</span></div>
<br />
La 27-an de marto de 1938 la barcelona ĵurnalo <i>La Vanguardia</i> prezentis la kunlaboradon de «unu el la plej gravaj ekzemploj de digneco, kiun la hispana tragedio proponis». La <a href="http://www.ipernity.com/doc/desespero/9592990" target="_blank">artikolon</a>, sub la titolo «Notas inactuales, a la manera de Juan de Mairena» [Neaktualaj notoj laŭ la maniero de Juan de Mairena] subskribis <b>Antonio Machado</b>, «la plej glora inter la nuntempaj hispanaj poetoj», laŭ la sama enkonduko.<br />
<br />
La kastilia poeto, naskita en Sevilo en 1875, translokiĝis en Rocaforton (Valencio) post la eksplodo de la hispana enlanda milito en 1936, kaj poste en Barcelonon.<br />
<br />
Fine de januaro 1939, kiam la trupoj de Franco estis jam ĉe la rando de Barcelono, Machado kaj sia patrino, ambaŭ en malforta sanstato, fuĝis tra la franca landlimo. La poeto ekloĝis en gastejo Casa Quintana, en la apudmara vilaĝo Collioure ĝis sia morto la 22-an de februaro de 1939. Nur tri tagoj poste, mortis lia patrino. Ambaŭ ripozis en la eta tombejo de Collioure. <br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhjkNqeZ0OMqGDe_zJhD3GE_aw19lyCiHG3GUbJA9f8u1QtHvU_YokoPHp4-Jde2MSXY95VzJ5fbC2j8pwYCm2IPlPPebCYrxDlPuO7fyziSh8dY7-fwgfp7uryMRshcVfEGYPEGJgzsYdz/s1600/DSC_0543.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhjkNqeZ0OMqGDe_zJhD3GE_aw19lyCiHG3GUbJA9f8u1QtHvU_YokoPHp4-Jde2MSXY95VzJ5fbC2j8pwYCm2IPlPPebCYrxDlPuO7fyziSh8dY7-fwgfp7uryMRshcVfEGYPEGJgzsYdz/s320/DSC_0543.JPG" height="212" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Tombo de Machado kaj sia patrino, hieraŭ en Collioure</span></div>
<br />
<br />
Post unu jaro, la filozofo kaj soziologo <b>Walter Benjamin</b> faris inversan itineron tra la sama hispana-franca landlimo kun eĉ pli tragika rezulto. Benjamin, naskiĝinta en Berlino en 1892, partoprenis kelkajn ideojn de la Frankfurta Skolo (Horkheimer, Adorno, Marcuse, Habermas...). Li tradukis en la germanan francajn aŭtorojn kiel Proust, Balzac aŭ Baudelaire, kaj eĉ verkis pri teorio de la tradukado<i> (Die Aufgabe des Übersetzers)</i>.<br />
<br />
En 1932, ĵus antaŭ ol Hitler konkeris la povon, Benjamin translokiĝis en Ibizan kaj poste enmigris en Francion. Li fuĝis el Parizo la antaŭtagon de la eniro de la Wehrmacht en la francan ĉefurbon. Poste li atingis vizon por enmigri al Usono kaj celis enŝipigi en Portugalo. La 26-an de septembro li transiris la landlimon en Portbou kune kun grupo de hebreaj rifuĝintoj, sed la polico de la tiam neŭtrala Hispanio blokis ilian vojon.<br />
<br />
Ŝajne, tiu nokte Benjamin memmortis pro timo esti elpelita. En 2005 argentina kinisto David Mauas diskutis la memmortigo en sia filmo <i><a href="http://www.whokilledwalterbenjamin.com/">¿Quién mató a Walter Benjamin?</a></i> [Kiu mortis Walter-on Benjamin-on)<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdeHiT5kg91kxf9Q-zkQAHGzeNzkiRizw6J6aBk8NKMVbz6KWcr61xCaL7Pci9LJvUKHM-EATL0rXfN6rnDcWfGrT_TYdtMgifwxtM-a-1sL0ZQHbGkpYDQ1IMpQG4bbc1SQKc3gqjPWHX/s1600/DSC_0516.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdeHiT5kg91kxf9Q-zkQAHGzeNzkiRizw6J6aBk8NKMVbz6KWcr61xCaL7Pci9LJvUKHM-EATL0rXfN6rnDcWfGrT_TYdtMgifwxtM-a-1sL0ZQHbGkpYDQ1IMpQG4bbc1SQKc3gqjPWHX/s320/DSC_0516.JPG" height="212" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Memortabulo al Walter Benjamin, hieraŭ en la tombejo de Portbou</span></div>
desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-90807130088130148512014-02-15T22:30:00.001+01:002014-02-16T08:04:03.820+01:00Esperanto ĉe MNACSerĉante «esperanto»-n (1) en retejo de <a href="http://www.mnac.cat/" target="_blank">MNAC</a> (Nacia Art-Muzeo de Katalunio) aperas unusola rezulto. Temas pri tiu ĉi desegnaĵo:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWUTfqnemjd6YV3cSorUZANnpuuh9Pd8rt8y7SZ73pAsCsCjk5ZgmM-spMhDl-1lkjgvtbNZa3JkaJmIReU7kLQAxitFVoTuH-b8zocaxymoeM9cncJQbtM-PkE27JVNOIKzquPB0X0lX9/s1600/nonell.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWUTfqnemjd6YV3cSorUZANnpuuh9Pd8rt8y7SZ73pAsCsCjk5ZgmM-spMhDl-1lkjgvtbNZa3JkaJmIReU7kLQAxitFVoTuH-b8zocaxymoeM9cncJQbtM-PkE27JVNOIKzquPB0X0lX9/s1600/nonell.jpg" height="320" width="240" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Originala desegnaĵo konservita en MNAC</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Ĝia aŭtoro estas la fama kataluna pentristo kaj desegnisto <a href="http://ca.wikipedia.org/wiki/Isidre_Nonell_i_Monturiol" target="_blank">Isidre Nonell</a> (1872-1911) kaj la verktitolo <i>Que parla esperanto vostè?</i> Krom la mezuroj (43x32 cm), la jaro (1909) kaj la pentroiloj, la <a href="http://art.mnac.cat/fitxatecnica.html;jsessionid=dd20b9dbbe3a8c75e50250e7307031d8da73721524e4795338f17829e334b159?inventoryNumber=041495-D" target="_blank">muzea slipo</a> klarigas nenion pli. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
La desegnaĵo unue aperis en la satirgazeto <i>Papitu</i> en Septembro 1909 kun la jena teksto:</div>
<blockquote class="tr_bq">
–Que parla l'esperanto vostè?<br />
–No, senyor... Sóc de la Lliga del Bon Mot!</blockquote>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiP729Qm0upIJq6GbnkpKkYj0LIkBuTsBnxE4gNt9ja8dtdHJeIEDIqHxzDC1L_uipclmPrzwpFZEfOix1ZQzHcXTwvmQ5FaIiNLykskWRauVMhQ-7V0yEHyKjtofT91d6PXOfHEeYa-QNB/s1600/Captura+de+pantalla+2014-02-13+a+la(s)+20.22.10.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiP729Qm0upIJq6GbnkpKkYj0LIkBuTsBnxE4gNt9ja8dtdHJeIEDIqHxzDC1L_uipclmPrzwpFZEfOix1ZQzHcXTwvmQ5FaIiNLykskWRauVMhQ-7V0yEHyKjtofT91d6PXOfHEeYa-QNB/s1600/Captura+de+pantalla+2014-02-13+a+la(s)+20.22.10.png" height="320" width="219" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Papitu</i>, jaro II, n-ro. 43 (1909-09-22), p. 698</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
La menciita <a href="http://ca.wikipedia.org/wiki/Lliga_del_Bon_Mot" target="_blank">Lliga del Bon Mot</a> estis kutima mokcelo en ŝercoj ĉe <i><a href="http://ca.wikipedia.org/wiki/Papitu" target="_blank">Papitu</a></i>. La asocio estis fondita en 1908 kaj celis forigi de la kataluna lingvo fivortojn kaj blasfemojn.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Dum tiu 1909, la jaro de la 5-a UK en Barcelono, <i>Papitu</i> havis fratan gazeton <i>Jen</i>, kiu eldoniĝis en esperanto kaj profitis multajn desegnaĵojn el <i>Papitu</i>. Ĉiuj bitigitaj numeroj de <i>Jen</i>, kiu dumvivis unu jarkolekton, estas elŝuteblaj pere de <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2012/07/jen-la-lauroj.html" target="_blank">tiu ĉi blogero</a>. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Tuj post la publikigo en <i>Papitu</i>, la desegnaĵo de Nonell videblis en <i>Jen</i>. Kiel kutime la teksto de la ŝerco ŝanĝiĝis en la esperanta versio. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
LA TREZORO DE LA HUMILULOJ<br />
–Ĉu vi parolas Esperanton?<br />
–Ankoraŭ alia lingvo? Ne, mi estas partiano de la silento.</blockquote>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiD_rl3kR0YeUB3oH_3kdwpv7zc0-2qoIQdFFJookfCt5v24KZHaQKD58xLqqROGZ47iYNWCJiHNxkBFXQ0CxaeR2rZW4cWTdiw5cMBDwORMIOiW2PHXU1O-eJ6QRzJfIr2ZEZUfJkcpvX7/s1600/Captura+de+pantalla+2014-02-13+a+la%2528s%2529+19.55.15.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiD_rl3kR0YeUB3oH_3kdwpv7zc0-2qoIQdFFJookfCt5v24KZHaQKD58xLqqROGZ47iYNWCJiHNxkBFXQ0CxaeR2rZW4cWTdiw5cMBDwORMIOiW2PHXU1O-eJ6QRzJfIr2ZEZUfJkcpvX7/s1600/Captura+de+pantalla+2014-02-13+a+la%2528s%2529+19.55.15.png" height="320" width="214" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>Jen</i>, n-ro 5 (oktobro 1909), p. 67</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Kaj en <i>Papitu</i> kaj en <i>Jen</i>, Isidre Nonell subskribis la bildon per unu el siaj kromnomoj. Tamen, en la originalo konservita en MNAC aperas la subskribo «Nonell» (kaj forstrekaĵo sur la loko, kie en la gazetoj oni legas «Josué»). </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Nonell ne estis la nura grava pentristo, kiu kontribuis al <i>Papitu-Jen</i>. La fondinto de la kataluna gazeto estis Feliu Elias, <i>Apa</i>, kiu verkis faman modernisman afiŝon por la 5-a UK.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-pgelbmOwuahY9MlDBrmu00CX5qBnnPeXVECQyNmWCKYdw2gx4d46-wuDAImknskc07t6mNUFDTuaKAvPoTMkqhnv9osE-qqlKi6pf7US2w-Tc_X9jJjnSMI-ESaNckBS_2jyD0WOhIWC/s1600/Afis%25CC%2582o+de+la+5a+Internacia+Kongreso+en+BCN+2_1024.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-pgelbmOwuahY9MlDBrmu00CX5qBnnPeXVECQyNmWCKYdw2gx4d46-wuDAImknskc07t6mNUFDTuaKAvPoTMkqhnv9osE-qqlKi6pf7US2w-Tc_X9jJjnSMI-ESaNckBS_2jyD0WOhIWC/s1600/Afis%25CC%2582o+de+la+5a+Internacia+Kongreso+en+BCN+2_1024.jpg" height="221" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Afiŝo de Apa por la 5-a Internacia Kongreso 1909</span></div>
<br />
Sed eble la (poste) plej konata artisto kiu kontribuis al <i>Jen</i> estis Juan Gris (<a href="https://dl.dropboxusercontent.com/u/3763243/Juan%20Gris%20en%20revuo%20Jen.pdf" target="_blank">PDF</a> kun liaj verkoj por la kataluna E-gazeto).<br />
<br />
NOTOJ<br />
(1) La serĉon fakte faris listano de la kataluna dissendolisto Nia Listo kaj okazigis demandon pri la bildo.desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-80379967958088003362014-01-31T10:53:00.000+01:002014-01-31T13:21:35.542+01:00Kataluna Esperantisto (2)<b><i>Kataluna Esperantisto</i> (1921-1923)</b><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnJgN7zzm6KjRzM0VMRJwn266PCIdksDKObYK3hbjZyzfqrdsKtS5z3bQLe2tr6Wj6n7be9wqUehLtWuMeKmVKQl57FkNQIMTGRMbdihygX8gbWzdEFwsQEZedhWllE7R9g98gVc6O5Q_2/s1600/Captura+de+pantalla+2014-01-29+a+la(s)+22.55.12.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnJgN7zzm6KjRzM0VMRJwn266PCIdksDKObYK3hbjZyzfqrdsKtS5z3bQLe2tr6Wj6n7be9wqUehLtWuMeKmVKQl57FkNQIMTGRMbdihygX8gbWzdEFwsQEZedhWllE7R9g98gVc6O5Q_2/s1600/Captura+de+pantalla+2014-01-29+a+la(s)+22.55.12.png" height="184" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Gazetkapo de la unua numero de la dua epoko</span></div>
<blockquote class="tr_bq">
Jen <i>Kataluna Esperantisto</i> aperas denove por veki ĉiujn katalunajn esperantistojn...</blockquote>
<br />
Per tiuj vortoj la organo de Kataluna Esperantista Federacio reaperis en januaro 1921 post preskaŭ kvar jaroj de silento. Tiutempe KEF kunvenis ĉe Ateneu Enciclopèdic Popular (Enciklopedia Popola Ateneo, strato Carme 30, Barcelono), kiu iĝis oficiala sidejo de <i>Kataluna Esperantisto</i>. Ekde oktobro 1920, la katalunan esperantistan asocion prezidis <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Joan_Gili-Norta" target="_blank">Joan Gili Norta</a>, kaj la poste fama folkloristo <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Joan_Amades" target="_blank">Joan Amades</a> rolis kiel vicprezidanto. Aliaj elstaraj nomoj de la tiama kataluna movado estis <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Delf%C3%AD_Dalmau" target="_blank">Delfí Dalmau</a>, <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Jacint_Bremon_Masgrau" target="_blank">Jacint Bremon</a>, pastro <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Josep_Casanovas_Genover" target="_blank">Casanovas</a> kaj la fratoj <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Josep_Grau_Casas" target="_blank">Josep</a> kaj <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Jaume_Grau_Casas" target="_blank">Jaume Grau Casas</a>. Tiu ĉi lasta ĉefredaktis <i>KE</i>-n dum ĝia dua epoko.<br />
<br />
En tiu dua epoko denove aperis rubrikoj «Enlanda Movado» kaj «Eksterlanda Movado». En 1921 plenigis la paĝojn de <i>KE</i> informoj pri tri kongresoj: la 13-a universala en Prago, la 9-a kataluna en Ĝirono kaj la «Dua Diskuta Kunveno de Esperantistoj de Iberaj Landoj» en Zaragozo. Malgraŭ la klopodoj por starigi iberan konfederacion, ne ĉio iris glate inter ĉiuj iberaj esperantistoj. Okaze de la UK en Prago, <a href="http://www.delbarrio.eu/mangadauni.htm" target="_blank">Julio Mangada</a>, militisto kaj direktoro de <i>Hispana Esperantisto</i>, kiel reprezentanto de la hispana registaro malpermesis al Joan Gili Norta saluti la kongresanaron nome de la katalunaj esperantistoj. La afero okazigis oficialan proteston de Kataluna Esperantista Federacio.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmY8nle4Y7WrRFKdAmH5O6vffCs8vQEcIlZc8nbuj3xJPJAyS3Zy023wxAo-rNLhjPIr4IySg80xcaPy9Z_vV7j5rWejuofb9w0zUJ3XOoV7PD_dYShveCadk7dnoF4aF-vrYODMKLSw1w/s1600/niprotestas.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmY8nle4Y7WrRFKdAmH5O6vffCs8vQEcIlZc8nbuj3xJPJAyS3Zy023wxAo-rNLhjPIr4IySg80xcaPy9Z_vV7j5rWejuofb9w0zUJ3XOoV7PD_dYShveCadk7dnoF4aF-vrYODMKLSw1w/s1600/niprotestas.jpg" height="252" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><i>KE</i>, n-ro 9 (septembro 1921), p. 114. Klaku por pligrandigi.</span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDjqwUMLrBNvUa5Mpvbfj9339hjpTifPGIEpqbEeR7jbRBBuqVUBOhwa2TnRVR7nXqFKn2Qeg8dPWzm_pZSCr2bhtmrMPZdWrW0c-nbIjXmhP9Kl_boR-XaSTNctYRhqkALZyqJFJyMBsr/s1600/Captura+de+pantalla+2014-01-29+a+la(s)+22.54.37.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDjqwUMLrBNvUa5Mpvbfj9339hjpTifPGIEpqbEeR7jbRBBuqVUBOhwa2TnRVR7nXqFKn2Qeg8dPWzm_pZSCr2bhtmrMPZdWrW0c-nbIjXmhP9Kl_boR-XaSTNctYRhqkALZyqJFJyMBsr/s1600/Captura+de+pantalla+2014-01-29+a+la(s)+22.54.37.png" height="226" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Katalunaj kongresanoj post esperanta diservo en Ĝirono</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
En 1921 <i>KE</i> ankaŭ raportis pri la disvastiga agado de KEF dum la 2-a Specimena Foiro (<a href="http://ca.wikipedia.org/wiki/Fira_de_Barcelona" target="_blank">Fira de Mostres</a>) kaj pri la helpo al aŭstriaj infanoj. Literaturaĵoj malabundis. Nur elstaris «Pri la morto de hundeto», elfrancigo de Marian Solà laŭ rakonto de <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Maurice_Maeterlinck" target="_blank">Maurice Maeterlinck</a> kaj kelkaj poemoj de katalunaj verkistoj Maragall, Carner, Guanyabens aŭ Guimerà tradukitaj ĉefe de Josep Grau Casas.<br />
De julio 1921, la gazeto denove iĝis 16-paĝa. Tiam «16 vivoplenaj grupoj» estas aliĝintaj al KEF.<br />
<div>
<br /></div>
<div>
La jaro 1922 malfermiĝas per traduko en la katalunan de kelkaj artikoloj pri Esperanto kaj la Ligo de Nacioj aperintaj en <i>Franca Esperantisto</i>. La bedaŭrinda rezulto de tiuj klopodoj estas sufiĉe konata. Sekvas «La romano de Mende Narr», noveleto de<a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Jakob_David_Applebaum" target="_blank"> J. D. Applebaum</a> «pri la vivo en malgranda hebrea urbo en Orienta Eŭropo» premiita en la 8-aj Internaciaj Floraj Ludoj kaj originala poemo de Jaume Grau Casas samtempe premiita. Traduko de <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Mari%C3%A0_Sol%C3%A0_i_Montserrat" target="_blank">Marian Solà</a> de rakonto de <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Henri_Barbusse" target="_blank">Henri Barbusse</a> kaj poemo «Al vi» de <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Baghy" target="_blank">Julio Baghy</a> kompletas la tre literaturecan numeron de januaro de <i>KE</i>. Fakte, beletraĵoj ĝuis pli da loko en <i>KE</i> dum tiu dua jaro de la dua epoko, ĉar daŭris la publikigo de verkoj premiitaj en la Internaciaj Floraj Ludoj (aranĝitaj de KEF ekde la 5-a UK en Barcelono en 1909) kaj aliloke. La enlanda movado, ekzemple novaĵo pri nova grupo Bela Espero en Manresa aŭ pri «Aplec Esperantista del Vallès», ankaŭ ĉefrolis sur la paĝoj de <i>KE</i>. Rilate al la evoluo de esperanto, oni ankaŭ publikigis la decidojn de la <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Lingva_Komitato" target="_blank">Lingva Komitato</a> kaj la redaktistaro de <i>KE</i> ankaŭ poziciiĝis pri lingvaj aferoj, ĉefe kontraŭ reformemaj ventoj.</div>
<div>
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
En lingvaj aferoj, la beleco kaj la taŭgeco estas nur relativaj. Agante laŭ sia plaĉo, ĉiu el ni enkondukus reformojn. Ni estu al ni reciproke fidelaj, konservante plenan fidelecon al la komuna Fundamento de Zamenhof!</blockquote>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4XZV9a98V0pnPvHFooGSM4DUCqLZV3bbYDQTFP4yH4sm4pVyWFOsBW98p8uxyA5yzAu48W6nbRbzxo4g8S3RyaZyoElK6PLKu2xmn0ePqr6PzRvxcQmTwpcUSktCaMWxAV4zNhbD-fDAe/s1600/Captura+de+pantalla+2014-01-29+a+la(s)+23.25.23.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4XZV9a98V0pnPvHFooGSM4DUCqLZV3bbYDQTFP4yH4sm4pVyWFOsBW98p8uxyA5yzAu48W6nbRbzxo4g8S3RyaZyoElK6PLKu2xmn0ePqr6PzRvxcQmTwpcUSktCaMWxAV4zNhbD-fDAe/s1600/Captura+de+pantalla+2014-01-29+a+la(s)+23.25.23.png" height="144" width="320" /></a></div>
<br />
En januaro 1923 unuafoje legeblis «L'esperantista català» sub la titolo de la gazeto en esperanto. Ankaŭ kelkaj gramatikaj klarigoj en la kataluna aperis sur la kromkovriloj («L'Esperanto a cop d'ull»). Eĉ pli, la unua artikolo de la jaro estas en la kataluna kaj klarigas tiun novan celon:<br />
<blockquote class="tr_bq">
[...] enmeti propagandaj artikoloj en nia nacia lingvo iĝas ĉiutage pli konvena por atingi pli vastan disvastigon de esperanto en Katalunio, ĉefe en intelektualaj rondoj.</blockquote>
<br />
Finfine, post la Unua Kongreso de Hispana Esperantista Konfederacio (Reus, 1916), la «Unua Diskuta Kunveno de Esperantistoj de Iberaj Landoj» (Barcelono, 1920) kaj la «Dua Diskuta Kunveno de Esperantistoj de Iberaj Landoj» (Zaragozo 1921), oni anoncis la Unuan Kongreson de Iberaj Esperantistoj en Valencio por majo 1923.<br />
<br />
La katalunan kongreson, kiu ne okazis en 1922, oni aranĝis en Manresa en aprilo.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi51UJTaxpbkn3AbG0TfHtGamEZ8hh4uvTJUQdkbDYZuEdoKWf6WAH9RdWt9GA5CrFUjtk7ySz8wAuWrGV2sTzorxwOgu1zyQTAgeI63V8IEU5mMBzZvS_h3O6u2xCXgkoZ4vNCkoYg_QdI/s1600/Captura+de+pantalla+2014-01-29+a+la(s)+23.38.32.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi51UJTaxpbkn3AbG0TfHtGamEZ8hh4uvTJUQdkbDYZuEdoKWf6WAH9RdWt9GA5CrFUjtk7ySz8wAuWrGV2sTzorxwOgu1zyQTAgeI63V8IEU5mMBzZvS_h3O6u2xCXgkoZ4vNCkoYg_QdI/s1600/Captura+de+pantalla+2014-01-29+a+la(s)+23.38.32.png" height="320" width="209" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">Suplemento pri la kongreso en Manresa</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Aperis nova sekcio «Lingvaj Respondoj laŭ la vulgara scio kaj saĝo de Iu Ajn» laŭ la stilo de la zamehofaj lingvaj respondoj. Jaume Grau Casas daŭre aperigis esperantigojn de verkoj el la kataluna literaturo, kiuj en 1925 eniros en la <i>Kataluna Antologio</i>. La 10-a kataluna kongreso en Manresa kaj la 15-a universala en Nurenbergo estis la ĉefaj temoj dum la dua parto de la jaro 1923.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhnK4FHaoRtjXJmCs1auma3TiAXsYgAh2RtP8XqEUo1y_qdi5jONLr5gV5lDS2KTzzzU1W8FpfhwCdGFj6xRq-CvZIXThmAlQRfcfZR-YdsFqSDteij2P80w0nmBRTK9M2JTp91T5Dtc2sO/s1600/Captura+de+pantalla+2014-01-29+a+la(s)+23.45.26.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhnK4FHaoRtjXJmCs1auma3TiAXsYgAh2RtP8XqEUo1y_qdi5jONLr5gV5lDS2KTzzzU1W8FpfhwCdGFj6xRq-CvZIXThmAlQRfcfZR-YdsFqSDteij2P80w0nmBRTK9M2JTp91T5Dtc2sO/s1600/Captura+de+pantalla+2014-01-29+a+la(s)+23.45.26.png" height="88" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">La diktaturo de Primo de Rivera devigis la cenzuron al <i>KE</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
En la numero de decembro 1923 <i>KE</i> anoncis sian morton. Tiu lasta kajero jam estis «submetita al la milita cenzuro». La alveno de la diktaturo de <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Primo_de_Rivera" target="_blank">Primo de Rivera</a> post lia septembra puĉo okazigis ankaŭ la fermiĝon de la Enciklopedia Popola Ateneo (sidejo de KEF). Tiuj, aldone al financaj malfacilaĵoj, estis la ĉefaj kialoj de la dua morto de <i>Kataluna Esperantisto</i>. Tamen la vortoj de tiu lasta artikoloj iĝos realaj nur kelkaj monatoj poste.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
Eble ĝia morto ne estos vera morto, sed nur vintra dormado...</blockquote>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
* La PDF-dosieroj de tiu dua epoko de <i>Kataluna Esperantisto</i> <a href="http://bibliotekomolera.org/ke2.html" target="_blank">jam disponeblas</a> ĉe Biblioteko Molera.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Legu ankaŭ: <a href="http://enesperantujo.blogspot.com.es/2013/12/kataluna-esperantisto-1.html" target="_blank">Kataluna Esperantisto (1)</a></div>
desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6243233474719514155.post-14373912222406571042014-01-04T20:36:00.002+01:002014-01-04T20:46:36.172+01:00Ĉu sportemaj esperantistoj?Ĉu vi neniam pensas pri la forpasinta verkisto de <i><a href="http://rano.org/piron/" target="_blank">La bona lingvo</a></i> kaj <i><a href="http://esperanto.org.uk/eldonoj/piron/skanoj/Gerda_malaperis_v10.pdf" target="_blank">Gerda malaperis</a></i> vidante la <a href="http://www.arsenal.com/" target="_blank">Arsenalan</a> teamo-benkon dum futbal-matĉo?<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiKRUaWJI8M-Jmn9pKtRVa7GFHVONruSxlMrIV54SABU6es7wDQFm7x70m57C_Xmpd5uSqvZ38lyoCEueHxv0d_UK-VJCZdi4dJEm7hX_7SIwwW64DRkhNO1pALAcZt_kxS5U0cCm0wt2rT/s1600/piron.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiKRUaWJI8M-Jmn9pKtRVa7GFHVONruSxlMrIV54SABU6es7wDQFm7x70m57C_Xmpd5uSqvZ38lyoCEueHxv0d_UK-VJCZdi4dJEm7hX_7SIwwW64DRkhNO1pALAcZt_kxS5U0cCm0wt2rT/s320/piron.jpg" height="200" width="155" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkAJ6_PNgpuMG1rMnfMDSIOR1R8UtWHH43wAZKiLJOoZLbfxMm_v4um4eFZ8zSyroiW_7E1Jy7UBdncTXu_k7CL1jCSiWu5AvMARCQlNBbbaJQSIeMaHW_W23maEPIUCYRoOjTZRPPttMo/s1600/arsene-wenger.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkAJ6_PNgpuMG1rMnfMDSIOR1R8UtWHH43wAZKiLJOoZLbfxMm_v4um4eFZ8zSyroiW_7E1Jy7UBdncTXu_k7CL1jCSiWu5AvMARCQlNBbbaJQSIeMaHW_W23maEPIUCYRoOjTZRPPttMo/s320/arsene-wenger.jpg" height="200" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Claude_Piron" target="_blank">Claude Piron</a> (maldekstre) kaj <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ars%C3%A8ne_Wenger" target="_blank">Arsène Wenger</a> (dekstre)</span></div>
<br />
Ĉu andaluza poeto, organizanto de venonta hispana <a href="http://arundakongreso2014.wordpress.com/organizantoj/" target="_blank">kongreso en Arundo</a>, redaktisto de <i><a href="http://www.esperanto.es/jspui/handle/11013/52" target="_blank">Boletín</a></i> (HEF), ktp, ktp ankaŭ estras la Hispanan Federacion de Korbopilkado? Almenaŭ li estas sufiĉe alta por ludi <a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/Korbopilkado" target="_blank">korbopilkadon</a>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBwezDvF1b398fjqD5RnECvf4D6GU8_BG6ta0MAiYKkuXtXNJOX_sPLsYs-chDmUgYspVur68SFnyqmGzLRfRKWy-wZFj4q1NT8NHyj8vL4AapSLGWP35ZQK7ilzlkir8NYqX70r0H2z2z/s1600/arquillos.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBwezDvF1b398fjqD5RnECvf4D6GU8_BG6ta0MAiYKkuXtXNJOX_sPLsYs-chDmUgYspVur68SFnyqmGzLRfRKWy-wZFj4q1NT8NHyj8vL4AapSLGWP35ZQK7ilzlkir8NYqX70r0H2z2z/s1600/arquillos.jpg" height="200" width="148" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiae5S70TTg9HBKrAmvElFxQkcn_gBeyT4jYyoR9xDQNccWfKvnQmh0PZCMcPPqaHq_hhZUQaUXD4HEPPQO54HIyWt37-s86bcO9dp-t4yc7paOU1gSZXrAJt-d1BRnOAoGI9f2LCFn0-uH/s1600/saez.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiae5S70TTg9HBKrAmvElFxQkcn_gBeyT4jYyoR9xDQNccWfKvnQmh0PZCMcPPqaHq_hhZUQaUXD4HEPPQO54HIyWt37-s86bcO9dp-t4yc7paOU1gSZXrAJt-d1BRnOAoGI9f2LCFn0-uH/s320/saez.jpg" height="95" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><a href="http://eo.wikipedia.org/wiki/%C3%81ngel_Arquillos" target="_blank">Ángel Arquillos</a> (maldekstre) kaj <a href="http://es.wikipedia.org/wiki/Jos%C3%A9_Luis_S%C3%A1ez" target="_blank">José Luis Sáez</a> (dekstre)</span></div>
desesperohttp://www.blogger.com/profile/11827127047408963479noreply@blogger.com0